25 April 2021: 4e Paaszondag (2021)

De Goede Herder (Jo. 10 , 7 – 20)

Herman Wouters

Openingslied Licht Dat Ons Aanstoot Huub Oosterhuis

Inleiding

Beste tochtgenoten

We zijn vandaag de 4de zondag na Pasen. In de evangelielezing schetst de evangelist Johannes Jezus als de Goede Herder, die zijn leven geeft voor zijn schapen, zijn volgelingen. Hij herhaalt dat tot 5x toe en besluit de passage met de stellen dat dit de opdracht is die de Vader Jezus heeft gegeven.

Het evangelie van Johannes is het jongste van de evangeliën en werd geschreven op het einde van de 1ste eeuw of in het begin van de 2de eeuw. Het weerspiegelt meer wat de eerste kerk over Jezus zegt dan de eigen woorden van Jezus zelf. Het is dus eerder een evangelie over Jezus dan een evangelie van Jezus. Aldus James Robinson (*) - een prominent theoloog die de vroegste authentieke christelijke teksten bestudeerde en die op zoek ging naar de oorspronkelijk woorden van Christus oa. via de reconstructie van “Q” evangelie.

Het is dus niet Jezus die over zichzelf zegt dat hij de ‘Goede Herder’ is of dat hij ‘de deur’ is waardoor men moet binnen komen om gered te worden. Om dit over jezelf te durven zeggen - opnieuw volgens Robinson - moet je wel een zeer groot ego hebben en Jezus was zeker geen narcistische persoonlijkheid. Hij beschouwde zijn eigen handelen als het handelen en het spreken van God in hem. Hij voelde een innerlijke dwang om te zeggen en te doen wat volgens zijn vaste overtuiging God via hem wilde zeggen en doen. Dit is een veel nederigere en dienstbare houding.

Door Jezus deze woorden toch met die ‘ik ben’ te laten uitspreken verwoordt Johannes zijn eerbied en fascinatie voor Jezus en de manier waarop hij de eerste kerk naar Jezus wil laten kijken.

* Robinson, J.M. (2008) Het Jezus-evangelie. Zijn oorspronkelijke woorden met de complete tekst van de oerbron “Q”.

Openingsgebed

Evangelie Johannes 10 , 7 – 20

Muziek na evangelie Bach Cantate BWV 85 Jesus ist ein guter Hirt

Jesus ist ein guter Hirt;
Denn er hat bereits sein Leben
Für die Schafe hingegeben,
Die ihm niemand rauben wird.
Jesus ist ein guter Hirt.

Jezus is een goede herder
want Hij heeft zijn leven al
voor de schapen gegeven,
Niemand zal hem beroven.
Jezus is een goede herder.

Homilie

Met de kudde schapen, die Jezus als de zijne beschouwt, worden zeker zijn leerlingen bedoeld en alle mensen die hem volgen - dus ook wij. Zij herkennen zijn stem. Johannes vergelijkt Jezus met de deur waardoor je binnen moet gaan om gered te worden. In- en uitgaand vind je de nodige weidegrond. Maar dit is ook de weg om het leven in al zijn volheid te beleven. Het leven in al zijn volheid. Ik moet hier spontaan denken aan onze jongste zoon die toen hij nog heel klein was, eens zei: “ Mama, ik wil in dit leven àlles meemaken”

Is het zo dat het leven als volgeling van Jezus, wat betekent dat je liefdevol probeert te handelen, inderdaad leidt tot een leven in al zijn volheid, een diep gelukkig leven?

En hoe ver moeten we gaan in dit liefdevol handelen? We vinden wat handreikingen in de tekst.

Het is vooreerst duidelijk dat het de bedoeling is om verder te kijken dan je eigen kring. Ook de schapen uit andere schaapskooien moeten gehoed worden. Het liefdevol handelen/hoeden is dus tevens bedoeld voor wie geen leerling is. Zelf gaat Jezus, op andere plaatsen in het evangelie, zo ver dat hij oproept om ook diegenen lief te hebben die ons niet liefhebben. Met het verhaal van de barmhartige Samaritaan legt hij uit dat naastenliefde ook betekent dat je de etnische groepen in de samenleving die je hebt leren te haten, dient lief te hebben. Het gaat m.a.w. tot liefdevol omgaan met iedereen.

Daarnaast is er een niet mis te verstane aanduiding over de maat van die liefde nl. liefde zonder maat. De Goede herder is bereid is om zijn leven te geven. In hoofdstuk 15, vers 13 laat Johannes Jezus zeggen dat er geen grotere liefde is dan ‘je leven te geven voor je vrienden’. Het drama van Goede vrijdag bewijst dat dit voor Jezus zelf geen ‘woorden in de wind’ waren. Hij was zo toegewijd aan zijn zaak, dat hij onzelfzuchtig geen duimbreed van zijn koers afweek, wat er ook van mocht komen (als dus J Robinson).

