8 augustus: Feest van Dominicus (2021)
Aan tafel met
Dominicus (Mt. 11, 16-19 )
Marcel
Braekers
Openingszang 104: "Gegroet en gezegend"
Openingszang
568 wij zoeken U
Begroeting
Vandaag
gedenken wij de H Dominicus. Het is juist 800
jaar geleden dat de stichter van onze orde,
uitgeput door het vele reizen, overleed op 6
augustus in Bologna boven op de berg buiten de
stad. Hij werd begraven in de Basiliek van San
Domenico te Bologna. Ik heb me al dikwijls
afgevraagd wie die Dominicus eigenlijk is
geweest, maar het is moeilijk om hem te typeren.
Dominicus was een uiterst bescheiden man. We
hebben geen enkele tekst van hem. Hij moet over
een bijzondere intelligentie en intuïtie hebben
beschikt waardoor hij de nieuwe tijd aanvoelde
die in de 13e eeuw ontstond. Men brak met het
abdij-systeem, studie en democratisch zelfbesef
waren belangrijk. Dominicus zag dat allemaal
aankomen en accepteerde die nieuwe tijd: heel
eenvoudig maar tegelijk als een doorzetter die
ondanks allerlei tegenkantingen zijn orde door
de eerste decennia leidde. Bezielende predikant
en mystieke figuur. Wij gedenken zijn persoon en
zijn inzet, we blijven stilstaan bij de vraag
wat dit leven voor ons kan betekenen.
Dominicus
stichtte een orde van predikbroeders en stuurde
hen onbezorgd en in diep Godsvertrouwen 2 aan 2
weg om in een moeilijke periode van de
geschiedenis de Blijde Boodschap overal in de
wereld uit te dragen. Al snel groeide een groep
van bezielde figuren die getuigden van hun
geloof, mensen hielpen op hun zoektocht naar
levenszin,
Zij deden dit vanuit een
groot vertrouwen dat zij altijd en overal
geborgen waren in Gods hand. Getuigen van ons
geloof, mensen helpen op hun zoektocht naar
levenszin blijft ook
vandaag voor ieder van ons een opdracht. En net
als in de stichtingsperiode in de 13° eeuw is
die opdracht niet eenvoudig, vraagt ze veel
creativiteit, inlevingsvermogen om
aan mensen van deze tijd die Blijde Boodschap te
brengen.
Lied 114, 1-4/10-12 uit naam van de wereld
Openingsgebed
Gij, God, die ons Levend Brood aanreikt,
die redding brengt aan wie in nood is,
die Leven is voor elk van ons,
open ons hart,
zodat het Woord dat wij horen
en de gaven die we delen
voor ons voedsel-ten-leven kunnen worden.
Wij weten dat wij U dit vragen mogen
dankzij Jezus, uw Gezant die onze redding is.
Amen.
Eerste lezing (1
Kon. 19, 4-8)
Uit het eerste boek der Koningen
Na een tocht van een dag in de woestijn
kwam Elia bij een bremstruik.
Hij ging eronder zitten.
Hij wilde sterven en zei:
`Het wordt mij teveel, Heer;
laat mij sterven want ik ben niet beter dan mijn
voorvaders.’
Daarna ging hij onder de bremstruik liggen en
sliep in.
Maar opeens stootte een engel hem aan en zei tegen
hem:
`Sta op en eet.’
Hij keek op
en daar zag hij aan zijn hoofdeinde een koek,
op gloeiende stenen gebakken, en een kruik water.
Hij at en dronk en viel weer in slaap.
Maar opnieuw, voor de tweede maal,
stootte de engel van de Heer hem aan en zei:
`Sta op en eet; anders gaat de reis uw krachten te
boven.’
Toen stond hij op, at en dronk,
en gesterkt door dat voedsel liep hij veertig
dagen en nachten,
tot hij de berg van God, de Horeb bereikte.
Lied 540 brood op
tafel
Matteüs 11, 16-19
Homilie
Op een schilderij van 1240 in de kerk van
Mascarella in Bologna staat de oudste afbeelding
die we van Dominicus hebben. Hij zit er aan tafel
samen met een groep medebroeders uit alle streken
van Europa zoals je aan hun gezichten kunt zien.
Ze zitten aan tafel, genieten van elkaars
gezelschap, van het brood dat in overvloed
aanwezig is en van Gods Woord dat ze voor elkaar
oproepen. Het is dit jaar 800 jaar geleden dat
Dominicus is gestorven en werd begraven en daarom
herdenkt men over heel de wereld dit gebeuren door
een viering met als titel: Aan tafel met
Dominicus, verwijzend naar dit schilderij.
