VIERING 22 MEI 2022: 6de zondag na Pasen
Mijn vrede geef ik jullie, zoals de wereld die niet geven kan.
(Joh, 14, 27)
Lut Saelens
Lied 568: Wij zoeken u als wij samenkomen.
Welkom en inleiding:
Onlangs was ik op bezoek bij Olga, een 90-jarige vrouw die ik reeds heel lang ken. Samen haalden we herinneringen op aan vroeger. Zij had het over de vrij dramatische omstandigheden waarin ze was opgegroeid en de manier waarop ze haar leven met vallen en opstaan nadien toch behoorlijk op de rails had gekregen. Ze vroeg mij of ik op haar begrafenis iets over haar leven wilde vertellen. ‘Je mag er ook bij zeggen dat ik van niets spijt heb. Ik heb het leven geleefd zoals het mij werd aangeboden, met mijn kwaliteiten en mijn gebreken. Ik kon niet meer dan mijn best doen.’
Het klonk rustig en zelfs bijna vanzelfsprekend. Een vrouw die op het einde van haar leven vrede gevonden had met zichzelf en met wat haar in het leven was toebedeeld. Een vrouw met een voltooid leven. Toen ik haar zo hoorde besefte ik dat ik op dat vlak nog een hele weg had te gaan om me te verzoenen met de blutsen en builen in mijn eigen leven.
Is de mens, is de wereld wel in staat tot diepe vrede? Sinds de broedermoord van Kaïn lijkt het van niet. De oorlog in Oekraïne, zo dicht bij onze deur, confronteert ons met de trieste waarheid dat vrede een zeldzaam goed is.
‘Nooit meer oorlog!’ Een mooie wens die maar niet in vervulling gaat. Maar ook dichter bij huis, in onze relaties met anderen voelen we ons vaak tekort gedaan, gekwetst of onheus behandeld. Vooral als hierover dan geen spijt wordt getoond, is verzoening moeilijk en kunnen we dergelijke kwetsuren moeilijk een plaats geven. Maar misschien vrede vinden met onszelf nog de grootste uitdaging. Met onze onvolmaaktheid, onze onvolkomenheid. Het thema van verzoening met onszelf komt zo mooi aan bod in het lied: ‘’Wat ik gewild heb’, dat we nu samen gaan zingen.
Lied 412: Wat ik gewild heb.
Openingsgebed:
Eeuwige God, zie ons hier,
samen gekomen in Uw Huis.
Om Uw aanwezigheid te mogen ervaren
in de liederen die wij zingen, in de woorden die klinken,
in de gebeden die opstijgen, in de stilte van deze ruimte en in ons hart.
Wij bidden U, wees aanwezig,
verbind U opnieuw met ons als bondgenoten
op de weg van Uw Vrede.
Spreek ons aan in de bezielende kracht van Uw Geest
Breng ons in beweging naar onze naasten, over alle grenzen heen
Amen
Inleiding tot de lezing:
In het evangelie van Johannes vandaag lezen een stukje uit de afscheidsrede van Jezus tijdens het laatste avondmaal. Eigenlijk Zijn testament, een samenvatting van alles wat Hij aan zijn leerlingen gegeven heeft en hen nalaat, maar ook een belofte voor de toekomst. Wat mij vooral trof zijn de woorden: ‘Mijn vrede geef ik jullie, zoals de wereld die niet geven kan.’ Een troostende gedachte te beseffen dat Jezus wist hoe moeilijk het voor ons, mensen is om die vrede te vinden. Hij verzekerde zijn leerlingen dat ze er niet alleen voor stonden, dat Hij hen daarbij zou helpen.
We zingen samen het Taizélied: 'Mijn vrede laat ik U’. Tekst en muziek op het blad.
Nadien luisteren we naar het evangelie.
Taizé Mijn vrede laat Ik u
Mijn vrede laat Ik u.
Mijn vrede geef Ik u.
Weest dan niet bezorgd.
Mijn vrede laat Ik u.
Mijn vrede geef Ik u.
Weest niet bevreesd.
Johannes 14, 23-29
Homilie:
In de evangeliën lezen we steeds opnieuw dat Jezus de mensen vrede toewenst. Hij doet het tijdens Zijn afscheidsrede op het Laatste Avondmaal. Nadat Hij verrezen is wenst Hij de leerlingen telkens wanneer Hij verschijnt vrede toe.
De apostelen voelden zich ontredderd, verdrietig en vooral schuldig omdat ze Jezus tijdens Zijn lijdensweg in de steek hadden gelaten, Petrus op de eerste plaats. Wilde Jezus de apostelen de vrede bieden die ze op dat ogenblik moeilijk in zichzelf konden vinden, of zichzelf konden gunnen?
Jezus nodigt hen uit om met hun beperkingen in het reine te komen, er vrede mee te nemen. Een moeilijke weg te gaan! Hij spreekt hen dan ook moed in: als ze in liefde met Hem en Zijn Vader verbonden blijven zal de Heilige Geest hen de weg tonen.
Tijdens zijn leven ontmoette Jezus veel gebroken mensen. Hij negeerde hun donkere kanten niet, maar Hij gaf ze een plaats in hun leven. Hij hielp hen om zich ermee te verzoenen, om hun gebrokenheid te overstijgen, de stukken te lijmen en geheeld te worden.
