7 juni 2009

De Heilige Drievuldigheid 7/6/2009

Gerlinde Doyen

De zondag na Pinksteren wordt in de katholieke kerk de Heilige Drievuldigheid gevierd, of nog `triniteit'. In de paastijd wordt God zichtbaar als Vader en als Zoon. Met Pinksteren lezen we over de Heilige Geest. Met Heilige Drievuldigheid wordt dan als een soort synthese benadrukt dat Vader, Zoon en Heilige Geest één God zijn.

Doorheen de geschiedenis hebben mensen gezocht naar manieren om God te om-schrijven. Mensen hebben nood aan orde, aan structuren, aan gezichten. Denk aan de volgelingen van Mozes in de woestijn die hun juwelen smolten om er een beeld, een afgod van te maken.
Maar zodra God een gezicht kreeg, beseften anderen dat dit beeld te eng was. Ik las ergens een mooie beeldspraak: "God is als de zon: als we zonder bescherming en onbeschaamd recht naar de zon kijken om diens mysterie te ontrafelen, komen we zeer bedrogen uit: in plaats van een juist beeld te krijgen, worden we letterlijk verblind en zien we enkele ogenblikken lang niets anders dan een zwarte vlek. Maar als we omgekeerd met de zon in de rug naar de wereld kijken, zien we de schoonheid van die wereld in alle scherpte". Met andere woorden: in plaats van onze energie te steken in de constructie van een juist beeld van God, kunnen we beter naar de wereld kijken waarin God zichtbaar wordt.
Niemand kent God door en door, we hebben enkel een aanvoelen van God, de ene persoon al sterker dan de andere.

Als wij een kruisteken maken, beginnen we met "in de naam van de Vader".
Nu mijn man en ik weer opnieuw ouders geworden zijn, is dit beeld voor ons heel duidelijk. Zonder beschermende en verzorgende vader en moeder is dat kleine wezentje volledig hulpeloos. Grote zus doet wel een poging om te helpen, maar regelmatig moeten we toesnellen om kleine Lars te beschermen uit haar soms ruwe handen.
Grote broer is gelukkig al iets voorzichtiger.

De Bijbelse God is in de geschiedenis in de eerste plaats een orde scheppende, strenge en straffende maar ook reddende God. Denk aan de verhalen waarin Hij de wereld laat overstromen of mensen in zoutzuilen verandert. Profeten moeten regelmatig de zon-dige mensen herinneren aan het feit dat deze God straffend zal optreden. Anderzijds redt God de joden uit de handen van de Farao.
Jezus verandert dit beeld van de Vader. In de verhalen van de verloren zoon, de herder en het verloren schaap, de barmhartige Samaritaan, zien we God als een zachte vader met veeleer moederlijke trekken. Jezus geeft aan zijn leerlingen geen ingewikkelde Godstheorieën mee, maar leert hen de Vader kennen via verhalen van heel eenvoudige mensen.

Naast het erkennen van God als een strenge maar meteen zorgende en zachte Vader is er een ander aspect belangrijk. Als mensen God erkennen als Vader, betekent dit meteen dat wij allen kinderen van God zijn. Dit houdt in dat we beseffen dat ons leven er enkel is omdat God het gewild heeft, dat wij respect moeten hebben voor wat ons gegeven is. Bovendien, als wij geloven dat God onze Vader is, houdt dit ook in dat wij in zekere zin allen broers en zussen zijn, en in ieder geval gelijkwaardig. Het is niet omdat wij toevallig in een van de rijkste landen ter wereld geboren zijn, dat wij anderen van die rijkdom mogen uitsluiten, dat wij het recht hebben om te zeggen `Dit is ons land'. Als wij allen kinderen van God de Vader zijn, moeten wij alles doen om die broers en zussen waar ter wereld ook te helpen, net zoals je je eigen broer of zus zou helpen mocht die iets ergs overkomen.

Romeinen, 8, 14-17
Matteiis, 28, 16-20

In de naam van de Zoon:

De catechismus stelde: "Er zijn twee naturen in Jezus-Christus, te weten: de goddelijke natuur sinds alle eeuwigheid en de menselijke natuur sedert zijn menswording; daarom is hij de GodMens."
Aangezien het idee van Drievuldigheid is ontstaan binnen het Griekse denkmodel, moeten we hierbij denken dat God de Vader de hogere, onveranderlijke en volkomen werkelijkheid is. Onze wereld is een onvolmaakte kopie van deze werkelijkheid. Men zat dan wel wat in de knoop met Jezus die mens geworden, duidelijk deel uitmaakte van onze onvolmaakte wereld. Door aan te geven dat Jezus één in wezen is met de Vader, zoon van God, geboren uit God en niet geschapen door God, worden de twee werelden overbrugd. Voor mij eerder een intellectuele constructie. Maar wie ben ik?

Het vertrouwen in God de Vader is voor veel mensen tegenwoordig moeilijk. Toegankelijker is het beeld van Jezus, de Zoon. Terwijl God voor velen een soort mysterieuze wolk boven ons blijft, geeft het nieuwe testament ons een redelijk concreet beeld van Jezus' leven. Door zijn woorden maar vooral door zijn daden, is Hij voor ons een voorbeeld. Het zich systematisch wegcijferen voor de zwakste onder ons is voor ons een blijvende bron van inspiratie. In de eerste communievieringen van de voorbije weken, wordt telkens herhaald dat de kinderen vriend zijn van Jezus. Jezus is het meest toegankelijke gezicht van ons geloof, voor kinderen, voor de zwaksten. Je moet niets bezitten, je moet geen hoog intellectueel inzicht hebben, je moet niet mooi gekleed zijn, Jezus boodschap is er voor iedereen.

Ten slotte is er de Heilige Geest:

Ik las dat de grondbetekenis van geest 'lucht, adem of wind' is. Net zoals wij de bomen zien waaien door de wind maar de wind op zich niet zien, zo zien we dat mensen en gemeenschappen geïnspireerd worden door wat we de Heilige Geest noemen. De leerlingen die zich een tijd hebben opgesloten na de ontgoocheling van Jezus' dood, hebben geen nieuwe instructies gekregen of hebben niet na zwaar overleg besloten om hun aanpak over een andere boeg te gooien. Nee, de Heilige Geest van Pinksteren.