------
Welkom
------
Liturgie
------
Vorming
------
Historiek
------
Archief
------
Kalender
Share-project
------




31 mei 2015

Jullie hebben de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven te leven

Jan Degraeuwe

Welkom


Het is vandaag het feest van de Drie-eenheid of de Drievuldigheid. Drie die één zijn, de éne die een drievoud is. Door hier samen te vieren met Kerstmis, Pasen, Hemelvaart en Pinksteren, zijn we op vele wijzen in contact geweest met de Drie-eenheid. Laten we daarom deze viering beginnen met het kruisteken, om zo onze vertrouwdheid met de vader, de zoon en de geest uit te drukken.

Lied 537: Zingt van de Vader

Inleiding


De drie lezingen van vandaag spreken uiteraard over de vader, de zoon en de geest. Ze zijn genomen uit het boek Deuteronomium, de brief van Paulus aan de Romeinen en het evangelie van Matteüs.
Het boek Deuteronomium is de afscheidsrede van Mozes. Vóór zijn dood geeft hij aan zijn volk de wetten die het samenleven moeten regelen in het land dat zal veroverd worden. In het stukje dat we zullen beluisteren stelt Mozes enkele retorische vragen over de ingrijpende gebeurtenissen die het volk beleefde: “Kennen jullie een volk dat beleefde wat wij beleefden?” God heeft zijn volk bevrijd uit de slavernij in Egypte. In de wereldgeschiedenis is het groepje slaven dat wegliep uit Egypte maar een fait divers, maar voor het joodse volk is dit de ingrijpende gebeurtenis die alles veranderd heeft. De bevrijding was tegelijk ook de opdracht om een rechtvaardige maatschappij op te bouwen. Mozes besluit dan ook met “Houd u altijd aan zijn wetten en geboden”.

Ook Paulus spreekt over de bevrijding uit slavernij. Voor Paulus veranderde alles toen hij op weg naar Damascus van zijn paard viel. Voor Paulus zijn er vanaf dat moment geen joden of heidenen meer. De geest bevrijdt ons en door de geest hoort iedereen erbij.
Voor Matteüs is Jezus de nieuwe Mozes. Als Jezus afscheid neemt herhaalt hij bijna letterlijk de woorden van Mozes: “Leer alle volken dat ze zich moeten houden aan alles wat ik jullie opgedragen heb”.

De teksten van Mozes, Paulus en Matteüs die we vandaag zullen lezen gooien de ramen open. De boodschap is dat we allemaal vrije mensen kunnen en moeten zijn. Waarom is er dan nog zoveel slavernij in de wereld?. Hoe kunnen we daar iets aan doen? We moeten inspiratie zoeken bij mensen die belangrijke omwentelingen teweeg brachten. En inspiratie komt toch van de geest…

Deut. 4:32-40
Lied 516: Gij die voor alle mensen strofe 1
Rom. 8:14-17
Lied 516: Gij die voor alle mensen strofe 2
Mat. 28:16-20
Lied 516: Gij die voor alle mensen strofe 3 en 4

Homilie


De ingrijpende gebeurtenis waarover Mozes spreekt is de uittocht uit Egypte: “De HEER heeft uw voorouders liefgehad en hun nageslacht uitgekozen, en hij zelf heeft u met zijn grote macht uit Egypte bevrijd.” Het verhaal over de uittocht is dan ook het Grote Verhaal van het joodse volk. Het heeft de Joden steeds opnieuw geïnspireerd en het heeft ook de toon gezet voor het verhaal van Jezus.
Elke gebeurtenis creëert mogelijkheden. Door het gebeuren openen zich perspectieven. Bij een ingrijpende gebeurtenis is de gecreëerde mogelijkheid niet onmiddellijk zichtbaar, ze is vaak zelfs ondenkbaar. Een ingrijpende gebeurtenis is zo overdonderend dat je wat verdoofd achterblijft en niet onmiddellijk beseft welke nieuwe perspectieven opengaan. Dit was zeker het geval bij het Paasgebeuren. Paulus en Matteüs hebben geleidelijk de perspectieven van het Paasgebeuren ontdekt en konden er dan niet meer over zwijgen.

Het stukje uit de Romeinenbrief werd genomen uit het achtste hoofdstuk dat in de nieuwe Bijbelvertaling de titel Leven door de Geest kreeg. In dit hoofdstuk stelt Paulus tegenover het menselijk bestaan zonder God een leven dat geleid wordt door de Geest. In vers 11, iets vóór het begin van onze lezing zegt hij: “Want als de Geest van hem die Jezus uit de dood heeft opgewekt in u woont, zal hij die Christus heeft opgewekt ook u die sterfelijk bent, levend maken door zijn Geest, die in u leeft.” Na de verrijzenis is er nieuw leven mogelijk voor iedereen. Een nieuw leven in vrijheid.
Zoals voor Paulus is ook voor Matteüs de verrijzenis de ingrijpende gebeurtenis. De leerlingen durven opnieuw naar buiten komen en hier worden ze aangespoord om de blijde boodschap aan alle volken te brengen.

