| Welkom |
| |
| Liturgie |
| |
| Vorming |
| |
| Historiek |
| |
| Archief |
| |
| Kalender |
| |
| Links |
| Vieringen en
activiteiten in en door Filosofenfontein
opgeschort tot (minstens) eind november 2020
(CORONAVIRUS)
Avondprogramma Filosofenfontein 2019-2020
prof. Lode Walgrave, Herstelrecht en strafrecht: duet of duel? In het strafrecht is de centrale vraag welke straf dient te worden opgelegd aan de dader. Bij herstelrecht beoogt men zoveel mogelijk de individuele, relationele en sociale schade ingevolge een misdaad te herstellen. Het herstelrecht berust voornamelijk op overleg tussen de rechtstreeks betrokkenen (dader en slachtoffer) en niet zozeer op de dwingende inmenging van de overheid. In welke mate zijn straf- en herstelrecht aan elkaar complementair of tegengesteld? Wat zijn de achterliggende mens- en maatschappijbeelden van beide benaderingen? Wat zijn kansen en beperkingen? Wat zijn praktijken en effecten van beide benaderingen?
In
2017 publiceerde Kate Raworth haar boek getiteld
“Doughnut Economics. Seven ways to Think Like a
21st-Century Economist” en het jaar nadien de
vertaalde versie. Ondertussen heeft haar model
een grote zichtbaarheid verworven. De donut van
Kate Raworth geeft het actieterrein weer van
onze economische bedrijvigheid, afgebakend door
twee concentrische cirkels. De buitenste cirkel
stelt de ecologische draagkracht van de aarde
voor. Het overschrijden van deze grens
naar buiten toe levert de ons bekende
ecologische problemen op. De binnenste cirkel
stelt de draagkracht van de mens voor. Het
overschrijden van deze grens naar binnen toe
zadelt ons op met alle sociale en menselijke
problemen van deze tijd. De actualiteit
met de klimaatmars, en de beweging van de gele
hesjes, bewijst hoe dringend er een nieuw model
voor onze economie nodig is, waarbij rekening
gehouden wordt met deze grenzen. Om dit te
bereiken werkte Kate Raworth een zeven punten
programma uit dat kort zal voorgesteld worden.
Kate Raworth stelt haar “Donut economie” voor
als een duidelijk nieuw alternatief voor de
klassieke neoliberale economische theorieën, die
niet hebben kunnen verhinderen (misschien zelfs
veroorzaakt hebben) dat er een financiële crisis
kwam, dat de ongelijkheid toeneemt, dat de
natuur en de mens sterk onder druk staan. “Iedereen
wil oud worden en niemand wil oud zijn”, is een
veelgehoorde uitspraak. We willen allemaal lang
leven maar tegelijk zijn velen bang voor de
‘oude dag’. De huidige beeldvorming over ouderen
helpt hier wellicht ook niet echt bij. Enerzijds
is er het beeld van de superfitte, actieve,
reizende, ondernemende senior. Zo’n positief
beeld is toe te juichen maar tegelijk moeten we
vaststellen dat de kwetsbare oudere ‘uit beeld’
is verdwenen. Of, wanneer deze in beeld komt, is
dit een erg negatief beeld en lijkt het of een
leven met een kwetsbaarheid of afhankelijkheid
geen zin of betekenis meer heeft… Christenen
worden doorgaans niet meer aangesproken als
‘beminde gelovigen’. Ze worden immers niet
bemind om hun geloof, zij worden slechts bemind
als zij de inhoud van dat geloof zo vaag
mogelijk houden. Dichter
Charles Ducal heeft het in deze avond over
verschillende soorten stilte die hij illustreert
met gedichten uit eigen werk. Hij brengt cellist
Eric van Leuven mee, die de stilte muzikaal zal
onderstrepen. Vasten
is in onze Westers christelijke traditie een wat
ongemakkelijk thema geworden dat we liefst
invullen als sociale betrokkenheid of
lichamelijke zuivering. De preek ‘intravit Jesus
in templum’ sprak Meister Eckhart uit tijdens de
vasten. Hij pleit daarin voor een waarachtige
bekering die tegelijk een nieuwe inkeer en
betrokkenheid is. Deze preek geeft tegelijk een
mooi beeld van de grote ideeën die zijn mystiek
beheersen. Hebben
de Bijbelse auteurs de gebeurtenissen bewust
verdraaid? Had Jezus een vrouw? Heeft de Kerk
teksten waarin zij een bedreiging zag
vernietigd? Moeten we op basis van nieuw
ontdekte teksten de geschiedenis van het
christendom herschrijven… ? Sinds enkele
decennia is er veel te doen rond buitenbijbelse
teksten waarin Jezus of zijn leerlingen worden
vernoemd. Tijdens deze avond verkennen we het
rijke landschap van de buitenbijbelse literatuur
die aansluit bij het Nieuwe Testament.
Verrassend genoeg kregen heel wat van deze
teksten – bijvoorbeeld die over Maria’s
tenhemelopneming of over Jezus’ neerdaling in de
onderwereld – wel degelijk een plaats in de
traditie. Ook bij verhalen over Jezus’
kindertijd blijven we even stilstaan. Daarnaast
komen drie controversiële teksten aan bod: het
Evangelie van Thomas, het Evangelie van Maria
Magdalena en het evangelie van Judas. Van elk
van deze teksten gaan we na wat ze ons leren
over het ontstaan van het christendom en over de
totstandkoming van de Bijbelse canon. Niet
de meest recente film van de gebroeders
Dardenne, wel een wat minder somber verhaal van
een elfjarige jongen op zoek naar zijn vader,
die hem in een instelling voor jeugdzorg heeft
gestopt. Deze
avond gaan we ons verdiepen in ‘Ein deutsches
Requiem’ van Johannes Brahms. Dit zeven delen
tellende werk is niet gebaseerd op de
liturgische teksten van de Latijnse dodenmis,
maar op Brahms' keuze van teksten uit de Heilige
Schrift en apocrief boeken. Door die keuze heen
legt de componist de nadruk op de troost voor de
achtergebleven levenden en niet zozeer op de
eeuwige rust voor de overledenen. We zullen
blijven stilstaan bij de tekst, de context en de
muzikale vormgeving van dit beklijvend werk. Met
luisterfragmenten. Over
de bevrijdingstheologie is binnenkerkelijk -en
ook daarbuiten- veel te doen geweest. Is het
stof intussen wat gaan liggen? Biedt dit stof
dan nog wat verdere stof tot nadenken? Wat
kunnen we, met enige afstand in de tijd, zeggen
over Gustavo Gutiérrez en zijn Teologia de la
liberación. Dit boek uit 1971 wordt beschouwd
als de grondslag voor de bevrijdingstheologie in
Latijns-Amerika. Hoe
gaan leden van verschillende godsdiensten
concreet met elkaar om. En hoe wordt hun
samenzijn door de politiek verstoord? De
dagelijkse realiteit is soms zo verschillend van
het beeld dat de media ons voorhouden. Vandaar
dat we het woord geven aan iemand die er altijd
heeft gewoond en gewerkt, die een thesis schreef
over ‘mensenrechten in India’ en die nu met zijn
achtergrond geëngageerd is in onze Belgische
realiteit. |
