Leuven wil tegen 2030 klimaatneutraal zijn. Maar ook klimaatrechtvaardig! Want wereldwijd zijn het de armsten die het meest lijden onder de klimaatverandering, terwijl de rijksten de grootste uitstoot van broeikasgassen veroorzaken. Het is dan ook logisch dat de rijksten de grootste inspanningen leveren en daarmee ook zorgen dat de kwetsbaarste groepen mee beschermd worden tegen de klimaatschade. Dat geldt op wereldschaal én op de Leuvense schaal. Het gaat ook àlle Leuvenaars aan, want zowel politici als bedrijfsleiders als huishoudens zijn onmisbaar in dit plaatje.
Met de inspiratie- en ontmoetingsmomenten ‘Leuven klimaatrechtvaardig’ wilden we zoveel mogelijk Leuvenaars informeren en mobiliseren rond dit thema. De initiatiefnemers waren de Wereldgroep van Filosofenfontein, Maakbaar Leuven, ’t Lampeke, Minder is Meer en SAAMO – met medewerking van Grootouders voor het Klimaat, KlimaatContact, School 2030, Oikos, Warm Alarm, de Universitaire Parochie en andere organisaties.

De Wereldgroep van Filosofenfontein werkte al twee jaar concreet rond het thema klimaatrechtvaardigheid en wil ook op het Leuvense niveau zijn steentje bijdragen tot een sociaal rechtvaardige groene transitie. Die transitie zal niet lukken als we alleen rekenen op de politiek, de technologie en het bedrijfsleven: ze is een zaak van ons allemaal, ze heeft te maken met onze levensstijl, onze actiebereidheid en onze solidariteit in het maatschappelijk middenveld.
De klimaatopwarming is momenteel de meest onrechtvaardige vorm van herverdeling. Ze is een nooit eerder gezien mechanisme van averechtse herverdeling. De onderste helft van de wereldbevolking (in termen van inkomen) is verantwoordelijk voor 10% van de uitstoot van broeikasgassen, maar lijdt nu reeds driekwart van de schade ervan. Tegelijk beschikt die onderste helft maar over 2% van het totale volume aan financiële middelen. Anderzijds veroorzaakt de top 10% van de inkomens op aarde de helft van de uitstoot van broeikasgassen, terwijl ze zelf nauwelijks 3% van de schade lijdt. Die top 10% beschikt ook over driekwart van het financiële vermogen maar financiert het herstel van de klimaatschade en de aanpassingsinvesteringen maar met mondjesmaat.

Klimaat(on)rechtvaardigheid heeft eigenlijk vier dimensies:
1. De verwoestende impact van een ‘gretige’ en machtige mensenmassa op een onmondige, rechteloze natuur
2. De verhouding tussen generaties, waarbij de groeizucht van generaties uit het verleden en heden schade afwentelt op de stemloze toekomstige generaties
3. De wanverhoudingen tussen groepen op wereldschaal zoals geïllustreerd in de grafiek; en
4. De ongelijkheid in verantwoordelijkheid, impact en draagkracht tussen rijk en arm op lokaal - dus ook op Leuvens niveau.
Het belang van klimaatrechtvaardigheid is dus gigantisch. Genoeg reden om onze krachten te bundelen om er wat aan te doen, en om een gezicht en stem te geven aan minder begoede Leuvenaars.

Onze inspiratie- en ontmoetingsmomenten gingen door in het najaar van 2024. Op 12 oktober fietsten we in kleine groepen naar vier Leuvense initiatieven die samen met kwetsbare groepen Leuvenaars de strijd tegen klimaatopwarming aanbinden. Op 9 november verzamelden we in Campus Corso voor informatie, uitwisseling van ervaringen, een panelgesprek over het Leuvense beleid en een netwerkmoment. De verslagen daarvan vind je door te klikken op de respectievelijke data hierboven.