9 september 2012 De andere kant oplopen
Herman Wouters
Lied 573 Hij die de blinden
weer liet zien
Inleiding
Toen ik bij Marcel
informeerde naar de juiste lezingen van deze zondag bleek het in
het evangelie te gaan over de genezing van een doofstomme.
Dat moet een gemakkelijk thema zijn voor een orthopedagoog,
zegde Marcel.
Ik heb de voorbije weken
over de lezingen van deze zondag zitten mijmeren maar vond orthopedagogische
commentaar geven op deze evangelielezing toch niet zo gemakkelijk.
We hebben in onze instelling nog niet veel doofstommen genezen.
Er was wel natuurlijk Marie, een mongoolje -- verstandelijk gehandicapte
vrouw met Downsyndroom -- die tamelijk plots niet goed meer op taal
reageerde en van wie we bijgevolg dachten dat ze dement aan het
worden was. Mensen met Downsyndroom zijn vatbaarder voor dementie.
Maar toen de verpleegster de oren van Marie inspecteerde, bleek
dat ze aan beide kanten oorstoppen had. En toen die uitgespoten
werden, hoorde ze terug normaal.
Dat we moeten zorgen voor de gehandicapte medemens is op de meeste
plaatsen in de wereld vanuit een evangelische inspiratie ontstaan,
verder geëvolueerd en wordt momenteel in onze cultuur als normaal
beschouwd. Maar dit verbinden met dit evangelie en deze evolutie
als een mirakel beschouwen leek me toch wat ver gezocht.
Misschien bracht eerste lezing
een tekst van Jesaja meer soelaas. Jesaja zegt dat
als de luister van de Heer aanschouwd wordt, er wonderen gebeuren:
blinden worden de ogen geopend, de oren van doven worden ontsloten,
verlamden gaan springen als herten. Er gebeuren maw wanneer
mensen vanuit God gaan leven ongewone dingen. Tja!
Gelukkig was er nog een tweede
lezing: een brief van Jakobus waarin hij de christenen oproept om
werk te maken van een echt christelijk leven. Christelijk geloof
gaat voor Jakobus per definitie gepaard met sociaal-ethisch handelen.
In de lezing van vandaag geeft hij daar een voorbeeld van. Zijn
brief is nogal straf. Hij zegt oa -- in een stuk tekst dat we niet
zullen lezen -- dat wie op één punt van de hele wet
struikelt, in gebrek blijft ten aanzien van alle geboden.
Het regelmatig (voortdurend?)
herbeginnen en zich opnieuw richten op de evangelische geest is
een wezenskenmerk van christelijk leven. Laten we voor al die keren
dat we struikelden, zwak waren, niet de inspiratie, de kracht of
de moed hadden om evangelisch te leven elkaar en God om vergiffenis
vragen.
Eerste lezing: Jacobus 2, 1-5
Tussenzang Lied 510 Wees hier
aanwezig
Evangelielezing: Marcus 7, v31-37
Homilie
De brief van
Jacobus is eerder een ethische verhandeling, bedoeld voor de hele
christenheid. Hij beschouwt zichzelf als een leraar van de christelijke
gemeente. Sommige tekstinterpretatoren denken dat deze Jakobus een
broer van Jezus is geweest. Jakobus probeert zijn publiek - en vandaag
dus ook ons - te overtuigen van een geloof-uit-één-stuk.
Centraal staat de oproep om werk te maken van een echt christelijk
leven en sociaal-ethisch handelen. Hij wil mensen die die keuze
al hebben gemaakt bemoedigen maar ook christenen die nog niet radicaal
voor een nieuw leven hebben gekozen, aanmanen om dat alsnog te doen.
Hij geeft daarbij enkele voorbeelden uit te praktijk oa dat wanneer
je iemand onthaalt niet op zijn uiterlijk moet afgaan. Geloof kan
voor Jakobus niet zonder daden. Door je daden moet het zichtbaar
worden dat je gelooft. Dat je op God vertrouwt, moet te zien zijn
in je gedrag.
Ik denk dat ik dat elke keer
als ik voorga herhaal, namelijk dat ik geïnspireerd werd en
wordt door de Focolarebeweging. Deze beweging is op het einde van
de tweede wereldoorlog ontstaan in het Italiaanse Trente, door mensen
die beslisten om het evangelie niet alleen maar te lezen, of erover
te mediteren maar ook om het concreet te beleven. In zijn verdere
geschiedenis legt de Focolarebeweging dan ook in zijn spiritualiteit
een groot accent op evangelisch gedrag.
