Filosofenfontein Heverlee

Avondprogramma Filosofenfontein 2020-2021

Dinsdag 22 juni 2021 om 20 uur via Zoom sessie van 20 u tot 22 u

Ingrid Robeyns over "Grenzen aan consumptie, rijkdom, en gebruik van ecologische hulpbronnen voor het goede en rechtvaardige leven."

Ingrid Robeyns is hoogleraar “Ethiek van Instituties” aan de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit Utrecht. Ze studeerde aan de KU Leuven en doctoreerde in Cambridge bij Amartya Sen. In haar academisch werk staat de ‘capability approach’ van Sen centraal; door menselijke mogelijkheden te ondersteunen ontstaat echte welvaart. In 2019 schreef ze Rijkdom met als ondertitel Hoeveel ongelijkheid is nog verantwoord? Armoede is een maatschappelijk probleem, maar extreme rijkdom is niet zo onschuldig als soms wordt gedacht. Geïnspireerd door Aristoteles en vele andere filosofen en economen, onderzoekt Ingrid Robeyns hoeveel ongelijkheid een maatschappij kan verdragen. Ze zoekt ook naar manieren om een gezonde en democratische maatschappij met respect voor de ecologie uit te bouwen.

Dinsdag 18 mei 2021 om 20 uur via Zoom sessie van 20 u tot 22 u

Vreedzaam Verzet in Palestina en Israël door Mevrouw Brigitte Herremans.

Mevrouw Brigitte Herremans studeerde Oosterse Talen en Culturen (Arabisch en Bijbels Hebreeuws) aan de Universiteit Gent en daarna Internationale Betrekkingen aan de Université Libre de Bruxelles. Een deel van haar opleiding volgde ze in Jeruzalem en in Caïro. Na haar studies werkte ze als medewerker Midden-Oosten bij Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen. Sinds 2019 is ze werkzaam als onderzoekster aan de Universiteit Gent waar ze onderzoek doet naar de rol van kunst in rechtvaardigheid voor Syrië. In 2016 publiceerde zij samen met Ludo Abicht: Israël en Palestina. De kaarten op tafel . Einde 2019 kreeg ze samen met Artsen zonder Grenzen de prijs “Ambassadeur voor de vrede” voor haar "volgehouden inspanningen voor vrede, verbondenheid en respect voor de mensenrechten".

Als specialiste van het Midden- Oosten en van de verhoudingen tussen Israël en Palestina constateert ze dat de tweestatenoplossing nog weinig slaagkans heeft. De Europese Unie houdt er nog aan vast, maar de hoop op een onafhankelijke Palestijnse staat op de Westoever, Oost-Jeruzalem en de Gazastrook, verdampte geleidelijk. Israël weigert de Palestijnse staat te erkennen en de bezetting op te geven en vergroot stelselmatig zijn grip op Palestijns gebied. Op het terrein is de desillusie compleet. Palestijnen geloven steeds minder in een onafhankelijke staat, en zijn in het dagelijkse leven ook minder bezig met de grote politieke vraagstukken. Concreet verlangen ze naar een waardig leven, waarbij de constante invallen van het Israëlische leger en de huisvernielingen stoppen, jongeren niet meer stelselmatig uit hun bed worden gelicht, inwoners in Gaza ademruimte krijgen en meer dan een aantal uur per dag elektriciteit zouden hebben, ... Net zoals bij de Arabische revoluties klinkt de roep om waardigheid steeds luider.

In deze lezing zoomt Brigitte Herremans in op deze tegenstelling tussen de internationale consensus over de tweestatenoplossing en de ontwikkeling van een éénstaatrealiteit op het terrein. Ze heeft bijzondere aandacht voor het vreedzame verzet van Palestijnse en Israëlische ngo's en activisten en licht ook toe hoe dit verzet en de vraag om waardigheid en basisrechten aan bod komt in kunst.

Dinsdag 20 april 2021 - zoomsessie 20u – 22u

Remi Peeters en Dirk De Schutter over Hannah Arendt ‘Vergeven’ en ‘Beloven’

Hannah Arendt is bij het brede publiek vooral bekend om haar stelling over de ‘banaliteit van het kwaad’. Veel minder bekend is haar originele analyse van het actieve leven van de mens (met zijn drie basisactiviteiten: arbeiden, werken en handelen) en de cruciale rol daarin van het vergeven en het beloven. Deze twee activiteiten situeren zich op het niveau van het handelen en zijn in zekere zin elkaars tegenhanger: zoals het vergeven een remedie is tegen de onomkeerbaarheid van het handelen (‘gedane zaken nemen geen keer’), zo is het beloven een remedie tegen zijn onvoorspelbaarheid. De remedies heffen het ‘tekort’ waaraan ze tegemoet komen niet op, maar maken het wel draaglijk. Daarmee is meteen gezegd dat beide remedies slechts binnen bepaalde grenzen werkzaam zijn: niet alle kwaad kan worden vergeven en niet elke belofte kan worden gehouden …

