------
Welkom
------
Liturgie
------
Vorming
------
Historiek
------
Archief
------
Kalender
------





31 januari 2021: 4e zondag (2021)

Hij straalde kracht uit (Mc. 1, 21 – 28)

Marcel Braekers



Lied 104 Gegroet en gezegend

Begroeting

Onlangs zag ik een reportage over een psychiatrisch centrum in Burundi. Eerst zag ik hoe een hele rij patiënten stonden aan te schuiven aan het tafeltje van de psychiater waar ze allemaal hun potje met sederende medicatie kregen. Je zag ze wezenloos weg strompelen, leeg en katatoon. Daarna waren diezelfde mensen in de kapel waar een vrouwelijke dominee een hele scéance hield. Mensen kwamen naar voor en begonnen te zingen, anderen vielen op de grond en kregen stuiptrekkingen, de dominee raakte helemaal in trance en riep en bezwoer om alle boze krachten weg te krijgen. Daarna schoven die mensen weer aan bij de zwetende en puffende geneesheer. Ik vertel dit zonder één enkel waardeoordeel uit te spreken. Wat mij trof was hoe deze mensen in twee totaal verschillende betekeniswerelden leven, elk met zijn eigen taalspel en gebaren. Misschien geldt dat voor ons allemaal, leven we onder verschillende koepels of sferen en lukt het ons nooit echt om eenheid en orde te krijgen.
In het evangelie van vandaag doet zich eenzelfde situatie voor. Het beschrijft het eerste optreden van Jezus na de eerste leerlingen te hebben geroepen. Jezus drijft een boze geest uit een verwarde man. Je begrijpt het maar als je bereid bent om in die andere betekeniswereld in te treden, een wereld met zijn eigen taal en eigen handelen.


Gebed

Hebt Gij niet al uw liefde naar ons toegewend?
Wilt Gij niet ons uittillen boven ons onvermogen,
Wegroepen uit onze onverschilligheid,
En onze ogen schonen?

Zo hebben wij van U vernomen
Zo wordt van U gezegd.
Wees dan ook voor ons, dit geslacht,
Liefde waaraan wij ons toevertrouwen,
Licht dat ons leidt,
Geest die ons aanvuurt.
Maak ons bestand tegen het donker
En kom ons geloof te hulp.                                      (S. de Vries)


Inleiding op de lezing

Marcus beschrijft het eerste optreden van Jezus in Kafarnaüm. Het was blijkbaar de thuisbasis van Jezus. En hij beschrijft in twee scènes hoe Jezus de uitstraling is van Gods kracht.

Marcus 1, 21 -28

Lied 510 wees hier aanwezig


Homilie

Vanaf het begin van zijn evangelie beschrijft Marcus hoe Jezus goddelijke kracht uitstraalt. En hij doet dat via twee momenten. Via de reactie van de toehoorders als ze Jezus beluisteren en via zijn optreden tegenover een verwarde man. Ik geef enkele bedenkingen bij de twee.

Allereerst schrijft Marcus hoe de toehoorders onder de indruk waren van Jezus’ spreken, ‘want hij sprak niet zoals de Schriftgeleerden maar als iemand met groot gezag’. Wat deden die Schriftgeleerden? Zij gaven commentaar bij de Thora en commentaar op de commentaar, zo is nu eenmaal het Joodse denken. Maar dat doet Jezus niet, aldus Marcus, Hij geeft geen commentaar, Hij is de tekst, Hij is Gods Woord. Ik dacht aan mezelf. Ik durf me zelfs geen Schriftgeleerde noemen maar gewoon een predikant die jullie enkele tips aanreikt. Ik vind dat ik alleen maar heel bescheiden en met veel schroom mag spreken om plaats te maken voor Gods spreken via Jezus als Gods Logos. Woorden kunnen grote kracht hebben. We konden het vorige week nog zien toen die jonge dichteres Amanda Gorman haar bevlogen gedicht bracht bij de aanstelling van Joe Biden: “Als we mededogen met macht mengen en macht met gerechtigheid dan wordt liefde onze erfenis en ‘verandering’ het geboorterecht van onze kinderen” zo zei ze in poëtische bevlogenheid.

Marcus beschrijft hoe Jezus kracht uitstraalt en in de eerste persoon spreekt als Gods Woord. En om nog meer kracht aan zijn woorden te geven beschrijft Marcus hoe Jezus optreedt tegenover één van de toehoorders die blijkbaar in de war is. In de taal van die tijd: hij was in de greep van een demon of boze geest.

Om goed te verstaan wat Marcus vertelt moet je beseffen dat in zijn visie de mens in de greep leeft van grote kosmische krachten. Goed en kwaad, de opbouwende en vernietigende kracht strijden met elkaar op het kleine slagveld dat wij mensen zijn. Misschien vind je dit een wat vreemde, achterhaalde manier van voorstellen, maar dan moet ik toch terugdenken aan de visie van Sigmund Freud vanaf het midden van de jaren ’20 tot aan zijn dood vlak voor de tweede wereldoorlog uitbreekt. Ook Freud is in zijn latere teksten ervan overtuigd dat wij mensen eigenlijk beheerst worden door twee grote kosmische krachten, een opbouwende en een vernietigende. En hoe die krachten op alle niveaus van het leven strijden: zowel op biologisch, op psychisch en op sociaal vlak. En hij beschrijft dan hoe wij proberen cultuur te scheppen en wetten te ontwerpen om zo op een ingeperkte manier toch leven en samenleven mogelijk te maken. Ons Ik is daarbij maar een zwak broertje dat met allerlei middelen probeert de meubelen te redden, aldus Freud. Een aantal psychologen zijn hem daar niet in gevolgd, maar velen, psychologen en filosofen, inspireerde het tot boeiende inzichten. Wat ik wil zeggen is dat deze voorstelling van Marcus blijkbaar niet zo wereldvreemd is.

Stel dat ons leven is zoals Marcus beschrijft: wie zijn we dan nog en wat staat ons te doen? Zijn we totaal machteloos of is engagement toch belangrijk? Hoe worden we volgelingen van Jezus? Ik maak een zijsprong en verwijs naar de pandemie die ons achtervolgt. Gelukkig zijn er superintelligente mensen die de structuur van het virus ontrafelen en een vaccin aanmaken. En ook wij kunnen bijdragen door ons aan de regels te houden. Wij mensen kunnen onze levenssituatie verbeteren. Maar tegelijk wordt duidelijk hoe een immense kracht ons leven en samenleven door elkaar kan schudden. De twee gaan samen. Misschien is de visie van Marcus toch niet zo vreemd en sluiten inzet en besef van overweldigd zijn elkaar niet uit. Daarbij is het voor ons gelovigen belangrijk te beseffen dat Jezus Iemand is die kracht uitstraalt. Jezus die in de eerste persoon spreekt en gestalte is van de goddelijke kracht die ons wil doorstromen en meetrekken, die hoop en kracht geeft om vol te houden. Hij is Gods Woord en toont in zijn optreden wat het betekent dat dit Woord onder ons zichtbaar wordt. Zijn uitstralende kracht neemt onze bescheiden inzet voor een betere wereld op. Is dat niet de boodschap die Marcus wil meegeven: met onze bescheiden, kleine middelen kunnen we iets groot realiseren, omdat we geënt zijn op Gods scheppende kracht.



Muziek

Vrije voorbeden + 125 gedenk ons bijeen onder uw hoede

Onze Vader + vredewens

Zegen

Afsluiting 851 kleine psalm


------