10 maart 2019: 1e zondag van de vasten

       Geef (geen) gehoor (Lc. 4, 1 – 13)

Marcel Braekers


Opening: blazen op de ramshoorn

Tekst uit de profeet Joël hfst. 2
Blaas op de ramshoorn vanop de Sionsberg, blaas alarm op mijn heilige berg.
Keer terug tot mij met heel je hart en begin te vasten, te treuren en te rouwen.
Niet je kleren moet je scheuren, maar je hart. Keer terug tot jullie God
Want hij is genadig en liefdevol, geduldig en trouw.

Lied 310

Inleiding door wereldgroep over project in Guatemala

Gebed om vergeving: refrein 123

U, God, bent de Ene die ons  tot leven roept,
Die ons schenkt aan elkaar.
Ga voor ons uit en breng ons terug van onze dwaalwegen,
En als wij vallen, richt ons weer op.

U verdrijft met uw licht de duisternis,
Uw kracht komt onze zwakheid tegemoet.

Laat ons samen de wereld beter maken
Handen reikend van hart tot hart.
Dan zal de wereld een hemel op aarde worden.

Openingsgebed

God,
Wij danken U voor Uw schepping, de grond van ons bestaan.
Geef ons kracht zodat we haar met zorg bewaren
En de vruchten van de grond er zijn voor iedereen.
Geef dat wij, zoals Jezus, geen gehoor geven aan de stem
Van macht, bezit en aanzien,
Maar ons keren naar uw droom over deze wereld.

Inleiding op de lezing
Mozes vroeg aan de boeren van het land Kanaän dat zij bij de oogst een korf met eerste vruchten naar de tempel zouden brengen. Het was een gebaar om uit te drukken dat de aarde hen niet als een bezit toebehoord, maar een geschenk was dat men moet delen. ‘Want, zo moesten ze bij het aanbieden zeggen, wij zijn zelf slechts zwervers en passanten.’

Dt. 26, 4 - 10

Tussenzang 127

Lucas 4, 1 – 13

Homilie
Misschien hebt u zich ooit voor enige tijd teruggetrokken uit het drukke dagelijkse leven om bij uzelf te komen vb. in een abdij, ergens in een rustig vakantiehuisje of door te gaan stappen. Iets gelijkaardig deed Jezus na zijn doop door Johannes als Hij ‘gedreven door de Geest’ zich terugtrekt in de woestijn waar Hij 40 dagen zou verblijven. Wat doet dat met een mens?
Al het overtollige valt weg. Men is er alleen met zichzelf, alleen met zijn licht- en schaduwkant, met zijn verlangen en kleinheid. Wie lang verblijft in de woestijn of op een eenzame plek beseft dat het een strijd wordt op leven en dood.
Ofwel verlies je jezelf in verwarring en word je gek, ofwel ontdek je een levende bron in jezelf en breekt je leven open in een overstelpende solidariteit.
Ofwel ga je nog strakker je vastklampen aan je ego en bouw je een dam om je heen, ofwel sterf je aan jezelf en word je zelf een stuk het sobere leven dat daar heerst.

Dat maakte Jezus mee toen Hij zich terugtrok om na zijn doop de confrontatie met de boodschap van Johannes aan te gaan en na te denken over zijn eigen levensopdracht. Deed Hij dit in navolging van de grote profeten of hernam Hij persoonlijk wat heel zijn volk gedurende zoveel jaren had doorgemaakt? De evangelisten vertellen alleen hoe de wildernis ook met Jezus haar spel speelde en hem dwong tot fundamentele keuzes te komen.

Het evangelie vertelt het op symbolische wijze:
-    Je kan van deze stenen brood maken, zegt de duivel. Het is de bekoring om je door het materiële te laten overmeesteren. Je te verliezen in hebben in plaats van zijn. Maar een mens leeft niet alleen van brood maar ook van Gods Woord, zegt Jezus.
-    Je kan je van de tinnen van de tempel naar benden gooien en hopen dat God je opvangt. Het is pseudovertrouwen, alsof God een soort robot is. We moeten echter leren om echt op God te vertrouwen, om te komen tot overgave aan zijn weerloze overmacht.
-    De derde bekoring bestaat erin het kwaad te aanbidden, zich te verliezen in een demonische of satanische houding. Kiezen voor geweld, voor het vernederen van de ander, voor de destructieve macht die de wereld wil veroveren.
Jezus ziet in de afzondering van de woestijn wat de wereld bedreigt: vroeger en nu en altijd opnieuw. De evangelisten voegen bij elke bekoring een gezegde uit de vermaningen van het boek Deuteronomium om uit te drukken dat ook het Joodse volk dit heeft doorgemaakt, maar faalde. Jezus ziet welke weg Hij wil gaan en kiest vanuit de kracht van de Geest die Hem wordt gegeven op deze woeste, verlaten plek voor het leven. Zo werd Hij tot prototype voor allen die Hem willen volgen.

In deze vastentijd worden ook wij uitgedaagd om wel of niet te kiezen voor het leven. Het kunnen 40 dagen worden waarbij we de woestijn opzoeken als plaats waar wij de levensbron in onszelf kunnen ontdekken, waar we leren tot waarachtig vertrouwen te komen en tot een niet aflatende solidariteit komen met diegenen die in de woestijn vechten om te overleven. Concreet: onze solidariteit met de boeren in Guatemala die vechten om te overleven. En in verbondenheid met zovelen die hun hoop op God en op ons hebben gesteld.

Groot dankgebed 162

Na de communie 319

Afsluiting: psalm 103 volgens de vrije vertaling van H. Oosterhuis