Remi Peeters en Dirk De Schutter hebben beiden een loopbaan als prof filosofie achter de rug. Samen hebben ze een groot gedeelte van Arendts oeuvre vertaald en enkele jaren geleden hebben ze ook een inleiding op haar denken geschreven: Hannah Arendt. Politiek denker (2015, Klement/Pelckmans).

dinsdag 23 maart 2021 zoomsessie 20u – 22u
Emilio Platti O.P. (KU Leuven. Ideo Caïro) over “De Koran herontdekt”.

"In juni 2018 bezocht ik met Syrische vrienden in Tourcoing een merkwaardige expositie over Oosterse christenen. Ik herinner mij nog steeds hun reactie bij het zien van een mozaïek van rond de jaren 532, opgegraven in Jordanië, met een Syrisch woord rechts, maar een voor hen duidelijk Arabische woord Salâm links. Zij riepen het bijna uit: salâm, (salut, heil)... Is dat niet islamitisch? Zijn we daarmee echter niet jaren vóór Muhammad’s geboorte? En het is ongelooflijk klaar leesbaar voor Arabieren! Daarmee werd ik door één oud woord gestort in de vele vragen die nu de laatste twintig jaar omtrent Islam en de Koran werden onderzocht. We hebben sindsdien daarover heel wat vooruitgang gemaakt. Één van de vragen betreft de chronologie van de koranische tekst, die zonder twijfel een duidelijke evolutie van de inhoud van de Koran laat zien. En er is daarbij de versplinterde religieuze achtergrond van de kernlanden van het oude Midden-Oosten, met hun invloed op de Koran: polytheïsme, jodendom, vele vormen van christendom... Er zijn ook vragen betreffende de oudste handschriften van de Koran, in het zgn. Higâzî schrift, waaruit ik duidelijke opvattingen over Muhammad afleid..."

Emilio Platti O.P. is dominicaan, en woont in het klooster van Leuven. Hij heeft een academische carrière in de studie van de Islam aan de KULeuven en in Cairo.

dinsdag 23 februari 2021 zoomsessie 20u – 22u
De encycliek ‘Fratelli tutti’ toegelicht door prof. Ellen Van Stichel

De aanvang van de vastentijd is een goede aanleiding om te reflecteren over het thema dat Broederlijk Delen dit jaar aanreikt: ‘System (ex) change’. Sociaaleconomische structuren dienen te wijzigen. De voortdurende pandemie noopt ons ook om niet zomaar terug te keren naar het ‘oude normaal’. Dit is ook het uitgangspunt van de recente encycliek ‘Fratelli tutti’ (2 oktober 2020) van paus Franciscus (1).

Prof. Van Stichel doceert aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen en is verantwoordelijk voor het Centrum voor de Studie van het Katholiek Sociaal Denken Zij publiceerde o.m. ‘Uit liefde voor rechtvaardigheid’ (2016) en samen met Hans Geybels ‘Weerbarstig geloof’(2018). Zij wordt regelmatig gevraagd om over ‘Fratelli tutti’ te spreken.

Zoals gewoonlijk is er na de uiteenzetting tijd - via de Chat-functie- om vragen te stellen.

(1) in Nederlandse vertaling sinds 15 december 2020 bij Halewijn en op internet

Inschrijven en betalen

Inschrijven en betalen gebeurt in twee stappen:
1.    U kan zich inschrijven door te klikken op deze link. Daar geeft U uw naam en uw mail adres op, en als u alleen of met twee deelneemt. De inschrijving is compleet nadat U op de knop “Verzenden” hebt gedrukt. U ontvangt een mail ter bevestiging. Uw opgegeven mail adres wordt gebruikt on de link van de sessie te sturen.

2.    Uw inschrijving wordt definitief na betaling, ten laatste de vrijdag vóór de lezing, van 5 euro op rekening BE11 7340 3906 5848 van "FIFO Heverlee" met vermelding van “Avondprogramma Filosofenfontein” en uw naam.

3.    U ontvangt enkele dagen voor de sessie op uw opgegeven mailadres de zoom-link om deel te nemen aan de online avond.

Alle avonden gaan door in:
Filosofenfontein
Waverse baan 352
3001 Heverlee
Tel. 016 407340
Contactpersoon: Marcel Braekers – marcel.braekers@telenet.be