2e zondag van Pasen Het mysterie van het heilige
Ria Verschueren
We zijn hier vandaag samengekomen in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.
Lied 104. Gezegend dit uur en het licht ons gegeven.
Openingsgebed
Gij zijt ons soms zo
vreemd ver weg
en dan weer stralend nabij.
Vergezel ons op onze tocht
van angst en vrees,
naar hopen en geloven.
Scheur de wolken open
en neem ons op
in uw doordringend Licht.
Inleiding
Iedere keer dat er een voorgangersbeurt op de agenda staat en het lege papier me uitdagend aankijkt, moet ik door een moeilijk proces. Het kost me telkens bloed zweet en tranen om te ontdekken over welk deel van ons leven het voorziene bijbelverhaal iets te melden heeft en om me dat onderwerp eigen te maken.
En voor vandaag was het extra moeilijk. Zoals de voorbije zondagen gaat het ook vandaag over de verschijning van Jezus in zijn nieuwe verrezen gedaante. Met ons gewoon mensenverstand vallen deze verrijzenisverhalen moeilijk te begrijpen. Hoe kan een overledene in levende lijve aan ons verschijnen?
Waar ik wel iets van denk te begrijpen is van de reactie van de apostelen bij hun ontmoeting met de verrezen gestalte van Jezus. Ze zijn eerst bevreesd en verbijsterd, je zou zeggen :’ van de hand Gods geslagen’ en evolueren na enige tijd naar herkenning en verwondering.
Bij elke voorgangersopdracht overvalt me een gevoel van diep verdriet en vrees, een verlangen om met rust gelaten te worden. Maar tegelijk is er iets in mij dat weet dat het hier gaat over iets heel belangrijks. Iets wat ik voor geen geld ter wereld zou willen kwijtspelen. Het brengt me in contact met iets wat mijn leven schraagt en draagt. Ik voel me uitgenodigd om over iets te spreken wat niet zomaar in woorden te vatten is, een mysterie. Iets wat we kennen en herkennen maar waar moeilijk woorden voor te vinden zijn. We noemen dat ‘het heilige’, een manifestatie van een transcendente, buitenwereldlijke realiteit in onze wereld.
De voorbereiding wordt op deze manier een tocht tussen bevreesd wegvluchten en in dankbare verwondering omarmen.
Gaat ons gelovig leven eigenlijk niet iedere keer opnieuw tussen die twee polen heen en weer: tussen een mysterie dat ons enerzijds beangstigt en ons anderzijds ten diepste aangrijpt?
Dit proces lijkt op wat de leerlingen ervoeren toen ze na de verrijzenis plots Jezus in hun midden zagen verschijnen. In de lezing van vandaag horen we dezelfde beweging tussen vrees en verbazing aan de ene kant en verrukte bewondering en omarming aan de andere kant.
Laten we daarbij vandaag samen stilstaan : hoe de verrijzenisverhalen bij Lucas de verrijzenis als een proces laten zien, een tocht tussen diep verdriet en ontgoocheling naar blijdschap om het mysterie, een reis tussen donker en licht. Laten we daarom zingen: Dat ik zie wat is en mij toevertrouw en het licht niet haat.
Lied 136. Wek mijn zachtheid
In het verrijzenisverhaal dat we vandaag bij Lucas lezen, horen we hoe de Emmaüsgangers over hun bijzondere ontmoeting onderweg vertellen aan de ontgoocheld treurende apostelen wanneer plots Jezus in hun midden verschijnt.
Evangelie Luc 24, 35-48
Lied 579 Gij met uw onverwacht woord
Homilie
Bij Lucas lezen we in het laatste hoofdstuk 4 verrijzenisverhalen na elkaar. Daarnet hoorden we het derde verhaal. Terwijl de leerlingen luisteren naar het relaas van de Emmaüsgangers over hun bijzondere ontmoeting met de verrezen Jezus, en ze bedroefd rouwen om zijn verdwijnen uit hun leven, verschijnt Jezus zelf plots voor hun ogen.
De leerlingen begrijpen er niets van en denken een spook te zien. Dat is vreemd want ze kennen Jezus zo goed. Ze zijn door zijn verschijning bevreesd maar tegelijk ook gefascineerd, verbijsterd en tegelijk ook verwonderd.
Dan laat Jezus zijn wonden zien. Alsof hij wil zeggen dat hij het echt wel is, de Jezus die ze gekend hebben. Stilaan verandert hun angst voor een vreemde geest naar begrip voor de spirituele boodschap van hun vriend Jezus: Ik ben anders, maar toch: Ik ben het.
Ze zijn stomverbaasd en om hen te helpen vraagt hij : ‘hebben jullie iets te eten ?’. Dat maakt het ook voor ons weer moeilijk: Een dode mens eet toch niet? Wat is het wat de apostelen en ook wij ervaren? Is hij mens of geest? Er zijn geen woorden voor. Er gebeurt iets wat niet van deze wereld is, en toch gaat het over gewone menselijke dingen: namelijk eten.