Het schilderij verwijst namelijk naar een ware
gebeurtenis. Dominicus was bij zijn medebroeders
in Rome, het werd etenstijd maar de broeder van
dienst stelde vast dat er niets te eten viel, iets
dat wel meer voorkwam. Een korte bedelronde door
de stad leverde niets op en ongemakkelijk moet de
broeder toezien hoe iedereen aan tafel gaat. Maar
Dominicus spoort hem aan om het weinige dat er is
toch op tafel te zetten. Plots komen 2 mannen
opdagen die manden vol verse broden hebben, ze op
tafel uitstallen en weer verdwijnen. Voor de
medebroeders was het een wonder zoals de
broodvermenigvuldiging in het evangelie van
Johannes: ‘een teken van Gods zorgende nabijheid’.
Voor onze magister was het voldoende om dit
gedenkjaar te benoemen als: aan tafel met
Dominicus.
Of het om 2 engelen ging of om de bakkersknechten
van om de hoek die met overschot dat ze niet meer
kwijt raakten kwamen aandragen laat ik aan jullie
over. Maar in onze dominicaanse traditie bleef het
verhaal hangen als een goede typering wie
Dominicus was en wat de orde zo typeert. Dominicus
was iemand die graag in gezelschap was en
zielsveel hield van zijn medebroeders, die kon
genieten van een lekkere maaltijd en de gesprekken
die men voerde. Maar op de meest kritieke momenten
als alles schijnbaar tegen zat, bleef hij altijd
vertrouwen dat God met hem meeging. Hij wilde
daarom in totale armoede leven om zoals de
leerlingen in het evangelie zonder reiszak of
schoeisel op weg te gaan als verkondiger.
Het is in dat opzicht typerend dat toen de eerste
groep in aantal toenam Dominicus niet wilde dat
zij een kerk zouden verwerven. Want een kerk
betekende vaste inkomsten en zekerheid. Zijn
medebroeders vonden dit te gek en men heeft in
groep ervoor gekozen wel een kerk te bezitten. Hij
legde zich neer bij deze democratische beslissing.
Maar het typeert hem in velerlei opzichten.
Bezeten door Gods Woord, onbekommerd om zichzelf
maar helemaal vertrouwend op God die overal met
hem zou meetrekken. En met een fundamenteel gevoel
voor democratie. Geen wereldhater maar iemand die
kon genieten van het goede dat hem werd
geschonken. Zo staat hij op het schilderij.
Daarmee gelijkt hij een beetje op Jezus van
Nazareth. Jezus begon zijn loopbaan als leerling
van Johannes de Doper. Hij was helemaal in de ban
van diens bezieling en oproep tot bekering. Maar
geleidelijk nam Hij afstand omdat Hij het niet
eens was met de strikte, wettische en ascetische
levenswijze van Johannes. Vandaar de typering die
de ronde deed en die we in het evangelie
beluisterden. “De mensenzoon komt, eet en drinkt,
en men zegt: wat een dronkaard en veelvraat”. Mijn
vroegere docent NT noemde dit stukje evangelie één
van de meest zuivere typeringen van Jezus. Jezus
verwees naar God en naar het komende Rijk van God
zonder misprijzen voor het leven en voor alle
gaven van de aarde. Zo ook doet Dominicus.
Aan tafel met Dominicus is voor ons een
uitnodiging om ook samen te zitten, te delen in de
gaven van brood en wijn, om te delen in elkaars
leven en voor elkaar de Schrift te openen. Ik vind
het een hele kunst om waarderend en open voor het
alledaagse te staan, voor het aardse en alles wat
ons gegeven wordt en precies daarin Gods hand te
ervaren. Het is bovenal een uitnodiging om zoals
Dominicus in alle omstandigheden onbezorgd te zijn
en in diep vertrouwen zijn weg te gaan wat het
leven ook kan brengen. Zo vieren wij dit
bijzondere jaar.
Groot dankgebed
153 verschenen is de mildheid
Communiezang 581
zoals ikzelf gezonden ben
Bezinning
na de communie
Laat er een tijd zijn
om te behoren tot een wereld in beweging
en een tijd om stilte te vinden in jezelf
Een tijd om te ontvangen in verwondering
en een tijd om te geven meer dan je hebt.
Een tijd om liefde te leren
en een tijd om te voelen hoe kwetsbaar ze maakt.
Een tijd om de helende schoonheid te ervaren
en een tijd om de leemten open te houden.
Een tijd om begeesterd te spreken
en een tijd om bewogen te luisteren.
Een tijd om de hand aan de ploeg te slaan
en een tijd om te wachten, kome wat komt.
Een tijd om kracht en visioenen te delen
en een tijd om met lege handen te staan.
Een tijd om lijden samen te dragen
en een tijd om onmacht daarvan deel te maken.
Een tijd om het leven innig te omhelzen
en een tijd om in vrede alles los te laten.
(Chris
Gelaude)
|