Chiara Lubich de stichteres
van deze beweging is onlangs gestorven. Sinds kort bestaat er in
Trente een toeristische wandeling die de belangrijke plaatsen van
die stichting aandoet. Een vriend heeft in de voorbije vakantie
deze toer met een gids gedaan en vertelde daar onlangs over. Eén
ding had hem erg getroffen. Men is mensen gaan opzoeken die Chiara
Lubich nog tijdens de oorlogsjaren hebben gekend. Ze was toen 20
en een studente in filosofie. Die mensen vertelden dat men haar
la figlia stupida - het gekke meisje- als bijnaam
hadden gegeven. Want wanneer er een bomalarm was en iedereen zo
snel mogelijk naar de schuilkelders vluchtte, liep zij altijd de
andere richting uit om mensen die niet goed te been waren te helpen
om te gaan schuilen.
Is het dat niet wat Jakobus
ons wil voorhouden? In heel veel situatie zal een christen - vertrouwend
op God - de andere kant moeten oplopen. Op een samenkomst wanneer
iedereen zijn aandacht richt op de man met prachtige klederen en
gouden ring, is het die éne - die christen die naar
die arme man toe gaat en hem onthaalt. Wanneer er in Malonne een
woedende menigte met bierblikken gooit, tegen de autos stampt
en doodsbedreigingen uit, is het dé christen die de vrijgelaten
gevangene toch opneemt.
Vorige zaterdag reed ik met
mijn dochter naar een avondvoetbalmatch in Neerpelt. We hadden meer
dan een uur om over het één en het ander
te praten. En ik vertelde ook over deze preek en het voorbeeld van
Chiara Lubich bij de bombardementen. Ze kende dat verhaal en was
daar ook van onder de indruk. Het bleef een tijdje stil en dan zegde
ze. Papa ik heb toch liever dat je bij een bomalarm niet die
andere richting uitloopt en wat later het is toch vaak
niet zo duidelijk wat je moet doen want je moet toch ook voor jezelf
zorgen.
Ik dacht:Lap daar heb
je het: de complexiteit van het concrete leven. Anders reageren
is waarschijnlijk gemakkelijker als 20-jarige studente filosofie,
niet getrouwd, dan als vader van vier kinderen en echtgenoot. Toen
ik hierover met enkele bijbelvrienden sprak, dachten
we dat het vooral belangrijk was in de omstandigheden van het leven
even stil te staan om na te kijken of je de andere kant niet
moet oplopen en wat dat in die concrete situatie eventueel
kan betekenen. Je kan je toch steeds de vraag stellen of de intentie
van waaruit je je gedraagt wel evangelisch liefdevol is. We gingen
erover akkoord dat zon evangelische reflex -reflectie
- ook kan getraind worden en daardoor meer en meer een spontane
gewoonte wordt.
Vorige zondag
waren we op een feestmaaltijd. Net voor we aan tafel gingen? zegde
een vrouw van een koppel dat we kenden en waar we zeker honderduit
over een heleboel themas zouden kunnen praten. Hé,
ik wil graag naast jullie zitten. We gaan zorgen dat het uitkomt
dat we samen zitten. Maar -- in het kader van de lezing van
vandaag koos ik ervoor om toch over andere mensen te gaan
zitten die ik ook kende. Iemand al jaren zonder werk en op de ziekenkas
met zijn vriendin, moeilijke jeugd en psychische problemen. Het
gesprek vlotte niet zo fantastisch maar er was heel veel deugddoende
vriendelijkheid.
Begin dit jaar vroegen Annette
en Krista aan de wereldgroep Filosofenfontein of we niet iets konden
doen tegen de Europese visserijvloten die voor de Senegalese kust
de visgronden leeg vissen. Die maatschappijen betalen veel geld
voor hun licenties en dat is een bron van inkomsten voor de regering.
Alleen is het zo dat zo één boot in één
dag evenveel vis vangt als 50 prauwen gedurende een heel jaar. Het
gevolg is dus dat de inlandse bevolking zelf bijna geen vis meer
heeft. We hebben daarop in onze volgende wereldgroep vergadering
even overwogen wat de beste reactie kon zijn. We dachten aan een
brief naar een Europees parlementslid Bart Staes, Marianne Thijssen
van Oud-Heverlee, maar de conclusie was om eerst meer informatie
in te winnen vooraleer te reageren. Op Internet bleek dat Greenpeace
met deze zaak bezig was
en daar stopte het.
