Hemelvaart 2024 Alles wat over mij geschreven staat, moet worden vervuld
Jan Degraeuwe
Welkom
We vieren vandaag het feest van de hemelvaart van Jezus, die we al tweeduizend jaar de Christus, de Gezalfde noemen. We zingen daarom het hemelvaart lied bij uitstek “Al heeft Hij ons verlaten, Hij laat ons nooit alleen”
Lied 368 “Al heeft Hij ons verlaten, Hij laat ons nooit alleen”
Gebed
Het afscheid dat we vandaag vieren is een bijzonder afscheid omdat het een scharniermoment is tussen de aardse aanwezigheid van Jezus en zijn aanwezigheid in de gelovige gemeenschap. Vanaf nu zullen zijn leerlingen zijn boodschap uitdragen. Laten we het even stil maken en bidden.
Jij,
die je terugtrekt en ruimte maakt
om ons zo op een nieuwe manier
ongehoord nabij te zijn:
blijf met ons verbonden,
want overgelaten aan onszelf
kunnen wij niets doen.
Blijf onze bron,
blijf onze levenskracht,
blijf ons uitzicht. (Erik Borgman)
Het past om bij dit afscheid terug te kijken. We zullen dit doen aan de hand van het lied “Uit uw hemel zonder grenzen.” Oosterhuis schetst het leven en de boodschap van Jezus met paradoxale beelden die hij telkens met ‘als’ inleidt. “Als een schaduw die verblindt”, het onopvallende dat een diepe indruk maakt. “Als een bron zijt Gij begraven”, men probeerde het opwellende water te stoppen. “Als een woord zijt Gij gegeven”, wij kunnen alleen nog woorden ontmoeten, maar Hij is “Als een nieuw begin van leven.”
Na het lied luisteren we naar het slot van het Lucasevangelie.
Lied 367 “Uit uw hemel zonder grenzen”
Evangelie: Luc. 24, 44-53
Homilie
Om te tonen waar het hem in zijn leven en boodschap om te doen was, heeft Jezus vaak verwezen naar de Schriften. Denk maar aan zijn optreden in de synagoge van Nazaret waar Hij voorlas uit de profeet Jesaja:
De Geest van de Heer rust op Mij,
want Hij heeft Mij gezalfd.
Om aan armen het goede nieuws te brengen
heeft Hij Mij gezonden,
om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken
en aan blinden het herstel van hun zicht,
om onderdrukten hun vrijheid te geven,
om een genadejaar van de Heer uit te roepen.’ (Jes. 61, 1-2a)
En tegen de aanwezigen zei Hij: ‘Vandaag is de schrifttekst die jullie gehoord hebben in vervulling gegaan.’ (Luc. 4, 21)
In de evangelielezing die we net hoorden spreekt Jezus nogmaals over het in vervulling gaan van de Schriften: “alles wat in de Wet van Mozes, bij de Profeten en in de Psalmen over Mij geschreven staat moest in vervulling gaan.” Hoe zullen we het in vervulling gaan van de Schriften begrijpen en beleven? In vervulling gaan heeft niets te maken met geslaagde voorspellingen. Het weerbericht dat we gisteren kregen, klopt – of klopt niet, en voor morgen krijgen we weer een nieuw weerbericht. Vervulling is heel iets anders. Woorden die in vervulling gaan, zijn woorden die we steeds opnieuw kunnen beluisteren en op ons leven leggen en waarbij steeds nieuwe, rijke betekenissen opborrelen. In ‘vervulling’ zit het werkwoord ‘vullen’ dat door het voorvoegsel ‘ver’ geïntensifieerd wordt. Je kan het woord dat in vervulling gaat vergelijken met een holle gietvorm, waarin jouw leven wordt uitgegoten en zo vorm krijgt. Je vervult een begonnen werk, je brengt het tot een goed einde. Vervulling is tot volheid komen, het is een proces dat steeds verder gaat en pas na een lange weg tot voleinding komt. Als Jezus in de synagoge van Nazaret voorlas uit de profetie van Jesaja besefte Hij dat Hij met de woorden van Jesaja kon uitdrukken wat zijn zending was. De profetie van Jesaja was de gietvorm waarin Hij zijn leven kon gieten. Om dit duidelijk te maken aan de aanwezigen zei Hij dat de schrifttekst in vervulling was gegaan. De hemelvaart drukt op mythische wijze uit dat het leven van Jezus tot volheid is gekomen. Dit is geen einde, maar een nieuw begin, we hoorden het: “Jullie zullen hiervan getuigenis afleggen.” Het is nu aan de leerlingen en aan ons.
Volgens welke modellen moeten wij ons leven vorm geven? Hoe kunnen we Jezus navolgen, hoe kunnen we zijn model in ons tot voltooiing brengen? De Schriften en de traditie reiken ons erg verschillende gietvormen of modellen aan. Sommigen modellen behoren tot een cultuur die de onze niet meer is, ze zijn bijvoorbeeld heel patriarchaal, anderen zijn dan weer erg krijgslustig. Jezus herkende zich in de oproep van Jesaja “om onderdrukten hun vrijheid te geven”. Laten we proberen om ook ons leven in die gietvorm te gieten. Jezus ging de moedige weg in liefde en trouw, tot het uiterste toe. Hij is ons voorbeeld en onze hoop.
We zingen “Om te zien een nieuwe aarde. Dat wij onze zielen keren naar het land van wijn en brood”, als voorbede denken we aan het opinieartikel van Reginald Moreels waarin hij de grondstoffenroof in Oost-Congo aanklaagt.
Lied 364 “Om te zien een nieuwe aarde”
Offerande
Lied 149 “Oergebaar”
Tafelgebed 154 “Wij loven en danken U”
Communie
Slotgebed
De liturgische kalender voorziet vandaag psalm 47 als gebed tussen de lezingen. Het is een hymne, een psalm die God prijst als koning van de hele aarde. Centraal staat “Onder gejuich steeg God omhoog, de HEER steeg op bij hoorngeschal”; daarom werd deze psalm gekozen voor hemelvaartsdag. Ik durf deze psalm in zijn originele versie niet voorlezen omdat hij erg krijgshaftig is en me ongepast lijkt nu de wapens weer zo heftig kletteren. Lloyd Haft bewerkte psalm 47. God die hij ‘de ziende’ noemt, is nu een verborgen God, die ons zijn leegte achterlaat, maar niemand houdt hem tegen.
Juichen wij de ziende toe,
laten we blij zijn met hem
hij stelt ons boven alles.
Als iemand hier hem vinden moet
zijn wij het naar zijn zeggen:
wij die blijven zoeken,
hij die ons zijn wijdte,
zijn leegte achterlaat.
In ons gejuich is hij altijd geweest;
waar wij hem zouden groeten
is hij altijd vóór, voorbij:
verder verscholen.
Boven de hogen,
boven de wijzen uit –
geen schild, geen bergrand,
geen oog houdt hem tegen.
Slotlied
Lied 369 “Als een levende”
Zegen
