Viering Filosofenfontein op 4 september 2022
Maria en moeder aarde, het vrouwelijk spiritueel aspect.
Lut Lemmens
Begroeting
Hartelijk welkom in deze viering!
We zijn hier samen in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest
Vandaag verbinden we ons ook heel bijzonder met Maria en met moeder aarde, het vrouwelijk spiritueel aspect.
En verbinden we ons met elkaar met het ‘lied wie anders zou de hemel dragen’ , het allereerste in de bundel!
Lied: 001 Wie anders zou de hemel dragen
Inleiding
Toen ik maandag 2 weken geleden op 15 augustus vanuit Sint Joris Weert naar filosofenfontein fietste, viel het me verbaasd op hoeveel volk er richting zoet water onderweg was te voet of met de fiets. Een echte tegenstroom van mensen eens ik het zoet water voorbij was. Hier is iets te doen, dacht ik.
Bij het naar huis rijden was ik vervuld van dankbaarheid voor de mooie viering van Marcel en zweefde ik als het ware opnieuw richting zoet water. Toen werd me duidelijk wat er gaande was: ik zag nog net het staartje van de jaarlijkse processie.
2 mensen die ik los van elkaar kende, wuifden me toe met als boodschap ‘kom, doe mee’. Er werd echter op me gewacht en dus zwaaide ik terug en fietste verder.
Ik was blij verwonderd over de synchroniciteit van mijn ervaringen en over de verschillende manieren om Maria te vieren die zich voor me ontvouwden. De gemeenschap in onze kapel op haar unieke manier en gelijktijdig een grote massa mensen op een andere devotionele manier. Via mail kreeg ik ook nog een heel mooie Maria meditatie toegezonden van vrienden die een spiritueel centrum leiden. Ik kon me ook hierin vinden zonder enig oordeel van beter of minder goed, actueel of traditioneel, waardevol of wat dan ook…
Ik was gewoon blij dat Maria voor zovelen nog zoveel betekent. Ik voelde enorm veel vreugde want hierop is onder andere mijn hoop gericht voor het welzijn van zowel de mensheid als van moeder aarde die ons draagt en voedt en leven geeft.
Ik wil vandaag nog wat verder borduren over de rol van Maria en het vrouwelijke in de religieuze beleving vandaag.
Openingsgebed
Lieve Maria,
Voor heel veel mensen ben je de lieve moeder die troost en steun en heling geeft in moeilijke tijden.
Jij bent niet alleen de moeder van Jezus, maar ook de moeder Gods zoals we jou noemen in het wees gegroet, je bent onze heilige Moeder.
We zijn hier vandaag samen om jou in het bijzonder te eren en te danken daarvoor.
Dank dat je ons voorgaat in geloof, hoop en liefde en in rotsvast vertrouwen en overgave.
Kom ons nabij zodat ons hart opengaat
naar jou en naar elkaar, in het besef dat we allen jouw kinderen zijn.
Amen.
Lied 412 Wat ik gewild heb
Inleiding op de lezing
Anders dan de voorgeschreven lezing van de liturgische kalender, koos ik voor een fragmentje uit het evangelie waarin Maria vermeld wordt.
Maria komt maar heel weinig ter sprake in het nieuw testament. Jezus staat duidelijk centraal evenals de apostelen. Bijna een mannenverhaal zou je kunnen zeggen.
Ik koos het fragment waar Maria ongerust was over haar Zoon die achterbleef in de tempel zonder dat zijn ouders het wisten.
Laten we rechtstaan om te luisteren naar het evangelie.
Aansluitend zingen we lied 139
Lezing uit het evangelie volgens Lucas, 2, 41 – 51 Marcel
Lied wees gij het woord, gij de stilte. Nr 139
We horen in dit stukje evangelie de diep menselijke ongerustheid van Maria over Jezus die zoek was. Jezus blijft achter in de tempel zonder zijn ouders op de hoogte te brengen. Als ze hem na lang zoeken terugvinden en hem vermanend over hun pijn sprak, werd hun ongerustheid weggewuifd. Het antwoord van Jezus konden ze niet begrijpen. ‘Wat hebt ge toch naar Mij gezocht? Wist ge dan niet dat ik in het huis van de Vader moest zijn?’
Wat bedoelde hun kind hiermee?
Diepgelovig als ze was en ondanks haar volledige overgave aan de boodschap van de engelen, kon Maria niet vermoeden dat Jezus anders was dan een gewoon mensenkind. Een mensenkind én tegelijk de uitverkoren zoon van God met een heel bijzondere missie en levensopgave.
Liefdevol als ze is, bewaart Maria alles wat er gebeurd was in haar hart. Ze vertrouwt erop dat alles zich ontvouwt zoals het hoort en geeft zich over aan de wil van God. Een sterk kunstje geloof, liefde en overgave als je het mij vraagt.
