------
Welkom
------
Liturgie
------
Vorming
------
Historiek
------
Archief
------
Kalender
------





26 juni 2022: 13e zondag door het jaar' (2022)

Kiezen in vrijheid om lief te hebben met de Geest als kompas (Lc 9, 51-62)

Sabine Van Huffel


OPENINGSLIED 125: “Gedenk ons hier bijeen"
 
INLEIDING

Kerk en geloof zitten voor heel veel mensen nog vast in de sfeer van geboden en verboden. Joden hebben er 613, wij christenen gelukkig iets minder: 10 geboden doch aangevuld met nog heel wat kerkregels die vroeger uitgebreid aan bod kwamen in de wekelijkse preek. Die moraliserende kerk bestaat niet meer (althans niet op Filosofenfontein) en we zijn gelukkig geëvolueerd naar een nieuw beeld van religie en kerk dat dichter aansluit bij het evangelie. Zoals we zullen horen in de 2 lezingen van vandaag, is Jezus ons geen nieuwe geboden komen brengen, maar wel vrijheid.

“Voor de vrijheid heeft Christus ons gemaakt. Jullie zijn geroepen om vrije mensen te zijn”’ Dat zegt Paulus in de eerste lezing, en het spreekt ons zeker aan. Maar zijn we echt zo vrij als we willen en wellicht ook denken? Zijn we niet dikwijls afhankelijk, misschien niet van anderen, maar toch afhankelijk? Neem nu comfort: wie van ons kan of wil nog leven zonder enig comfort, zonder huis of geld, zoals honderden miljoenen mensen in Afrika, Azië, Latijns-Amerika en zelfs in ons eigen land dat moeten doen? Zijn wij vrij van onze auto, TV, computer, of GSM? Kijk maar om je heen in de trein maar ook aan tafel thuis: mensen, ook ouders en kinderen, die geen woord tegen elkaar zeggen, want ze zijn met hun smartphone bezig. Ze zijn er echt aan verslaafd. Ze zijn dus helemaal niet vrij. En zo kunnen we nog een hele tijd doorgaan, en ons afvragen in hoever wijzelf vrij zijn van geld en bezit, van obsessies en bezitsdrang, zelfs van gierigheid en frustraties. Mooie woorden zijn dat van Paulus, maar blijven het niet meer woorden dan werkelijkheid? Wijst Jezus ons inderdaad de weg naar vrijheid aan? We weten dat het niet altijd prettig is wat Hij zegt. Zoals  vandaag in het evangelie, wanneer Hij tot iemand zegt:‘Volg Mij’. Wanneer die dan vraagt of hij eerst zijn vader mag begraven, antwoordt Jezus: ‘Laat de doden hun doden begraven.’ In deze viering wil ik verder ingaan op Jezus’ bedoeling hiermee en hoe wij hierover in vrijheid beslissen.

OPENINGSGEBED
 
Heer, onze God,
Gij hebt in Jezus Christus laten zien dat het mogelijk is:
een vrij en liefdevol mens worden.
In Hem wordt het duidelijk dat er altijd toekomst is
voor mensen die naar U onderweg zijn.
Geef ons de inspiratie om Hem tot voorbeeld te kiezen,
zodat we de weg vinden
naar de stad van vrede en gerechtigheid.
Dat vragen wij U door Jezus Christus, uw Zoon en onze Heer. Amen.
 
LIED 553 ``Woorden als stuifmeel’’
 
EERSTE LEZING (Galaten 5,1.13-18  KBS Willibrord 1995)

Uit de brief van de apostel Paulus aan de Galaten
Voor de vrijheid heeft Christus ons vrijgemaakt. Houd dus stand en laat u niet opnieuw het slavenjuk opleggen.. Broeders en zusters, u werd geroepen tot vrijheid. Alleen, misbruik de vrijheid niet als een voorwendsel voor een zondig leven, maar dien elkaar door de liefde. Want de hele wet is vervat in dit ene woord: “U zult uw naaste liefhebben als uzelf.’’   Maar als u elkaar blijft bijten en verscheuren, vrees ik dat u elkaar nog eens zult ombrengen. Ik bedoel dit:  leef volgens de Geest, dan zult u niet toegeven aan uw zondige begeerte. Want de zondige natuur begeert tegen de Geest in en de Geest tegen de zondige natuur in, want ze zijn elkaars tegenstanders, zodat u juist niet doet wat u zou willen doen. Maar als u zich door de Geest laat leiden, staat u niet onder de wet.
 
