9 augustus 2015: 19° zondag

                                 Tekenen van hoop

Lisette Monard
Openingsgebed: Gebed bij de Psalmen (Sytze de Vries)

Hier zoeken wij
nieuw vuur
in oude woorden,

ook voor hen
die alle zoeken verleerd zijn,
en voor wie alle vuur
is gedoofd.

Hier zoeken wij
nieuw vuur in
oude woorden,

ook voor wie
geen woorden meer hebben,
verbijsterd, opgejaagd,
bespeeld en bespot
en dodelijk geschrokken.

Hier zoeken wij
nieuw vuur
in oude woorden,
om zelf opnieuw
de weg naar u te vinden,
en in het volste vertrouwen
omgang te hebben met U.

Inleiding

Als thema voor deze viering heb ik gekozen ‘Tekenen van Hoop”. Het is ook een thema dat ik terug vind in de lezingen van vandaag. De eerste gaat over de “ontmoediging van de profeet”, een titel die Marcel gebruikte voor zijn homilie in 2006 (met dank aan de preken online website). De profeet Elia is radeloos, hij ziet het helemaal niet meer zitten, in zijn slaap wordt hij door een engel aangepord om te eten en te drinken, waardoor hij weer gesterkt zijn tocht kan verder zetten. De engel als symbool van hoop geven.

In het evangelie krijgen we het vervolg van de preek die Johannes Jezus in de mond legde na het mirakel van de broodvermenigvuldiging en waarmee toch wel wat discussie gepaard ging.

Vorig jaar bouwde ik als voorganger de viering op rond het mirakel van de broodvermenigvuldiging zelf, zoals beschreven door Mattheus. Toen stelde ik dat het mirakel niet zozeer over het brood ging dat zich zelf vermenigvuldigt maar de bereidheid van individuele mensen om Jezus te volgen in zijn gebaar om brood te delen, om solidair te zijn met de medemensen en te delen wat ze hebben.

Marcel legde ons vorige week uit dat, zoals Johannes het beschrijft, Jezus zich ‘”Brood uit de hemel” noemde, het echte manna dat doet leven, met daarbij het breken en delen. Het optreden van Jezus, zijn leven en sterven, en zijn verrijzenis moesten de geloofsgemeente weer vertrouwen geven in het leven, in elkaar en in de God van het leven.

In het evangelie van vandaag zegt Jezus: “Ik ben het brood om van te leven … Als men van dát brood eet, zal men leven in eeuwigheid”. Het brood als kracht, als leven, het brood dat wij met elkaar moeten delen. Het brood uit de hemel als teken van hoop.

Lezing: 1 Kon. 19,4-8
Evangelie: Joh. 6,41-51 Hoofdstuk 6

Homilie

Laat mij starten met een bloemlezing van de kranten in de voorbije twee weken:
- Turkije en VS werken aan ‘IS vrije zone’
- Niemand kan ons het zwijgen opleggen, over de verdwijning van 43 Mexicaanse studenten
- Een overdosis pech, over de dood van de drugsverslaafde dochter van de beroemdheid
  Whitney Houston, die zelf overleed aan een overdosis.
- Erdogan zet het land, Turkije, in brand
- Jungle van Calais eist mensenlevens, over de doden die er vallen sinds wanhopige
  migranten de Kanaaltunnel bestormen in de hoop aan boord van een vrachttrein
  Groot-Brittanië te bereiken.
- 50.000 meldingen familiaal geweld per jaar
- PKK valt militaire post binnen met tractor gevuld met explosieven
- Grote delen Myanmar onder water: minstens 50 doden
- Nieuwe leider van Taliban kondigt voortzetting van strijd aan
- Islamitische Staat nauwelijks zwakker dan jaar geleden ondanks de vele bombardementen
- Doden en gewonden bij nieuwe gevechten in Oost-Oekraïne
- Dertien lijken van migranten gevonden voor Libische kust
- 'Turkse straaljagers maken opnieuw burgerslachtoffers in N-Irak'
- Palestijnse peuter gedood door "joodse extremisten"
- Slachtoffer steekpartij Gay Pride Jeruzalem overleden

