1e zondag van de advent (2024) Door hoop gedreven
Lut Saelens
Introductie tot het adventsthema.
Op de eerste zondag van de advent gaan we samen op weg naar kerstmis.
Naar jaarlijkse gewoonte maken we hierbij tijd en ruimte voor de campagne van Welzijnszorg. Met de slogan ‘Samen voor waardig werk: recepten tegen armoede’ richten we onze aandacht op de uitdagingen in de arbeidsmarkt en ijveren we voor waardig werk voor iedereen. In een recent artikel in De Tijd benadrukte Ides Nicaise het belang van waardig werk, vooral voor mensen in armoede of met een kortere scholing. Voor deze mensen is waardig werk een noodzakelijkheid voor een leefbaar leven. Maar ook werkende mensen leven soms nog onder de armoedegrens omwille van lage lonen, onzekere werkcontracten of gebrek aan werkzekerheid.
Ides zal het meer uitgebreid over dit thema hebben in de viering van de derde zondag van de advent.
Aansteken van de eerste adventskaars
Onze eerste adventskaars staat symbool voor de belofte van de nieuwe wereld, wel al groeiend en hier en daar zichtbaar, maar niet overheersend. De volgende zondagen steken we telkens nog een kaars aan als zoveel kleine tekenen van licht en hoop. Tijdens het aansteken van onze eerste adventskaars zingen we het Rorate Coeli.
Lied 202 Rorate Caeli 1-3-4
Inleiding tot het thema van de viering
We leven in een turbulente tijd op vele vlakken. Dit zorgt voor veel onzekerheid, terwijl we zo graag alles onder controle hebben. We hebben allerlei processen in gang gezet of laten ze oogluikend toe zonder de gevolgen ervan te kunnen overzien. Denk aan de klimaatverandering, de digitalisering, oorlogen die maar blijven aanslepen, enorme machtsconcentratie bij enkele mensen…
Hoe kan je nog hopen als er zoveel tekenen zijn dat de mensheid op drift is?
Welk nieuw narratief kan ons weer richting geven en hoop op een betere toekomst? De bijbelteksten van deze zondag bieden ons inspiratie om een antwoord te zoeken op deze vragen.
Gebed
Lieve God,
Vaak is het leven zo verwarrend en doet het zoveel pijn.
Vaak begrijp ik niet waarom alles gaat zoals het gaat.
Daarom bid ik U: laat mij stil worden vanbinnen
en laat mij die stille kern van binnen voelen,
waar Uw stem tot mij spreekt.
Als ik dat punt van rust binnen ga,
dan zal ik weer weten dat Uw nieuwe wereld
dwars door het donker heen geboren wordt
en dat er niets, maar dan ook niets toevallig is,
omdat alles past in Uw plan.
Laat mij de weg vinden tot in het hart van dat weten
en vervul mij met een warm vertrouwen in U .
Amen (Hans Stolp)
Lied 220 Adventslied
Inleiding tot de lezing
De twee lezingen van vandaag voorspellen niet veel goeds, maar openen tegelijk perspectief op een betere wereld, een wereld van gerechtigheid en vrede. Maar die komt er niet zomaar vanzelf. Wij moeten doorheen zware crisissen en stormen die ons compleet kunnen verrassen en omverblazen als we niet stevig in onze schoenen staan. Wie zijn kop in het zand steekt of enkel bezig is met de waan van de dag zal verrast worden en in paniek geraken of sterven van angst. Jezus roept ons op om in verbondenheid met God bewust te leven en ons niet te laten verdoven door de roes van het ogenblik. Zowel als individu maar ook als maatschappij.