We weten dat zijn dood niet het einde was. Zijn leerlingen ervoeren één voor één, in grote of kleinere groepen, dat Jezus hen nog steeds opriep om zijn boodschap en zijn manier van leven verder te zetten. Zo kwam hij weer binnen in hun leven. Deze ervaring vormt de werkelijkheid van Pasen. Jezus bleef (naar de woorden van Marcel: Gabriel Marcel en Marcel Braekers) zo sterk met het leven van zijn leerlingen verbonden, dat hij aanwezig bleef. Het is ook onze opdracht - als laatsten van de christenen in dit land - om hem ook nu nog tegenwoordig te laten blijven, te laten herrijzen in ons dagelijks leven.

We worden door het evangelie van vandaag opgeroepen om dat te doen door zelf een liefdevolle herder te zijn voor iedereen, ook met de bereidheid om ons leven te geven. Dat is niet zomaar een beetje liefde, een laagje vernis, maar een liefde met minstens die intentie en die beslistheid. Door dit te doen zal ons leven als christen een kwaliteitssprong maken.

Natuurlijk betekent ‘zijn leven geven’ niet steeds daadwerkelijk ‘sterven’. Dat kan je trouwens - normaal gesproken - ook maar 1x in je leven doen. Deze attitude of inspiratie in de concrete situaties van elke dag in de praktijk brengen, biedt toch een waaier van mogelijkheden: je hoofd leeg maken om echt goed te luisteren naar je gesprekspartner, aandachtig een mail lezen - ook die lange bijlage, een sms dadelijk beantwoorden, niet alleen in je zetel naar de match Paris St-Germain tegen Manchester City kijken maar samen met je vrouw de Ideale Wereld opzetten (het kan natuurlijk ook omgekeerd: je man laten kijken naar de voetbal hoewel je liever iets anders zou volgen), iets meer kleinkinderen opvangen dan strikt door Frank Vandenbroucke toegestaan, bij een discussie - ondanks dat je vindt dat je deze keer overduidelijk helemaal gelijk hebt - toch de eerste stap zetten en sorry zeggen, proberen om je vooroordelen (oordelen) tov de Nederlanders niet meer in je te laten opkomen, in de Carrefour aan het onthaal gaan melden dat papier om de kar te ontsmetten op is of vast zit… ik som enkele van mijn eigen pogingen op van de voorbije tijd.

Het is vandaag ook roepingenzondag. In mijn adolescentie overwoog ik de mogelijkheid om niet te trouwen en voor een celibatair-religieus leven te kiezen. Toen ik An - mijn latere vrouw - leerde kennen, en op haar onmiddellijk verliefd werd, was ik helemaal niet klaar met dit thema. En dat bemoeilijkte onze beginnende relatie. Ik leefde toen ook met enkele jongeren samen die als ideaal hadden om de zinnen uit het evangelie echt concreet te beleven. Alles achterlaten om Christus te volgen, dat leek me wel wat. Tot ik op een moment, dat ik me overigens nog goed herinner, besefte dat ‘je leven geven’ in een relatie, wel echt betekent dat je je leven concreet aan iemand geeft: niet zomaar éénmalig, één keer, maar een lange periode. Overigens had ik ook hetzelfde gevoel bij mijn werk als orthopedagoog, waar je ook dagelijks je leven nogal erg concreet geeft aan diep en ernstig verstandelijk gehandicapte personen.

Het evangelie van vandaag is voor ons allen een uitnodiging om in de volgende week, een Goede Herder te zijn in de situaties en voor de mensen die we zullen tegenkomen. Op die manier zorgen we ervoor dat Christus niet dood is, maar verrijst. Amen

Lied na homilie : Ik zal er zijn... Huub Oosterhuis – Antoine Oomen

Voorbeden

In een commentaar voor deze Wereldgebedsdag voor Roepingen stelt Paus Franciscus de Heilige Jozef - een leek, iemand met een baan als timmerman en met een gezin - als de inspirator en als het model voor elke roeping. Jozef heeft aldus Franciscus een hart van een vader die is staat is zich weg te schenken en dit in het gewone leven van alledag. Hij besluit met deze voorbede: "Beste broeders en zusters, ik bid dat jullie een diepe vreugde mogen ervaren - een volheid van leven - , wanneer jullie op een trouwe manier jullie naasten en God nabij zijn. Jullie hebben Hem op een edelmoedige wijze tot de droom van jullie leven gemaakt door Hem in jullie broeders en zusters te dienen. Jullie trouw is een sterk getuigenis in dit tijdperk van vluchtige keuzes en emoties die geen blijvende vreugde schenken."

Onze Vader

Slot

Laten we, wanneer we liefdevol willen zijn in onze omgeving en daarbij misschien moeilijkheden ervaren of geconfronteerd worden met onze eigen kleinheid en beperktheid, niet vergeten dat we zelf ook geborgen zijn bij een barmhartige Goede herder. Iemand die zonder verpinken, zelfs zijn hele kudde in de steek zou laten om ons op te zoeken.

We doen dit met de geruststellende psalm 23: The Lord is my Shepherd

Zegen