06 maart 2022: 1e zondag van de vasten (2022)
Staan in de woestijn
(Lc 4, 1 – 13)
Marcel
Braekers
Openingszang
319: Woestijnlied
Lezing uit de
profeet Joël 2,12 – 18
Gebed over de as
Barmhartige God,
Deze as herinnert ons eraan wie wij zijn:
Broze, kwetsbare mensen op weg naar U,
Zegen deze as, zegen ons allen die ons willen
afstemmen op U.
Ga met ons mee in deze veertigdagentijd
Opdat wij de raakpunten mogen vinden tussen
hemel en aarde,
Opdat wij uw levensadem mogen ontvangen en
ervaren,
Opdat wij de weg terug mogen vinden naar het
volle leven,
Zoals U het gedroomd hebt.
Mogen wij medewerkers zijn van uw scheppende
bevrijding.
We vragen het, samen met Jezus, uw Mensenzoon en
ons voorbeeld. Amen
Opleggen van
askruis
We worden uitgenodigd om deze vasten met
een symbolisch gebaar te openen. We leggen de
assen van de verbrande palmtakken van het
voorbije jaar op ons hoofd. Zoals de oude takken
werden verbrand willen we ook opruiming houden
met achterhaalde leefpatronen. Het ontvangen van
het assenkruis is een herinnering aan de
vluchtigheid van ons leven en de uitdaging om in
alles niet voor de dood maar voor het leven te
kiezen.
Inleiding op
het thema van de vasten en van deze zondag
Na een lange tijd van zoomvieringen
kunnen we eindelijk weer samenkomen en vieren
dat de dood, de isolatie en de angst niet het
laatste woord hebben. En we beginnen deze nieuwe
tijd op een sterk moment van het Kerkelijk Jaar,
de veertigdagentijd waarin we ons willen
zuiveren en beschikbaar maken om het feest van
Pasen te vieren. Zoals elk jaar sluiten we ons
graag aan bij wat Broederlijk Delen ons aanreikt
als thema’s. Op de affiche staat groot
geschreven: wij delen genade, herinnering,
verzet. Ik vind het een intrigerende titel die
wijst op een totaal gebeuren waarbij we worden
aangesproken om als enkeling maar ook als
gemeenschap of als hele samenleving een nieuwe
weg te zoeken.
We delen genade, omdat we beseffen dat een
kracht van boven of buiten ons nodig is om los
te komen uit vastgeroest patronen. Wij delen
herinnering met het Joodse volk zoals beschreven
in de Bijbel dat wegtrok uit de slavernij, maar
dat ook later altijd de waarschuwing kreeg te
blijven gedenken dat ze ooit slaven zijn
geweest. En wij delen verzet in solidariteit met
alle mensen die onrecht bestrijden, die kracht
ondervinden om ongelijkheid aan de kaak te
stellen. De drie thema’s, genade, herinnering en
verzet, zijn met elkaar verstrengeld en roepen
elkaar op. Ze zetten ons op weg naar
verinnerlijking en engagement, verzet en
overgave. Bidden wij daarom tot God om
ontferming.
Lied 115:
Bidden wij over dit huis (Heer, ontferm U over
ons)
Gebed
Eeuwige God, bron van levend water,
Brood voor ons gebroken,
Hoor ons als wij vragen naar U.
Maak ons gevoelig voor de waarde van uw
schepping
Voor allen, die op uw aarde moeten vechten om te
overleven.
Leer ons luisteren naar allen die kloppen aan
onze deur
Opdat we niet voorrang geven aan onszelf
Maar in eindeloze verbondenheid delen met velen.
Wij die weet hebben van uw droom met deze wereld
En met onze mond belijden dat de aarde voor
iedereen is,
Maak ons sterk om met onze handen te doen wat we
met onze lippen beloven.
Blijf ons nabij op onze tocht van veertig dagen
Spreek tot ons hart zoals U ooit deed voor uw
volk.
Dat wij zo zorgzaam worden als U bent
En kiezen voor vrede en gerechtigheid.
Lucas 4, 1 – 13
Lied 317: Die mee
gaat met mensen
Homilie
Gij hebt het water
geschapen opdat de mensen zouden leven.
En woestijnen
opdat ze naar hun ziel zouden zoeken (spreuk
van de Sahelvolkeren).