Jeremia 33:14-16
Lied 315 Lied van de aarde
Lucas 21: 25-36
Homilie
Hoe verschrikkelijk alle tekenen die beschreven worden ook zijn, we kunnen eraan ten ondergaan of ze zien als geboorteweeën van een nieuwe toekomst, van een wereld op weg naar bevrijding. Je kan je laten overweldigen door alles wat misgaat en de moed erbij verliezen, of je kan tussen het schijnbaar dode donkere hout de minuscule knopjes ontwaren van nieuw leven. Opstanden en revoluties lijken vaak spontaan te ontstaan, zoals paddenstoelen plots uit de grond schieten, maar ze zijn vaak het resultaat van lang en geduldig ondergronds voorwerk, kleinschalig en verspreid, maar gestadig groeiend in dezelfde richting. Denken we aan veel gespreide initiatieven rond deeleconomie, andere vormen van samenleven en werken, de acties ter bescherming van onze aarde, de aandacht voor buurtwerk en kleinschaligheid... de opluchting van jongeren die geen GSM meer mogen gebruiken tijdens de schooluren en eindelijk terug de waarde van echte communicatie ontdekken…
De bijbelse teksten openen perspectief op een wereld van vrede en gerechtigheid, waar het voor iedereen goed is om te leven. Dit belet niet dat zelfs wie geworteld is in vaste grond doodsbang kan zijn in tijden van crisis en verlies, of bijna verdrinken in verdriet.
Als we in een losgeslagen wereld erin slagen om opnieuw vaste grond onder onze voeten krijgen door ons te verbinden met onze diepste kern, zullen we er de goddelijke kracht vinden die ons helpt om vanuit een breder perspectief naar alles wat ons overkomt te kijken en het een plaats kunnen geven.
Als we ons verbonden voelen met een God, die ons liefdevol draagt en troost, zal Hij onze blik richten op al wat er al in de kiem aanwezig is en het vertrouwen en de hoop in ons wekken dat het tot bloei zal komen, ook al lijken de kansen minuskul. Niet de angst of de waan van de daag, maar God geeft ons leven dan richting. Op zijn kompas varend krijgen we duidelijker zicht op waar we naartoe moeten, gedreven door de hoop dat de gekozen weg ons zal leiden naar de realisatie van onze droom. Niet in de spotlight midden op het podium, maar juist langs de duistere en onbelichte randen bevindt zich onze hoop en vaak ook onze kracht.
In zijn boek: Man’s Search for Meaning, gaat Victor Frankl in op de kracht van hoop en betekenis. Frankl, psychiater en neurowetenschapper, zat gevangen in verschillende concentratiekampen, waaronder Auschwitz. Zijn kernboodschap is dat mensen die een doel van betekenis in hun leven hadden, hoe klein ook, meer kans hadden om de gruwelen van de kampen te overleven. Hij zag dat hoop niet alleen een abstract idee was, maar iets dat mensen letterlijk in leven kon houden. Hoop is overdraagbaar, aanstekelijk, en waar mensen samen hoop hebben verdubbelt ze. Volgens Frankl worden mensen niet vernietigd door omstandigheden, maar door een gebrek aan betekenis. Hoop moedigt ons aan om actie te ondernemen en vooruit te kijken, ook als de context moeilijk is en ons doel schijnaar onbereikbaar. Het tegendeel is wanhoop en defaitisme waarin het leven verstart en alles ijzig kil wordt.
Hoop is een proces van uitzuivering, schrijft Gabriel Marcel, en hoe puurder ze wordt des te minder slaat hoop nog op dit of dat, maar wordt ze een manier van zijn.
Door verbinding met de Stem diep in ons verbinden we ons met Gods droom voor ons, vinden we richting en maken we betere keuzes, op de eerste plaats met ons hart, vanuit het gevoel dat God ons leven leidt. Een God die het goed met ons voor heeft, die ons een wereld beloofd heeft waar het voor iedereen goed is om wonen. Die ons elke dag kansen biedt om de juiste keuzes te maken via wie en wat op onze weg komt: het goede en het kwade, het verdriet en het geluk, de diepe noden van mensen, de roep van de natuur. God is trouw aan zijn belofte. Hij is het kompas dat ons in deze woelige tijden de weg kan tonen.
Tafelgebed 160 Voor de advent
Lied na communie: 564 Gehoord van mensen
Eindgebed
Onze toekomst hebt Gij een gezicht gegeven
en onszelf een nieuwe naam.
Naar Christus mogen wij heten,
Hij is ons de deur naar morgen.
Dat wij die met liefde openen
voor elkaar en voor onze kinderen.
Geef ons het vertrouwen op liefde te koersen,
wie na ons komen voor te gaan,
verankerd in het geloof van uw lieve zoon,
bezield door de hoop
die ook Hem gaande hield.
Dan zult Gij ons niet ontbreken,
ook als de weg is opgebroken,
ook als de adem stokt.
Sytze de Vries
Zegen