Ria had had het vorige zondag over de pijnlijke geschillen die we soms meemaken met mensen die ons heel nabij zijn en hoe we daarbij op barrières stoten en menselijke beperkingen. Wanneer we midden onze pijn, en onze beperkingen ons in volle overgave openstellen voor Gods onvoorwaardelijke liefde komen we tot een andere manier van kijken en beleven van wat ons overkomt. Kunnen we onze verschillen in een ander perspectief zien. Zien we het licht dat door de spleten van onze gebrokenheid schijnt. Zoals Leonard Cohen zo mooi zingt: There is a crack in everything. That’s how the light gets in. Eigenlijk bedoelt hij Light met een hoofdletter.
Onlangs kwam ik toevallig een artikel tegen van Benedicte Thissen, voormalige abdis van de trapistinnenabdij Koningsoord. De titel was: Het menselijk tekort-onze kostbaarste schat. En dat schrijft een abdis? Ik was direct geboeid!
Hierin getuigt zij hoe ze zich heeft leren verzoenen met haar menselijke beperkingen. Ik citeer een stukje uit haar getuigenis: ‘Het vraagt een hele training om ons menselijk tekort te accepteren en te integreren. Luisteren naar een situatie en luisteren-voor zover mogelijk-naar het onvermogen van de ander en onszelf, brengt ons juist bij de liefde en de ware vrede. En dat niet alleen. Het brengt ons ook bij de ander en onszelf , daar waar wij er mogen zijn in ons menszijn. Het gaat in het religieuze leven om menswording. En dat houdt juist in: aanvaarden van de werkelijkheid, die altijd onaf is, tekortschiet, begrensd is, nooit ons verlangen bevredigt. Als ik naar mezelf kijk moet ik bekennen dat ik het nooit leer. Dat ik steeds weer in die kramp schiet van het ideaal.’ Dat zelfs een abdis daar zo moeilijk in slaagde was voor mij een hele opluchting…
In het Oude Testament wordt vrede vooral betrokken op sociale relaties en op lichamelijk welzijn. Bij Jezus gaat het om een toestand waarbij de mens in harmonie leeft met zichzelf, de medemens, de natuur.Het is de som van alles wat mensen ‘tevreden’ maakt: zowel het materieel -als het geestelijk welzijn van individu en gemeenschap.
Telkens Jezus vrede wenst, gaat er een kracht van Hem uit, een kracht die bezit neemt van de apostelen en hen wijdt om hun opdracht uit te voeren. Hij laat hen delen in die grenzeloze energie, in die grenzeloze liefde en ze krijgen de opdracht deze door te geven aan alle mensen.
Jezus komt met een veel beter aanbod van vrede dan de wereld ons kan bieden. Een vrede die komt vanuit een sterke verbondheid met God. Die wij niet alleen kunnen vinden. Ons hart is vaak van binnen te veel verscheurd. Hij stuurt ons de Trooster, de Geest die ons een diepe, stabiele vrede kan brengen, die niet gebonden is aan de veranderende context waarin het leven van de mens verloopt en aan de situatie waarin de wereld zich bevindt. Die Geest zal datgene voltooien en vervolledigen waarin wij mensen tegenover God, tegenover elkaar en tegenover onszelf hopeloos tekort schieten.
Als we die vrede vinden kunnen we ze ook doorgeven aan anderen zoals Jezus deed en hen helpen om weer heel te worden. Dan zijn wij vredestichters. En dan zullen we er misschien toe komen om zoals Olga op het einde van ons leven met onszelf en met de wereld verzoend te zijn. Amen.
Lied 516: Gij die voor alle mensen.
Intenties en aanbrengen van de gaven:
Onze Vader:
Vredeswens:
Wie mensen blij wil maken, moet vreugde in zich hebben.
Wie de wereld wil verwarmen, moet vuur in zich dragen.
Wie mensen helpen wil, moet zachte handen hebben
om ze niet te kwetsen.
Wie vrede brengen wil moet eerst in z'n eigen hart
vrede gevonden hebben.
Moge God ons helpen die vrede te vinden
en aan elkaar door te geven.
Wensen we elkaar de vrede.
Delen van het brood.
Slotgebed: Gebed van Franciscus van Assisi
Heer, maak mij een instrument van Uw vrede.
Laat mij liefde brengen waar haat heerst,
laat mij vergeven wie mij beledigde,
laat mij verzoenen wie in onmin leven,
laat mij geloof brengen aan wie twijfelt,
laat mij waarheid brengen aan wie dwaalt,
laat mij hoop brengen aan wie wanhoopt,
laat mij licht brengen aan wie in duisternis is,
laat mij vreugde brengen aan wie bedroefd zijn.
Laat mij niet zoeken getroost te worden, maar te troosten,
niet begrepen te worden, maar te begrijpen,
niet bemind te worden, maar te beminnen.
Want het is toch door te geven, dat men ontvangt
door te verliezen, dat men vindt
door te vergeven, dat men vergiffenis ervaart
door te sterven, dat men verrijst tot het eeuwige leven. Amen.
Einde van de viering: lied 197: Moge de zegen van God op je rusten.