BEZINNING 1

Paulus roept ons op tot vrijheid maar misbruik de vrijheid niet. Mooi te horen dat de wet vervat zich in dit ene woord `U zal uw naaste liefhebben als uzelf’’. Als we ons hieraan houden, hebben we geen wetten nodig. Zo eenvoudig klinkt het maar toch is het niet gemakkelijk ernaar te leven. En zoals Paulus zegt, dit kunnen we niet alleen uit onszelf. We hebben de Geest nodig. We moeten ons door die Geest laten leiden om alle boze gedachten (zonden) te bannen en dit is niet steeds gemakkelijk. In ons horen we dikwijls 2 stemmen: eentje die onze driften en impulsen volgt en ons afzet tegen onze medemens, wanneer zijn gedrag of woorden ons niet aanstaan en dit gebeurt veelal onbewust. Zo ontstaat agressie in verkeerssituaties, felle ruzies, woordenwisselingen… we staan tegenover elkaar als concurrenten en komen op voor onze rechten. We denken vrij te zijn maar infeite zijn we gevangenen van onze eigen driften, en veelal hebben we achteraf spijt van onze reactie en aggressieve houding. Het kan ook anders als we de Geest volgen en luisteren naar die andere stem in ons binnenste. Die stem die in de ander een mens ziet  zoals mij, broeder of zuster, evenwaardig in de ogen van God. Deze kijk bevrijdt me van mijn krampachtige driften, verlegt mijn centrum naar de ander toe, maakt me vrij hem lief te hebben. Wanneer ik zo naar mensen toe kan gaan, overwin ik mijn driften, voel ik mij vrij en  leeft de Geest in mij en brengt vruchten voort zoals ``liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing.’’ (Galaten 5, 22-23). Mocht iedereen zich zo door die Geest laten leiden, dan is er vrede op aarde en wordt Gods koninkrijk realiteit. Maar zo snel gaat het spijtig genoeg niet in deze wereld. Paulus’ oproep blijft ook vandaag even moeilijk om na te volgen. Ik begin met een voorbeeld uit eigen leven.

Je bent gejaagd en hitst je gezin op om jou te helpen of zich te haasten om op tijd te kunnen vertrekken. Jouw onvriendelijke toon, het gevolg van je gejaagdheid, doet je gezin reageren op eenzelfde bitsige toon. Er ontstaat ruzie, woordenwisseling… terwijl je dit helemaal niet wilde. Op zo’n momenten je laten leiden door de Geest van liefde is een oplossing om de sfeer te doen keren. Je beseft het, het ligt voor de hand  maar je ingesteldheid wil niet mee, je voelt je gevangen in stress, boosheid:  zo herkenbaar!

We mogen het nooit opgeven en blijven oefenen met Gods koninkrijk voor ogen: een Koninkrijk dat van de aarde een hemel maakt als iedereen er zich voor inzet. Onvoorstelbaar! Een wereld van alleen maar liefde en vrede. Dus een wereld van echte vrijheid. De vrijheid waartoe we geroepen zijn. Maar hoe? Het is het centrum verleggen vanuit onszelf als middelpunt naar de ander/ de Ander met dit ene woord als leidraad “U zult uw naaste liefhebben als uzelf.’’

Paulus toonde ons meermaals waartoe  die liefde voor Christus in hem in staat was. Welk een stoutmoedigheid legde hij samen met andere christenen van het eerste uur aan de dag om te durven raken aan Joodse tradities zoals de besnijdenis, om in de gevangenis lofliederen te blijven zingen en vanuit een ongeziene vrijheid en liefde de gevangenisbewaker zo te raken dat hij zich terstond bekeerde (Hand.16, 22-34)? We lezen vandaag de dag zelfs soortgelijke verhalen in de krant: zingende Oekraďense christenen in een schuilkelder, een violiste die tijdens een bombardement speelt voor haar medebewoners, …  In de marge van het grote wereldnieuws duiken er steeds opnieuw kleine verhalen op van ongeziene goedheid: zoals zorgverleners die in oorlogen of pandemieën zich blijven inzetten, soms op gevaar van eigen leven.  Ze tonen onweerstaanbaar waartoe Christus ons vrijmaakt.

