15e zondag door het jaar (2024) - Verkondigen in kwetsbaarheid
Rik Nuytten
Kruisteken
Welkom in deze viering, in de naam van God onze schepper, Jezus zijn Zoon en onze broeder, en de Heilige Geest die ons inspireert en aanvuurt.
Laten wij de viering beginnen met het lied 568: “Wij zoeken U als wij samen komen”
Lied 568 Wij zoeken U als wij samen komen
Inleiding
Beste mensen,
Verleden zondag hoorden in het evangelie volgens Marcus, hoe het optreden van Jezus in zijn vaderstad uitliep op een groot fiasco. Mensen die Jezus en zijn familie kenden weigerden hem te erkennen als een gezondene van God. Zijn familie behandelde hem als iemand die zijn verstand verloren was en wilde hem voor zijn eigen goed “beschermen”.
In zijn homilie stelde Marcel dat er zonder verwondering geen wonder kan gebeuren.
Onmiddellijk na dit verhaal komt bij Marcus het evangelie dat we vandaag lezen, de zending van de leerlingen. Het lijkt erop dat Jezus na dit fiasco zijn leerlingen direct de draad laat oppikken. Bij het lezen van deze tekst moest ik denken aan de heilige Dominicus, die zijn prille gemeenschap van volgelingen in Toulouse ook twee aan twee uitstuurde overal in Europa. Een gedurfde en riskante onderneming! In beide gevallen spreekt er een groot vertrouwen door de “zender” in de “gezondenen”.
Dit evangelie werd in het verleden gezien als een opdracht voor missionering. In vroegere tijden hebben veel van onze familieleden en bekenden aan deze oproep gehoor gegeven. Nu wordt dit meestal gezien als een uiting van westers (christelijk?) imperialisme, terwijl ik dit steeds als een onzelfzuchtige uitdrukking van hun geloof heb beschouwd.
De lezing roept bij mij de vraag op hoe wij, in 2024 ons geloof kunnen verkondigen, en de blijde boodschap overbrengen bij de mensen. Ik wil hier in deze viering even bij stil blijven staan.
Laten wij eerst bidden voor elkaar, voor deze gemeenschap en voor de wereld met zijn vragen, zijn ontluisterend voortbestaan, voor mensen op de vlucht of bedreigd door geweld.Lied 115: “Bidden wij over dit huis”
Openingsgebed
Deze dag is geheiligd
omdat Gij ons uw rust gunt,
en als wij hier samenzijn
is dat omdat Gij
ons de tijd voor elkaar geeft.
Als mensen geen tijd meer
vinden voor elkaar,
als onze verhoudingen
dubbelzinnig zijn geworden,
vol bijbedoelingen,
als mensen worden afgeschreven
omdat er met hen
weinig eer te behalen valt,
en als wij elkaar overbieden
met ons presteren,
roep ons dan steeds weer
naar de rust van dit huis
waar Gij de tijd voor ons neemt, ·
waar wij de tijd voor elkaar krijgen
om onze dagen te tellen,
(Sytze de Vries, p 97)
Inleiding op de eerste lezing
Ik kon het niet laten om ook de eerste lezing te brengen. Hierin wordt de profeet Amos “gecanceld”. Drieduizend jaar geleden waren er reeds populistische leiders (priesters, koningen, …) die mensen het zwijgen wilden opleggen, als zij hen niet naar de mond praatten.
Na de lezing zingen wij lied 578
Eerste lezing
Amos 7,12-15
Uit de Profeet Amos
In die tijd zei Amasja (de priester van Bethel) tot Amos:
„Ziener, u moet maken dat u wegkomt!
„Verdwijn naar Juda
en verdien daar uw brood maar met profeteren
„Hier in Betel mag u niet meer profeteren
want dit heiligdom is van de koning
en dit gebouw van het rijk.”
Amos gaf Amasja ten antwoord:
„Ik ben geen profeet of lid van een profetengilde,
ik ben veehoeder en vijgenkweker.
„Maar de Heer heeft mij achter mijn beesten weggehaald
en het is de Heer die mij gezegd heeft:
„Trek als profeet naar mijn volk Israël.”
Lied 578 “Als gij naar de woorden luistert”
Inleiding op het evangelie
Het is een uitdaging om ons geloof te verkondigen in een wereld die niet altijd openstaat voor ons getuigenis. Misschien voelen wij ons veiliger als anonieme gelovigen, maar Jezus riep zijn leerlingen op om kwetsbaar te zijn en zonder reserves te getuigen. Net zoals het volk dat uit Egypte vertrok, moesten ze vertrouwen op de gastvrijheid van anderen en op Gods zorg. Ze lieten hun hart spreken en toonden door hun levenswijze wat ze inhoudelijk te zeggen hadden: dat er een God is die de mens diep wil raken. Ik geloof dat we allemaal geroepen zijn om op een kwetsbare en open manier te getuigen van dit grote gebeuren tussen God en mens. Onze wereld heeft behoefte aan bescheiden en oprechte getuigenissen die Gods nabijheid laten zien en de eenzaamheid doorbreken. Zo komt het rijk van God onder de mensen.
Na de lezing zingen we het lied 581
Evangelie
Mc. 6, 7-13
In die tijd riep Jezus de twaalf bij zich
en begon hun twee aan twee uit te zenden.
Hij gaf hun macht over de onreine geesten
en verbood hun
iets anders mee te nemen voor onderweg dan alleen een stok:
geen voedsel, geen reiszak, geen kopergeld in hun gordel.
„Wel moogt ge sandalen dragen,
maar trekt geen dubbele kleding aan.”