Als je hoort en leest wat er allemaal in de wereld gebeurt aan geweld, rampspoed, terreur, wreedheden, welk leed er is , … het is om moedeloos te worden, zoals de ontmoedigde profeet Elia. Nochtans willen we niet allemaal hetzelfde, iedere mens op deze aarde: een wereld, waar het voor iedereen goed is om te leven, zonder oorlog, zonder strijd, met een dak boven het hoofd, elke dag voldoende voedsel, goede gezondheidszorg en een goed onderwijssyteem.

Zijn er in die overvloed van onheilsberichten geen engelen te bespeuren die tekenen van hoop aanreiken? Waar blijven de positieve signalen ? Waar blijven de tekenen van hoop? Is de hoop niet de grootste van de drie goddelijke deugden (geloof, hoop en liefde), wat hebben mensen nog over als ze geen liefde meer vinden, als ze hun geloof kwijt zijn? In de media is slecht nieuws meestal spectaculair, goed nieuws is vanzelfsprekend. Hoopgevende verhalen zijn minder opvallend aanwezig.

Toch zullen we ons best moeten blijven doen om naar het goede te kijken en te geloven dat het enkel een kwestie is van de verhouding tussen tekenen van hoop en tekenen van wanhoop. Samen met mijn familie, heb ik alvast een poging gedaan, om tekenen van hoop te zien van allerlei aard, dichtbij en ver van hier, grote realisaties en kleine zaken, ….

- Ik begin graag met een voorbeeld uit de natuur: dit jaar in februari, midden in de versgevallen sneeuw kwam een prille krokusbloem te voorschijn, als teken van hoop op de nieuwe lente.

- De kok op het werk, een vriendelijk bescheiden man, verloor zijn vrouw vorig jaar na een lang ziekbed. Hij kwam alleen te staan, hun enig kindje was als baby overleden, het was een moeilijk tijd voor hem, men zag hem letterlijk wegkwijnen. Gelukkig waren er de collega’s, die tijd voor hem maakten, die naar hem luisterden, die hem uit de eenzaamheid haalden, en zie een jaar later, gaat het al veel beter, hij heeft er weer zin in en ziet het leven weer zitten.

- In mei mocht ik deelnemen aan een jaarlijkse wereldconferentie over hoe wetenschappelijk onderzoek het best kan gestimuleerd worden; vorige jaren traden vooral landen als de VS, het VK, Duitsland, Japan, … op de voorgrond; dit jaar was er een extra inspanning gedaan om de collega’s uit Afrika meer aan bod te laten komen; waar Afrika lange tijd synoniem voor armoede, chaos en bloedvergieten was, zag ik dit jaar een sterke delegatie van hoog opgeleide zelfbewuste mensen, die een duidelijke visie presenteerden wat het delen van wetenschappelijke kennis kan betekenen voor de ontwikkeling van hun land. Zeker en vast een sterk teken van hoop.

- Een vriendin met pensioen, al druk bezig met het babysitten van de kleinkinderen, vindt toch de tijd om zich in te zetten voor ziekenzorg, kind en gezin, de plaatselijke school, daar bovenop in te springen om een alleenstaande moeder met 4 kleine kindjes vooruit te helpen, en nog vele zaken, waar ik geen weet van heb, bescheiden als ze is; een mens die hoop geeft;

- uit de krant: Brusselaars redden families uit Syrische hel: gewone burgers uit Brussel hebben de voorbije maanden het vuur uit hun sloffen gelopen om twee Syrische families met een humanitair visum naar België te laten komen.