Welke richting gaat de Geest nu uit? De richting van de vrijheid. De richting uiteraard van Christus. Wat betekent dit? Het is op een bepaald punt Galilea verlaten, richting Jeruzalem, via Samaria dat ertussenin ligt. Dit vernemen we zo dadelijk in het evangelie.
 
 
LIED  140: “Tui amoris ignem / Veni Sancte Spiritus”

EVANGELIELEZING (Lucas 9,51-62 KBS Willibrord 1995)

Toen de dagen van zijn verheffing hun vervulling naderden, aanvaardde Jezus vastberaden de reis naar Jeruzalem en zond boden voor zich uit. Dezen kwamen op hun tocht in een Samaritaans dorp om er zijn verblijf voor te bereiden. Maar de Samaritanen ontvingen Hem niet, omdat Jeruzalem het doel van zijn reis was. Toen de leerlingen Jakobus en Johannes dit gewaar werden, vroegen ze: "Heer, wilt Gij dat wij vuur van de hemel afroepen om hen te verdelgen?" Maar Hij keerde zich om en wees hen op strenge toon terecht. Daarop vertrokken zij naar een ander dorp.

Terwijl zij onderweg waren zei iemand tot Hem: "Ik zal u volgen, waar Gij ook heen gaat." Jezus sprak tot Hem: "De vossen hebben holen en de vogels hun nesten, maar de Mensenzoon heeft niets waar Hij zijn hoofd op kan laten rusten." Tot een ander sprak Hij: "Volg Mij." Deze vroeg: "Heer, laat mij eerst teruggaan om mijn vader te begraven." Jezus zei tot hem: "Laat de doden hun doden begraven; maar gij, ga heen en verkondig het Rijk Gods." Weer een ander zei: "Ik zal U volgen, Heer, maar laat mij eerst afscheid nemen van mijn huisgenoten." Tot hem sprak Jezus: "Wie de hand aan de ploeg slaat maar omziet naar wat achter hem ligt, is ongeschikt voor het Rijk Gods."

BEZINNING 2
Het evangelie begint met een heel merkwaardige zin: “Toen de dagen van zijn verheffing hun vervulling naderden, aanvaardde Jezus vastberaden de reis naar Jeruzalem.” met hierin 2 treffende woorden, namelijk ‘verheffing’ en ‘vastberaden.’ ‘verheffing’ verwijst naar de kruisiging. Jezus weet dat, en toch trekt Hij vastberaden naar Jeruzalem, want ook daar moet het Rijk van liefde en vrede verkondigd worden. Straf!  Wij willen Hem volgen, maar zijn wij zo vastberaden? Geven wij onze inzet niet gemakkelijk op, als we weinig sympathie en misschien meer tegenwerking dan medewerking ervaren?

Galilea, dat is Jezus’ vertrouwde omgeving waarin hij was opgegroeid. Jezus had zich tijdelijk gevestigd in Kafarnaüm en kreeg meer aanzien. Er groeide een basisvertrouwen, zowel bij Jezus als de leerlingen. En dus willen ze Hem volgen. We herkennen het wellicht ook in ons leven: mogen groeien in geloof vanuit een levengevende ontmoeting binnen een vertrouwd milieu. Maar als we werkelijk willen leven, vrij worden, dan moeten we uit onze comfortzone treden (dit is doorheen Samaria) in plaats van ons in te nestelen binnen veilige muren. Eigenlijk voelen we binnenin dat er iets tegenwringt: de zelfzucht voert strijd met de Geest, ook ten aanzien van God. De A/ander moet worden zoals ik zou willen maar dat werkt zo niet. De ander doet dat niet en frustreert mij. En al vlug frustreren we elkaar, zoals ook Johannes en Jakobus reageerden in het evangelie.  Net als hen kiezen we ervoor om Jezus te volgen. Wij kiezen ervoor in vrijheid … uit liefde. Je kan niemand verplichten lief te hebben want dan is het geen echte liefde. Maar als we ingaan op zijn oproep ``Volg Mij’’, dan gaan we ervoor voor 100 %, uit liefde. Eenvoudig? Nee, beslist niet zoals ik hier uit eigen leven kan getuigen. Zo volgde ik vorig jaar gedurende 9 maand de Geestelijke Oefeningen in het Dagelijks Leven bij de Jezuďeten met elke dag minstens 1 uur meditatie. Hierdoor voelde ik me meer en meer verbonden met Jezus, beminde Hem meer en meer maar tegelijk voelde ik me ook meer geroepen om in Zijn naam te doen zoals Hij zoals vluchtelingen opvangen, mijn bezit te delen, in te gaan tegen wanpraktijken,… en hier voelde ik het schoentje wringen en stootte ik op eigen beperkingen. Ben ik het nog waard mezelf christen te noemen? Ik ben ervan overtuigd dat Jezus me niet veroordeelt maar geduld heeft als we Hem maar beminnen in vrijheid, niet uit verplichting. Hij gunt ons de tijd om Hem stapsgewijs te volgen. Kies elke dag om Hem in vrijheid te volgen, zonder de Geest voorbij te steken. We krijgen een heel leven om Hem te volgen. Het is een continu proces (en soms een gevecht) om, stap voor stap, op weg te gaan naar de mens die we werkelijk zijn met onze gebreken en kwaliteiten. “Ons centrum van ons leven langzaamaan, gaandeweg en weggaande, verleggen: van Galilea naar Jeruzalem via Samaria.”, Aldus s.j. Marc Desmet in zijn boek ``Het evangelie volgens mij’’ (Lannoo 2008).