Eind augustus vond ik een
mail in mijn mailbox van een zekere Lode Devos van Greenpeace ik
die doorgestuurd kreeg van een goede vriend met als mededeling Vaak
stuurt iemand zoals ik alleen maar boodschappen van tegenspoed en
ellende de wereld in. Deze keer niet. Het is verbazend hoe weinig
er maar nodig is om een spectaculaire draai in de goede richting
te bekomen. Als je zin hebt 5 minuten goed nieuws te bekijken over
echte mensen en vis
en dan stond er een link naar een
YouTube filmpje
English: http://www.youtube.com/watch?v=Qr-MFwF3qFg
Français: http://www.youtube.com/watch?v=Zkdeg02NEpw
Ik opende het
filmpje en was erg verrast dat het terug over die Senegalese vissers
van in het voorjaar bleek te gaan. Ze kunnen hun ogen bijna niet
geloven dat ze sedert enige tijd wonderbaarlijke visvangsten hebben.
Wat is er gebeurd: Senegal heeft in maart en april 2012 een nieuwe
president gekozen een zekere Macky Sall en één
van de eerste beslissingen van het staatshoofd was om de 29 grote
vismaatschappijen geen nieuwe licentie meer te geven. Het filmpje
is een echt een hedendaagse YouTube versie van het evangelie van
de wonderbaarlijke visvangst waarbij de netten van de apostelen
bijna scheurden. Er gebeuren m.a.w. nog mirakels als
mensen beslissen om de andere kant op te lopen.
Senegal heeft een systeem
dat je rechtstreeks naar de president kan mailen. Met de wereldgroep
spraken we vorige donderdag af om jullie uit te nodigen om de Senegalese
regering vanuit deze gemeenschap te feliciteren met dit initiatief.
Naar analogie met het de brief die Jef Schoenaerts enige tijd geleden
schreef naar bisschop Bonny. En natuurlijk ook naar analogie met
de brief die Jakobus in de jaren 50 van de eerste eeuw naar de christenen
schreef om hen aan te moedigen om te volharden in hun christelijke
levenskeuze.
We nodigen U dus uit om na
de viering voor wie dat wil deze felicitatie mee te
ondertekenen met uw naam, functie en woonplaats. We zoeken nog een
perfecte Franse vertaling. We sturen de boodschap daarna per mail
en post naar de Senegalese president en zijn regering
De tekst:
De gemeenschap van Filosofenfontein en de wereldgroep van
deze gemeenschap willen U en uw regering feliciteren met de keuze
die U heeft gemaakt ten voordele van de plaatselijke vissers.
Zoals dit te zien is op het YouTubefimpje http://www.youtube.com/watch?v=Zkdeg02NEpw
en willen U ook bemoedigen om verder te gaan in deze weg. Uw voorbeeld
helpt ons in de keuzes die ook wij in ons leven te maken hebben.
En verder nodig
ik jullie samen met Jakobus uit om de volgende week in de veelvuldige
situaties waarin we zullen verkeren er over na te denken of het
evangelie, ons christen geloof, ons vertrouwen op God ons niet vraagt
om de andere kant op te lopen.
Vragen we daarvoor in deze viering het inzicht en de kracht.
Communielied 317: "De steppe
zal bloeien"
Slotgebed naar Jesaja 35- de
tekst van de eerste lezing
Heer
geef de volgende dagen
kracht aan onze trillende handen
en maak onze knikkende knieën sterk
om daar waar het nodig is
die andere kant op te lopen
zodat we bevrijd worden van onze angsten
en van onze niet evangelische gewoontes
En dat we zo
uw mirakels verrichten:
blinden de ogen openen
doven de oren ontsluiten
verlamden doen opspringen als herten
en de stommen opnieuw doen jubelen
dan vullen de zeeën zich opnieuw met vis
en zullen waterstromen de woestijnen splijten,
en beken de dorre vlakten doorsnijden.
Het verzengde land wordt een waterplas,
de dorstige grond een waterrijk gebied
en de steppe zal bloeien.
Zegen
|