Hij zei verder:
„Als ge ergens aan huis binnengaat,
blijft daar tot ge weer afreist.
„En is er een plaats waar men u niet ontvangt
en niet naar u luistert,
gaat daar dan weg
en schudt het stof van uw voeten als een getuigenis tegen hen.”
Zij vertrokken om te prediken dat men zich moest bekeren.
Zij dreven veel duivels uit,
zalfden veel zieken met olie en genazen hen.
Lied 581 “Zoals ik zelf gezonden ben”
Commentaar
De lezing is helder en plastisch: de leerlingen worden met een duidelijke opdracht uitgestuurd. Maar wat betekent dit voor ons? Stel dat je iets belangrijks wilt zeggen, maar niemand lijkt te luisteren. Wat is dan je volgende stap? Misschien verzamel je gelijkgezinden, sticht je een groepje die volgens deze nieuwe inzichten wil handelen, of zet je iets op sociale media om via andere wegen invloed uit te oefenen. Jezus zelf schreef niets en vestigde zich niet op één plek, zoals de Essenen of Johannes de Doper. Misschien verzamelde Jezus enthousiastelingen en zond Hij hen uit om zijn boodschap te verspreiden.
Maar dan rijst de vraag: hadden die volgelingen een profetisch karakter, of werden ze eerder een priesterkaste die zich vooral om de eigen groep en leer bekommerde? Deze vraag is nog steeds relevant. Moet de kerk aan missionering doen? Moeten wij als christenen in een wereld van neutraliteit of verwarring getuigen van ons geloof? En welke mentaliteit moeten we daarbij aannemen? Als profeten die verder zien dan anderen, of als dienaren die de kerk helpen groeien? Waar ligt onze verantwoordelijkheid?
Zo komt het verhaal ook naar ons toe: hoe moeten wij verkondigen of getuigen van ons geloof, dat is op vandaag geen lachertje. Of is het niet beter als anonieme gelovigen ons te verstoppen in de stroom van de samenleving? Hoe ons geloof verkondigen in een samenleving die niet op ons getuigenis zit te wachten? Jezus wilde dat zijn leerlingen in grote kwetsbaarheid gingen rondtrekken met niets om op terug te vallen. Een beetje zoals het volk toen het wegtrok uit Egypte. De leerlingen moesten helemaal erop vertrouwen dat mensen hen zouden onderdak geven en dat God wel voor hen zou zorgen. Ze moesten erop vertrouwen dat als ze alleen maar hun hart lieten spreken en getuigden van wat hen zo aangreep alles wel goed zou verlopen. Zo wilde Jezus dat ze door hun houding en levenswijze toonden wat ze inhoudelijk te zeggen hadden. Dat er namelijk een God is die de mens helemaal wil raken, dat je niet veel anders in handen hebt dan deze ervaring of dit gevoel. Een verkondiger die op geen enkele manier de meerdere is van zijn toehoorders, maar hen enkel kan spreken van Gods grote liefde voor elk van hen.
Toegepast op onszelf, geloof ik dat elk van ons wordt geroepen om in zijn of haar situatie op een kwetsbare en open manier te getuigen van dit grote gebeuren tussen God en mens. Het is volgens mij vooral dit, waar de wereld nood aan heeft. Niet aan discussies waar men specialisten de les wil lezen. En evenmin door zich vast te klampen aan strakke morele principes vanuit een soort profileringsdrang. Wat mensen raakt, is bescheiden. Het is kwetsbaar getuigen van Gods nabijheid en hoe die nabijheid de diepe eenzaamheid van de enkeling doorbreekt. Zo komt het rijk van God onder de mensen.
Ik herlees de raad van Jezus als volgt: de leerlingen mogen niets meenemen voor onderweg, behalve een stok om zich te beschermen tegen honden en struikrovers. Ze treden kwetsbaar op om de openheid van anderen te benaderen. Wat je zegt of oproept vanuit diepgeworteld Godsvertrouwen heeft impact. Dit vertrouwen straalt uit in de houding van Jezus, die zijn volgelingen laat gaan (en per twee zijn ze sterker dan alleen!) Misschien kunnen wij allemaal wel met iets meer vertrouwen de wereld ingaan. Wij weten niet wat er op ons afkomt, maar vertrouwen dat we in de handpalm van God zijn, en dat het wel, op een of andere manier goed zal iepen.
Laat ons in deze viering bidden om dit vertrouwen en op openheid om naar de andere tegemoet te gaan.
Amen.
Stilte
Offerande – Kaarsjes
Lied 149
Grote dankgebed 158 Gij die mij aankijkt
Onze vader
Slotgebed
Moge ook wij gezonden zijn.
Twee aan twee: man en vrouw, of hoe dan ook.
Moge ook wij gezonden zijn,
oprecht van wil om goed te doen
en Hem te weerspiegelen die de Vader weerspiegelt.
Moge ook wij gezonden zijn, zonder stok of stut van eer,
zonder ambitie of zucht naar eigen roem.
Moge wij zo gezonden zijn
dat boze geesten van ons vluchten,
dat de geest van achterdocht,
van na-ijver en van gebrek aan moed
zou wijken waar wij komen.
Dat wij, door in eenvoud te zijn,
demonen verdrijven.
Dat wij door onze plicht te doen
belangeloos de harten genezen,
vertrouwen wekken in wat goed is,
ja, in de Bron van alle goed.
Ja, moge ook wij gezonden zijn,
in de naam van + de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Amen
(Emmaus)
Slotlied 583 Uit staat en stand
Zending en zegen (Marcel)