De woestijn als plaats om naar je ziel te
zoeken, het is een intrigerende gedachte. Laten
we elkaar echter goed begrijpen: in de Bijbel
was de woestijn geen leuk verblijf in een
vakantiehuisje ver van alle drukte, geen rustig
weekje in een abdij waar je fijne wandelingen
kunt maken en elke dag de tafel staat gedekt,
geen gedroomde tijd om een boek te schrijven of
‘de batterijen op te laden’ zoals men
tegenwoordig graag zegt. In de Bijbel is het een
plaats waar honger en dorst werden geleden, een
gebied waar allerlei raar gespuis huisde dat de
samenleving ontvluchtte, een plaats van
beproeving maar daardoor ook een plaats van
uitzuivering. Grote figuren zoals Mozes en Elia
waren Jezus voorafgegaan. En het Joodse volk had
er 40 jaar rondgezworven.
Dankzij de doop met water was Jezus helemaal in
de greep van de Geest, zegt Lucas. En alsof Hij
nauwelijks nog meester was van zichzelf, stuwde
die Geest Hem naar de woestijn, naar de plaats
van uitzuivering, om geconfronteerd te worden
met het ultieme Kwaad, met alles wat een mens
dreigt te ontwrichten. De evangelisten schreven
over dat kwaad geen moreel traktaat maar
vertellen een verhaal waarin de duivel (de
verpersoonlijking van het kwaad) drie
voorstellen doet. Het zijn drie fundamentele
uitdagingen waar ieder mens mee wordt
geconfronteerd. Ik geef slechts mijn begrijpen
van die uitdagingen, maar wellicht kan je er ook
veel andere in zien.
Hoe gaan we om met het materiële, wanneer hebben
we genoeg en roepen we halt aan onze mateloze
behoeften (moeten alle stenen omgetoverd worden
tot brood)? Of er is de tweede bekoring waarbij
men zich boven een ander wil plaatsen (wat wil
ik offeren opdat anderen voor mij knielen). En
er is de derde bekoring, het belachelijk maken
van vertrouwen, van mensen die zich willen
overgeven aan een overrompelende kracht (smijt
je maar van de top van de tempel naar beneden).
Heel bijzonder in deze versie van Lucas is dat
de derde bekoring in Jeruzalem plaats heeft,
terwijl dit bij Mattheüs de tweede bekoring is.
En de bekoringen eindigen met de vreemde zin:
‘toen liet de duivel Jezus voor een tijd met
rust’. Voor Lucas zou die duivel nog één keer
proberen om Jezus te bekoren, namelijk toen Hij
gemarteld en gekruisigd werd. De derde bekoring
heeft dus te maken met vertrouwen en de angst
voor lijden en sterven. Dat was dus de betekenis
van ‘woestijn’ en dat waren de uitdagingen waar
Jezus bovenuit moest geraken.
Dat verhaal wordt ons bij het begin van deze
vastentijd voorgehouden, als een uitnodiging om
ook die woestijn toe te laten en de uitdagingen
aan te gaan. Als ik dit verhaal van Jezus’
bekoringen op mijn leven leg dan word ik door
drie vragen uitgedaagd: hoe is mijn relatie met
God, hoe diep of oppervlakkig is mijn
vertrouwen? Heb ik van God een soort van
karikatuur gemaakt en moet ik weer huiverend en
stil mij keren naar die Onnoembare Lichtglans?
Hoe is mijn relatie met de ander, voel ik mij de
betere, de geslaagde? In welke mate ben ik (nog)
aanraakbaar, ontheemd, in staat tot mateloos
delen? En hoe is mijn relatie met de schepping,
hoeveel respect heb ik voor moeder aarde? Moeten
alle stenen veranderen in brood, moet heel de
aarde ten dienste staan van mijn onverzadigbare
behoeften of hebben we respect waardoor we haar
willen koesteren en bewaren?
Toen Jezus zich door de Geest naar de woestijn
liet brengen koos Hij voor de uitdaging, het
bevragen van zichzelf en van de structuren
waarin Hij leefde. Willen ook wij met Hem
meegaan?
Tafelgebed in
de veertigdagentijd 162
Onze Vader
Laat uw aangezicht
191
Na de communie
364 om te zien een nieuwe aarde
Vrije
voorbeden: wat betekent leven met genoeg voor
mij?
Mededeling
Op zondag 20 maart worden narcissen
aangeboden tegen 6 euro per potje. Jef
Schoenaerts heeft er 60 besteld. Mocht je die
zondag er niet bij zijn maar wel een of enkele
narcissen willen bestellen kan je dit doen via
mail aan Jef Schoenaerts.
|