Welk charisma ervaren ze? Wordt er hier misschien iets gereveleerd van het heilige?
Lucas vertelt dat ze hem een stuk vis te eten geven. Zoals ik bij Marcel kon lezen, betekende dit symbool van een vis voor de mensen waarvoor Lucas schreef, heel veel. Lucas geeft hier met het symbool vis aan dat het gaat over Jezus, zoon van God en ons aller verlosser. Hij schreef voor derde generatie christenen die Jezus niet gekend hebben en ook niemand van zijn tijdgenoten hadden ontmoet. Zij stelden zich allerlei onbevangen vragen over het christendom. In hun midden was de vis het symbool van de verrezen Heer, symbool van het christendom dat ze overal als een embleem aanbrachten. Zoals jullie wel weten schreef Lucas in het Grieks en het Griekse woord voor vis , nl ichthus, is een Grieks letterwoord voor ‘Jezus Christus, zoon van God en verlosser.’ In de catacomben kan je nog dergelijke ichtussymbolen aantreffen op de muren. Door zo samen vis te eten, eigenen de apostelen zich Jezus toe, ze nemen hem tot zich , ze incorporeren al wat hij is. Zijn verschijning helpt hen om zijn boodschap beter te begrijpen. Ze worden een beetje zoals Hij.
Lucas laat zien hoe de apostelen evolueerden van angst en vrees naar een verrukte belijdenis dat Jezus na zijn dood des te meer onze verlosser is.
- Dit hele gebeuren zette me aan het nadenken over het mysterie van het heilige. Het heilige dat bevreest én fascineert. Rudolf Otto, een auteur uit het begin van vorige eeuw, noemde het mysterie van het heilige : ‘tremendum et fascinosum’: huiveringwekkend en fascinerend. Alle grote godsdiensten spreken over dit mysterie. Sommige ontmoetingen in mijn eigen leven benoem ik aarzelend als een contact met het heilige, ontmoetingen die mij spontaan doen denken aan de uitspraak van Jezus :‘waar twee of meer in mijn naam verzameld zijn, ben ik in hun midden. ‘(Matt 18)Ontmoetingen waarbij het aanvoelt alsof GodsLicht ongelooflijk doordringend aanwezig is. Een tijdje geleden waren we met enkele mensen in voorbereiding voor de perspectiefdag op bezoek bij 5 jonge vrouwen van verschillende nationaliteiten, uit alle windstreken, die in Leuven samen wonen. Zij hebben zich tot doel gesteld om als christenen in hun dagelijks samenleven ‘eenheid in diversiteit’ waar te maken en dit als een hoopvol licht naar de omgeving uit te stralen. Hun inspiratie halen ze uit de Foccolare beweging. Er ontstond daar een intense uitwisseling over hoe zij en wij met onze gemeenschap vanuit een christelijke inspiratie tussen de mensen aanwezig willen zijn. De eenvoud, soberheid en het vertrouwen van deze mensen vonden wij indrukwekkend. Het was een bijzondere ervaring. Je zou kunnen zeggen: het Licht scheen, Hij was in ons midden. Deze ontmoeting, ervoer ik zelf als een ontmoeting met het mysterie van het heilige. Soms verkeren wij in een staat van genade en schijnt Gods licht door de kieren van ons bestaan met een onnoembare kracht naar binnen. Jullie zullen wellicht dergelijke ervaringen ook
Zijn we zo niet opnieuw bij ons beginpunt beland? Gaat ons leven eigenlijk niet iedere keer opnieuw tussen die twee polen heen en weer: tussen een mysterie dat ons enerzijds beangstigt en ons anderzijds ten diepste aangrijpt? In dit proces zoeken we met vallen en opstaan een manier om onze verantwoordelijkheid tussen de mensen op een gelovige manier op te nemen en Jezus voorbeeld te volgen. En wat wij van de Foccolare vrouwen leerden is dat we dat niet in de eerste plaats onze toekomst moeten plannen, maar eerder moeten vertrouwen op de genade die ons te beurt valt. Het komt erop aan dat wij ons openstellen en ontvangen en dat er dan iets met ons gebeurt. We mogen daarop vertrouwen. Zo verging het ook de leerlingen toen ze na de verrijzenis van Jezus probeerden te delen wat hen zo sterk had aangegrepen. Ze gingen op pad om zijn manier van leven al doende gestalte te geven en zijn boodschap uit te dragen. Laten we de genade van het Licht bezingen.
Lied 365 Lied aan het licht
Tafelgebed 165 Gij die weet
Onze Vader
Communie
Lied 369 Als een levende
Slotgebed
Dit ene weten wij
En aan dit één
Houden wij ons vast
in de duistere uren
Er is een woord
dat eeuwiglijk zal duren
En wie ‘t verstaat
die is niet meer alleen.
Henriette R. Holst
Zegen