Toen ik in 2013 met een aantal gelijkgestemden een spirituele reis naar Peru maakte, was ik blij verrast om te zien en te ervaren hoe het katholieke erfgoed dat tijdens de Spaanse overheersing werd opgedrongen, naadloos werd geïntegreerd in hun eigen eeuwenoude traditie. Heel anders dan in onze traditie, wordt Maria in zuid Amerika gelijkgesteld met de Goddelijkheid van Jezus.
Daar bovenop worden Jezus én Maria zonder enige hiërarchie gelijkgesteld met Whiracoccha, hun traditionele God van de Zon en het Licht enerzijds en met Pachamama, moeder aarde anderzijds. Doordat er geen onderscheid van belangrijkheid is en hun geloofsbeleving ervaringsgericht is, wordt alles als één ervaren.
Enkele belangrijke basisregels volstaan wat de geloofsbeleving betreft: de wet van wederkerigheid (we bedanken voor wat we krijgen en geven gelijkwaardig terug), het verzamelen van inzicht en kennis en de omzetting in daden vanuit liefde gecombineerd met wilskracht. Het herstellen van het evenwicht tussen mannelijk en vrouwelijk is een belangrijk uitgangspunt en aandachtspunt.
Eenzijdige naastenliefde zoals onze traditie het benadrukt wordt in evenwicht gebracht door het principe van wederkerigheid waardoor de woorden van Jezus ‘bemin uw naaste gelijk uzelf ‘ concreet worden gemaakt.
Maria is in die traditie tot op vandaag even belangrijk als Jezus en allebei van hetzelfde Goddelijk niveau als hun oorspronkelijke God van het licht én als het niveau van moeder aarde.
In de vele tradities van de natuurvolkeren die ik mocht leren kennen, is moeder aarde niet enkel de plek om te wonen en te leven, maar een bezield levend wezen. Ze wordt aangesproken en verzorgd en geëerd als een levende moeder. Bij elk ritueel wordt moeder aarde als eerste bedankt met lieve woorden van genegenheid en dank en vaak met een kleine offergave. Op het eerste gezicht een heel kinderlijke, naïeve manier van doen, maar voor mij sindsdien een lichtend voorbeeld dat me bijzonder veel vreugde schenkt.
Ook tot Maria wordt veel gebeden en gesproken zoals tot een levende moeder.
Ik leerde er ook hoe belangrijk het is om onbevangen waar te nemen met een open hart en een open geest, zonder tussenkomst van het oordelend en analyserend denken.
De liefdevolle omgang met moeder aarde enerzijds en het eerherstel van Maria anderzijds was voor mij bijzonder helend en transformerend. Het gedachtengoed van de Inca-traditie voegt toe aan de rijkdom van mijn eigen geloofsbeleving.
Mocht deze respectvolle manier van omgaan met moeder aarde zich uitbreiden, dan zou het ook op ecologisch vlak een enorm positief effect hebben.
En hoe verfrissend ervaar ik het dat alles dan heel eenvoudig wordt. Geen ingewikkelde theorieën meer, maar een zintuiglijk ervaren met open hart en open geest en beléven eerder dan willen begrijpen en controleren.
Dan wordt het leven ondanks alle omstandigheden van buitenaf, een kostbaar geschenk dat me dankbaar stemt, dat me uitnodigt het leven zelf te vieren, bewust aanwezig te zijn en vreugde te verspreiden, een lichtpuntje te zijn in angstige, onzekere tijden en liefde boven alles te stellen.
Lied: Ik zoek uw aangezicht.
Zoals gezegd, was ik diep onder de indruk van het feest van Maria op 15 augustus. Het begon eigenlijk ’s morgens al bij het wakker worden. Nog voor er een eerste gedachte kwam, begon ik spontaan het ‘wees gegroet’ te bidden, zonder enige speciale reden. Niet één maar meerdere weesgegroetjes. Ik vond dit heel opvallend en toen ik mijn intuïtie raadpleegde om te weten wat het voor me betekende, had ik het gevoel dat ik door Maria naar de kapel werd geroepen. Met wat moeite kwam ik dus meteen uit bed om op tijd te zijn voor de repetitie.
Het was fijn dat we met veel sopranen waren en het zingen maakte me verder wakker. Na de inspirerende preek maakte ik het stil in mezelf en toen werd ik verrast door een tweede bijzondere ervaring die dag: Ik voelde namelijk heel duidelijk de zachte, overvloedige, liefdevolle aanwezigheid van Maria. Het was een goddelijke ervaring die ik traditiegetrouw graag met jullie wil delen via klank. Mag ik jullie uitnodigen je ogen te sluiten en je hart te openen voor het beeld dat je van Maria hebt. Ik wil jullie graag via klank verbinden met de liefdevolle energie van Maria zoals ik haar toen en sindsdien waarneem.
Offerzang149
Tafelgebed. 159 Gij de grond van ons vertrouwen
Onze Vader
Laat uw aangezicht over ons lichten door Marcel
Communie
Voorbeden tot Maria : vrije voorbeden door wie wil
Slotlied 851 Kleine psalm
Zending en zegen