Heldere Bronnen SPES-forum symposium: Martin Buber

Het jaarlijks SPES-Forum Heldere Bronnen symposium is dit jaar gewijd aan Martin Büber, en wordt georganiseerd door SPES-forum en CIMIC vzw, met medewerking van UP en Filosofenfontein vzw.

Martin Buber werd in Wenen in 1878 geboren uit Joodse ouders, maar groeide op bij zijn grootouders in Lviv (Oekraïne). Hij werd er geraakt door de chassidische en mystieke traditie van het Oost-Europees Jodendom en de manier van ontmoeten en dialogeren. Buber wou sindsdien bemiddelen tussen die traditionele Joodse (‘wij’-)wereld en het westerse (‘ik’-gerichte) rationalisme en modernisme.

Hij speelde een rol in de zionistische congressen einde 19^de, begin 20^ste eeuw waar over een eigen Joodse staat werd nagedacht. Buber pleitte er voor een (inter)cultureel zionisme, niet zozeer voor een eigen staat. Hij had één gemeenschappelijke Arabisch-Joodse thuishaven voor ogen. In 1923 schreef hij het beroemde boekje ‘Ich und Du’ waarin hij op een originele manier onze verhouding tot de medemens, de wereld en God als een  wederkerige, open dialoog beschreef.

Waarom nu?
‘Ich und Du’, het pareltje dat Martin Buber in 1923 uitbracht, is dus net iets meer dan 100 jaar oud. Zijn wereld was die van de dialoog en de ontmoeting. Hij vreesde dat de samenleving prooi werd van de objectivering van de werkelijkheid (‘Ik – het’) en steeds minder in staat zou zijn tot een ‘tussen’-menselijke relatie (‘Ik – Jij’). Het ideaal van de autonome mens wordt alleen in dialogische interactie met anderen verwezenlijkt. ‘Er is geen Ik op zich’, zegt Buber: ‘Ik word via Jou.’ Mensen als autonome personen bestaan alleen in relatie tot elkaar. Buber is een vertegenwoordiger van een inter-humanisme.
Bovendien worden we vandaag geconfronteerd met de gruwel in het Midden-Oosten. Maar die gruwel begon al lang geleden. Britten en Fransen hadden immers vanaf 1917 beloofd dat – met de ineenstorting van het Ottomaanse rijk – de Arabieren recht hadden op onafhankelijkheid, maar hetzelfde werd beloofd aan de Joodse gemeenschap die sinds 1933 Europa verliet en o.a. toevlucht zocht in Palestina. Martin Buber had daar een uitgesproken mening over die jammer genoeg bakzeil haalde. De huidige toestand is het tegendeel van wat Buber droomde.

Intussen leeft het gedachtegoed van Buber verder in de psychologie, de exegese, de ecologie en het dagelijks leven. Daarvan wordt tijdens het congres getuigd.

Programma

• 9.30u: verwelkoming
• 9.45u: Luk Bouckaert (SPES vzw): Honderd jaar ‘Ik en Jij’, Filmfragment
• 11.15u: koffiepauze
• 11.45u: Marc Colpaert (CIMIC vzw): De (politieke) droom van Buber
• 12.45u: lunch en wandeling door het voedselbos – het ecologisch ‘jij’ zeggen.
• 14u.: Getuigenissen: leven en werken vanuit Bubers filosofie
  Hanneke Meulink-Korf, dominee Leiden: Buber als grondslag van contextuele psychologie
  Paul De Witte, exegeet Jebron: Buber en zijn bijbelvertaling
  Thea Bombeek, coach: Buber voor onderrnemers
• 16u.: Slot en drankje

Plaats en datum: zaterdag 7 december 2024, Heilig Hartinstituut, Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee
Inschrijven voor 1 december via deze google forms