Filosofenfontein Heverlee

Ria Verschueren

Deze derde adventszondag staat in het teken van de vreugde: Gaudete wordt hij ook genoemd. We zullen weer Jesaja horen die deze keer de diepe vreugde bezingt van wie het licht heeft gezien. Bij Johannes horen we verkondigen hoe het Licht kan komen via een weg van harde soberheid en terugkeer naar wat genoemd wordt ‘het huis van de arme’.

Hiermee sluit deze zondag ook mooi aan bij het thema van Welzijnszorg: betaalbaar wonen.

Vandaag voelen we het verlangen naar het Licht wellicht meer dan ooit: zelfs Kerstmis, het heilige begin, zal niet met de traditionele luister kunnen gevierd worden. Het alleen en verloren zijn krijgt hierbij een hele bijzondere betekenis. Afgesloten van familie en vrienden, opgesloten met onszelf of met medebewoners. Wat en wie missen we? Wie zijn de anderen voor mij, waar ontmoet ik nog de Ander? Hoe moeilijk om één knuffelcontact te kiezen!

Misschien helpt het wegvallen van de kerstdrukte ons juist om in te keren naar soberheid. Terug naar de woestijnervaring om het licht beter te kunnen aanschouwen, vanuit onze innerlijke ruimte , vanuit onze ziel. Om los van alle afleiding gefocust te zijn op de grondstroom van waaruit wij leven, op God in elk van ons.

Ook vandaag lezen we uit de profeet Jesaja. Wie kan beter dan hij de glorie van het Licht oproepen. De vreugde van de bevrijding, de blijdschap om het ontkiemen van de gerechtigheid.

Jesaja: 61, 1-2; 10-11

De Geest van God, de Heer, rust op mij
want de Heer heeft mij gezalfd.
Om aan de armen het goede nieuws te melden
heeft hij mij gezonden,
om aan verslagen harten hoop te bieden.
Om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken
en aan geketenden hun bevrijding.
Om een genadejaar van de Heer uit te roepen
en een dag van wraak voor onze God,
om allen die treuren te troosten.

Ik vind grote vreugde in de Heer,
mijn hele wezen jubelt om mijn God,
Hij deed mij het kleed van de bevrijding aan,
hulde mij in de mantel van de gerechtigheid,
zoals een bruidegom een kroon opzet,
zoals een bruid zich tooit met haar sieraden.
Want zoals de aarde haar gewassen voortbrengt,
zoals een tuin het gezaaide laat ontkiemen,
zo laat God, de Heer, gerechtigheid ontkiemen
en glorie voor het oog van alle volken.

Er kwam iemand die door God was gezonden; hij heette Johannes. Hij kwam als getuige, om van het licht te getuigen, opdat iedereen door hem zou geloven. Hij was niet zelf het licht, maar hij was er om te getuigen van het licht: het ware licht, dat elke mens verlicht en naar de wereld kwam.

Dit is het getuigenis van Johannes : Hij zei : “Ik ben de stem die roept in de woestijn: ‘Maak recht de weg van de Heer' zoals de profeet Jesaja gezegd heeft”. De afgevaardigden van de farizeeën vroegen: ‘Waarom doopt U dan, als u niet de messias bent of Elia of de profeet?’. ‘Ik doop met water’ antwoordde Johannes, ‘maar in uw midden is iemand die u niet kent, hij die na mij komt – ik ben het niet eens waard om de riemen van zijn sandalen los te maken’.
Dit gebeurde in Bethanië aan de overkant van de Jordaan, waar Johannes doopte.

Toelichting

Johannes getuigt van het Licht. Het Licht staat symbool voor de boodschap die God aan de mensen wil brengen.

Licht is helderheid en zuiverheid, echtheid ook.

Licht maakt de dingen zichtbaar. We zeggen : ‘het licht zien’, en we bedoelen: eindelijk iets begrijpen, een uitweg zien uit verwarring en beklemming, schijnbaar hopeloze situaties zien opklaren. Het licht zien als symbool voor inzicht en een nieuw begin. Ook het volk van Israël had volgens Johannes een radicale ommekeer nodig, hij nodigde hen uit in de woestijn. In die dorre duisternis, het tekort, de stilte en eenzaamheid kan een besef groeien van wat er echt toe doet in ons leven, waar een kiem van licht, van vrede en gerechtigheid zich kan openbaren.

Zou je dan kunnen zeggen: aan bekering gaat een bepaald soort van aandacht vooraf? Iets in jezelf wordt klaargemaakt om op het juiste moment de juiste ‘boodschap’ te kunnen ontvangen, het licht te zien. Jesaja getuigt in zijn tekst van de grote vreugde die het doen van het goede , het volgen van de Heer teweegbrengt. Zo laat God gerechtigheid ontkiemen en glorie voor het oog van alle volken.

Marcel schrijft in zijn toelichting voor deze zondag (na te lezen op de site van de belgische dominikanen) dat Johannes de Doper voor zijn verkondiging en doop precies Bethanië koos . Want Bethanië is niet zomaar een plaats. Het betekent ‘huis van de arme’. Johannes de Doper wou niet in Jerusalem prediken. In de rijkdom en oppervlakkigheid van de samenleving daar, kon niets nog het hart, de ziel raken. Vanaf de basis moest iets nieuws gebeuren. Hij ging daarom terug naar de woestijn, naar de plaats waar vroeger het joodse volk na de ballingschap, daar aan de rand van de woestijn aan de Jordaan, het Beloofde Land aan de overkant voor zich zag liggen. Johannes preekte dat men terug moest keren naar de spiritualiteit van harde eenvoud en zuivere relaties. Dat was voor hem Bethanië, het huis van de arme. En er was een nieuwe Mozes, een nieuwe Jozua nodig die het volk via de oversteek door de rivier naar een nieuw begin zou leiden. Die boodschap maakte op Jezus, die daar ook was, een enorme indruk en deed hem bewust worden van zijn zending. Dat is ook de reden waarom in de advent de figuur van Johannes De Doper ter sprake wordt gebracht. We hebben nood aan een nieuw en radicaal begin.

Het verlangen naar licht raakt aan onze zoektocht naar een nieuwe manier van zien en van zijn. Ik denk dan aan de soberheid in deze coronatijden, de solidariteit en zorg voor elkaar, het groeiende contact met familie, buren en vrienden over de afstand heen. Gaat het ons iets leren om ook in na-coronatijd te bewaren?

Voorbeden

Vele gezinnen in ons welvarend landje ervaren in deze lockdown nog meer dan anders de stress van met teveel mensen in een te kleine ruimte te moeten leven. Laten we naar Bethanië, het huis van de arme gaan, om samen met de mensen die met een beperkt budget leven, te ijveren voor meer gelijkwaardigheid in het woonbeleid. en zo mensen bij te staan in hun zoektocht naar een betere woonst.

Slotgebed

Laten we tot slot bidden tot de Onnoembaar Nabije wiens Licht we samen verwachten.

Onze Vader, die in de hemelen zijt
Uw Naam worde geheiligd
Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel
Geef ons heden ons dagelijks brood
en vergeef ons onze schulden
zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren
en breng ons niet in beproeving
maar verlos ons van het kwade.

Zegen

Mag ik jullie uitnodigen om tijdens de zoomviering bondig jullie getuigenis met ons te delen: waar en wanneer ontmoeten wíj het Licht op onze wegen?

13 december 2020: 3e zondag van de Advent

Wees blij : komen zal het Licht’ (Joh. 1, 6-8; 19-28)