- Een goede vriend, Aristeu, een Braziliaanse priester, die zijn hele leven gewerkt heeft tussen en voor de armen, daklozen, … Hij worstelde met de zwenking naar rechts van de Braziliaanse Kerk, waarbij de bevrijdingstheologie werd geviseerd en de conservatieve inslag almaar sterker werd. Nu blijkt de nederige Aristeu zeer recent aangesteld te zijn tot bisschop door paus Franciscus. “De heer heeft mij ontdekt midden tussen de armen” schrijft hij ons. Een sterk teken voor de ontwikkelingen in de Kerk.

- in tijden van voedingsmultinationals, fastfood, mais- en palmolielobbies, zien we een hernieuwde interesse, vooral bij jonge mensen, in eerlijk voedsel, plukvelden, community supported agriculture, zelf brood bakken en confituur maken, de lokale boer ondersteunen enzoverder... duidelijk aandacht voor gezonde en eerlijke voeding maar zeker ook als onderdeel van een sociaal aspect: het samen eten

- tante Anneke overleefde de gasexplosie in Ghislenghien in 2004. Zij heeft eerst in Parijs en dan in Antwerpen maanden lang in brandwondenrevalidatie gelegen, heeft nog dagelijks last van pezen die niet soepel zijn, en huid die gehydrateerd moet worden. En toch heeft zij de hoop behouden om vrijgevig en goedlachs in het leven te staan, die geniet van alles, zorgt enorm goed voor de mensen rond haar en kan haar wijnen niet snel genoeg aan haar kinderen, neefjes en nichtjes uitdelen.

- Moeilijke zwangerschappen, vruchtbaarheidsbehandelingen, scrutineuze adoptiescreenings en kafkaiaanse administratie, die toch overtroffen wordt door de hoop om voor een kind te mogen zorgen

- Op haar nieuwe Alma Mater, Bezalel in Jerusalem, is onze dochter Els getuige van een zeer gevarieerde groep studenten, alledaagse Joodse Israeli's uit Tel Aviv, Haifa, Beer Sheva, iets minder alledaagse Joden uit nederzettingen in de bezette gebieden, Russische, Amerikaanse en Franse Joden die pas geïmmigreerd zijn, Palestijnse Moslims uit Ramallah en Oost Jerusalem, Palestijnse Christenen uit Galilea én Europese Erasmus studenten die moedig genoeg zijn om de conflictsituatie in levende lijve te komen ervaren. Ze werken samen aan projecten voor de stedelijke ruimte, denken samen na over hoe steden integratie, multiculturalisme en pluralisme kunnen bevorderen, hoe een wederzijds respect voor verschillende culturen en religies kan worden uitgebouwd. Soms leidt dit tot verhitte discussies, maar uiteindelijk ook tot een platform voor dialoog en wederzijdse erkenning. Hopelijk ook een teken van hoop.

Ik heb mij moeten beperken, mijn lijst werd te lang. Ik ben ervan overtuigd dat ook u mijn lijst verder kan aanvullen met nog vele andere voorbeelden, tekenen van hoop die ons doen geloven in het goede van de mensheid, dat er op vele plaatsen mensen solidair zijn met elkaar, met elkaar delen, voor elkaar zorgen, mensen die niet wachten op de engel, die er zelf tegen aan gaan en het fundament leggen om het leven of althans de tijd die ons hier geschonken is, in een breder perspectief zin te geven, vanuit de inspiratie ons gegeven door Jezus, het brood van leven uit de hemel.

Tot slot: Gebed van Sint-Franciscus

Heer,
maak ons tot een instrument van uw vrede.
Laat ons liefde brengen waar haat is,
eenheid waar mensen verdeeld zijn,
vergiffenis waar mensen zwak zijn.
Laat ons hoop geven aan wie niet meer hoopt,
geloof aan wie twijfelt.
Laat ons licht brengen waar het duister is
en vreugde waar mensen bedroef zijn.

En wees Gij voor ons
het licht en de hoop, de eenheid en de vergeving.
Wees onze bron van liefde, onze kracht tot vrede.
Door Christus onze Heer, Amen.