We begrijpen de boodschap wel, maar zijn we voldoende geïnspireerd om de boodschap ook waar te maken. Werkt de Geest in ons? Een ingrijpende gebeurtenis rukt mensen uit hun comfortzone. Inspirerende personen doen iets gelijkaardigs, ze roepen je op om je leven een nieuwe wending te geven. Wie zijn vandaag mensen die ons kunnen inspireren?
Oscar Romero is zo’n inspirator, Jef noemde hem vorige zondag een hedendaagse heilige. Vorige zaterdag hoorde ik op Klara “Lincoln Portrait” van de Amerikaanse componist Aaron Copland. Copland verwerkte in dit stuk een aantal fragmenten uit toespraken van Abraham Lincoln. Hij was president van 1861 tot 1865 toen hij vermoord werd. Hij schafte de slavernij af en moest hiervoor heel veel tegenstand overwinnen.
In zo’n fragment haalt Lincoln uit naar koningen, die leven van de vruchten van de arbeid van hun eigen volk en zeggen: “Zwoeg en werk maar om je brood te verdienen, ik zal het wel opeten.” Voor de Amerikanen die zich afgescheurd hadden van het Engelse koninkrijk zal dit als muziek in de oren geklonken hebben, maar onmiddellijk voegt Lincoln eraan toe dat een ras dat een ander ras tot slavernij brengt zich op dezelfde manier gedraagt.
Om zijn tegenstanders te overtuigen zegt Lincoln: "Vermits ik geen slaaf wil zijn, wil ik ook geen meester zijn.” En hij voegt eraan toe dat dit voor hem de kern van de democratie is.

Er is nog veel onrecht in de wereld. We hebben nood aan hedendaagse heiligen die ons inspireren om geen meester te willen zijn over slaven veraf of dichtbij.
Van hier wil ik nu de overstap maken naar Burundi. Een land waar de mensenrechten met voeten worden getreden. Herman zal ons wat toelichting geven over de actuele toestand, maar ons via een filmpje dat hij maakte, ook een teken van hoop geven.

Voorbede door Herman, filmpje uit Burundi

Elke laatste zondag van de maand is er een inbreng van de wereldgroep in de viering. Vandaag willen we focussen op de situatie in Burundi. Vorige week stierf Thiery NDONGO één van de verstandelijke gehandicapte kinderen van het centrum Akamuri waar ik al verschillende jaren met Artsen zonder vakantie naar toe ga. Akamuri ligt in de zone van de manifestaties en is sinds 26 april gesloten. Maar Thiery is gedood door een granaat die ontplofte vlak bij zijn huis in de wijk van Kamenge.
Ik was vorig jaar in december in Akamuri op de dag dat ik 60 werd. Om dit met de kinderen van het centrum te vieren had ik de muziekband uitgenodigd van de jongeren van de Focolarebeweging. Het was een erg deugddoende namiddag. Het optreden begon om 14u maar reeds vanaf 11 uur zaten de kinderen ademloos het opstellen van de instrumenten te volgen. Dit was in hun centrum nog nooit gebeurd. De jongerengroep speelden gospels en religieuze liederen oa een Marialied en ik maakte opnames van dit optreden.
Vandaag is het de laatste dag van de maand mei. De Mariamaand voor onze kerk. Ik stel voor om samen een kort fragment van dat Marialied te bekijken als een soort gebed van onze gemeenschap voor Burundi waarin we vragen voor een vredevolle oplossing.
Een detail: ik stop de opname bij een dansende zuster. Achter haar zie je de rode Toyotabreak van pater Paul de Smet (broer van Jan) die hij enkele jaren geleden bij zijn vertrek naar België aan het centrum geschonken heeft.

Onze gedachten zijn bij de mensen in Burundi, maar ook nog bij vele anderen, voor hen kan je een kaarsje naar het altaar brengen.

Lied 142 Oergebaar
Tafelgebed “Gezegend Gij in uw verborgenheid” p. 190 uit Oosterhuis, Gezongen Liedboek
Tussen zang: Lied 123 "Keer U om"
Lied 369 "Als een levende gaat Hij u voor"
Slotgebed: uit Dankbaar gedenken wij… (p. 257) van Seppe Yperman

 

------