Wat betekent dit nu concreet voor onze gemeenschap? We voelen ons thuis in onze kapelgemeenschap en zijn geneigd terug te plooien op onszelf, in onze veilige cocon binnen het domein van Filosofenfontein. Dit is onze Galilea. Het evangelie vraagt ons het vertrouwde los te laten en nieuwe wegen te durven banen naar Jeruzalem toe, met eenzelfde vastberadenheid als Jezus, en dit roept weerstand op omdat we onzekerheid tegemoet gaan (Samaria). We zoeken uitvluchten om niet in beweging te komen. Nochtans laat Jezus iedereen vrij, ook ons. Wie Hem wil volgen moet even vastberaden de weg durven gaan die Hij ons voorgaat, zonder om te kijken naar wat hij achterliet. Dit betekent dat we veel meer onze grenzen moeten durven openen:

  • om ons rijk spiritueel arsenaal te delen: lokaal, digitaal,  met de brede buitenwereld, met zinzoekers, … ook als zij ons geloof niet volledig delen of slechts even komen tappen uit onze bron;
  • om, waar mogelijk, evenwaardig en met open vizier samen te werken met andere gemeenschappen;
  • om in lijn met het Space for Grace-project te durven innoveren.

Laat de Geest maar flink waaien om te kunnen uitgroeien tot zo’n uitnodigende omgeving en zo gehoor te geven aan onze nieuwe roeping binnen de Vlaamse Kerk. Willen wij echt vrije mensen zijn? Laten we dan leven naar zijn Geest en ons vastberaden inzetten voor deze toekomst.
 
VOORBEDEN: wie wil, kan naar voren komen om kort een voorbede uit te spreken.
 
BEZINNINGSMUZIEK tijdens offerande: Gospodi (chants Byzantins) vanaf lied 10
 
Lied 149: Oergebaar
 
 
Groot DANKGEBED 158: “Gij die mij aankijkt”
 
 
ONZE VADER
 
BEZINNINGSMUZIEK tijdens COMMUNIE: Gospodi (chants Byzantins) vanaf lied 14
 
COMMUNIELIED  582: “Hoe ver te gaan”
 
SLOTGEBED (Frans Cromphout s.j.)
 
God voor ons uit
God, gij zijt altijd groter
dan wij durven verwachten:
gij doet nieuwe en ongehoorde dingen.
Als om ons heen een wereld ineenstort,
brengt gij uw nieuwe schepping tot stand.
Maak ons aandachtig
voor uw werkzaamheid in deze tijd,
dat wij niet blijven staan
bij wat voorbij is
en u niet zoeken waar gij niet zijt.
Ga voor ons uit,
gij die onze toekomst zijt.
Laat ons nieuwe wegen zoeken
en met elkaar standhouden
in alle onzekerheid.
Maar geef ons de zekerheid
dat ook vandaag uw kracht werkzaam is
en dat gij voortdurend de wereld vernieuwt
door Christus, onze Heer.
 
 
ZEGEN


------