Doopsel van Jezus (2025) Een voortgaande openbaring
Marcel Braekers
Openingszang 101
Begroeting
Vandaag viert de kerk het feest van Jezus’ doop en lezen we de versie van die doop in het evangelie van Lucas. Dat vermeld ik niet zomaar, want volgens Lucas (en daarin verschilt hij van de anderen) is die doop het derde grote moment waarop de echte betekenis van Jezus ons wordt meegedeeld. Lucas verbindt dus het doopsel met het bezoek van de engel aan Maria in Nazareth en de geboorte van Jezus in Bethlehem. Hij neemt ons bij de hand en leidt ons stap voor stap binnen in het mysterieuze leven van deze Jezus. Bij elk moment leren we iets meer over zijn achtergrond. De eerste keer in Nazareth vernamen we dat Maria zwanger is en daarbij geheiligd door de heilige Geest. De tweede keer, bij de aankondiging van de geboorte aan de herders, leren we dat God zich kenbaar maakt aan diegenen die Hij zelf uitkiest, een kind uit een eenvoudig Joods gezin. En de derde keer bij de doop zegt een stem: deze is mijn geliefde mens. Van voor de geboorte is de heilige Geest reeds werkzaam in dit kind, door God gekozen en uitverkoren als zijn geliefde Zoon. Zo leidt Lucas ons binnen in het grote mysterie dat de persoon van Jezus omhult.
Daarbij komt nog iets dat kenmerkend is voor Lucas’ visie: elke keer gebeurt de openbaring van God in stilte. Maria is in de stilte van haar huis, de herders liggen onder de grote stille sterrenhemel en de neerdaling van de heilige Geest gebeurt volgens Lucas niet op het moment van de doop maar als Jezus alleen in gebed is verzonken. God openbaart zich in stilte, op een onverwacht moment als de mens open en ontvankelijk is. En Hij openbaart zich in Jezus en via Hem aan eenvoudige mensen die dit niet verwachtten en overrompeld worden, dat geldt dus ook voor ons. Het feest van de doop is daarom een uitnodiging om in stille verwachting uit te zien of die Geest zich ook aan ons wil geven. Daarom zingen wij:
Stilte nu nr. 765
Gebed
Alles wat uw hart te zeggen heeft
Is onder ons uitgesproken,
Vlees geworden,
Mens onder de mensen.
Een Zoon die naar zijn Vader aardt,
Die met uw geest ook ons doopt.
Op de weg van al uw kinderen is Hij voorgegaan –
Een uittocht koersvast in vertrouwen.
Geef dat ook wij in verwondering
Het Licht opnieuw aanschouwen
En trouw en betrouwbaar zijn zoals Hij. (S. de Vries)
Jesaja 40, 1 – 5 / 9 – 11
Nr. 133 el senyor
Lucas 3, 15 – 18 / 21 – 22
Homilie
De eerste christenen zaten met het verhaal over de doop van Jezus in hun maag. Ze wisten immers dat Johannes een doopsel van bekering predikte , maar had Jezus dan bekering nodig toen Hij zich liet dopen, Hij de Zoon van God? Dat men ondanks die vragen toch het verhaal bleef vertellen, bewijst dat het historisch echt is.
Toch voert Lucas een eigen ingreep uit: niet tijdens de doop zoals Marcus en Mattheüs vermelden, maar later, als Jezus alleen in gebed is, openbaart God zich in Hem voor heel de wereld. Johannes is weg, het volk is naar de achtergrond, alleen en geconfronteerd met zichzelf en zijn roeping openbaart God zich. Je zou denken dat Lucas dit doet om zo de afhankelijkheid tegenover Johannes te minimaliseren. Maar ik denk dat hij iets anders bedoelde. Zoals we in de loop van dit jaar dat we het evangelie van Lucas lezen zullen horen typeert Lucas Jezus als iemand die zich dikwijls terugtrok om in gebed alleen te zijn. Tussen Jezus en zijn Vader is er een intimiteit die moeilijk te verwoorden is. De duif en de stem zijn symbolen om dat onnoembare toch op te roepen.
Zo presenteert Luc as ons deze mens Jezus. Hij is de Christus, de Gezalfde, omdat Hij zich helemaal beschikbaar maakte voor Gods spreken. Hoe die God in deze mens werkzaam is vernemen we door te luisteren naar wat Jezus zegt en doet. Hoe Hij spreekt over een God die naar de mens blijft zoeken ook als die afdwaalt. Hoe wij mensen om de gewonde niet heen mogen lopen, omdat God in hem aanwezig is. Hoe zieken en bezetenen kracht en troost ondervinden omdat ze respect krijgen. Al die belangrijke momenten worden afgewisseld met de mededeling dat Jezus zich terugtrok en in stilte zich openstelde voor Gods oneindige nabijheid.
Is het ook niet een uitnodiging voor ons om zoals Jezus die stilte in ons toe te laten, om zich te ontdoen van alle beslommeringen die door ons hoofd gaan en in openheid ons te laten raken? De transformatie die in Jezus plaats vond, wil God in ieder van ons voltrekken als wij bereid zijn en ons open stellen. Ik nodig jullie daarom uit om samen uw geloof uit te spreken.
Nr. 146 geloofsbelijdenis 2
Nr. 149 gebed over de gaven
Groot dankgebed 150
Na de communie 839 psalm 139
