26 maart 2017: Vierde zondag van de Veertigdagentijd

         Genezing van de blindgeborene

Herman Wouters

Openingslied 364: "Om te zien een nieuwe aarde"

Inleiding

Vandaag, vierde zondag van de vasten, beluisteren we het evangelieverhaal waar Jezus een man die van de geboorte blind is, geneest. Jezus maakt met speeksel een beetje modder, strijkt dat over de ogen van de blinde en stuurt hem naar een badhuis om zich te gaan wassen. Wanneer deze terug komt, kan hij zien. In een tweede gedeelte horen we net als vorige zondag met de Samaritaanse vrouw bij de put van Jakob, hoe de man evolueert en meer doorzicht krijgt in de persoon van Jezus: eerst spreekt hij over “iemand die Jezus heet”, daarna over “een profeet”, wat verder over “een man van God” en tenslotte gelooft hij in Jezus als “de Mensenzoon, de Messias”.

In diezelfde groep mensen, die de genezing van de blinde meemaakte, stond er echter nog een andere man met een donkere huidskleur, die al jaren last had van een fistel. Hij had zich eerst in zijn vaderland laten opereren maar toen de fistel terugkwam, zocht hij geld bijeen om zich in India te laten behandelen. Wat later bleek dat ook die operatie mislukt was. Hij bleef voortdurend ontstekingen hebben en moest constant antibiotica slikken. Hij riep luid: “Heer Jezus, gij die die blinde weer hebt laten zien, kunt u me ook niet genezen van mijn fistel?”. Jezus, keek in eerste instantie enigszins onzeker rond want van fistels kende hij eigenlijk niets. Toen riep er iemand uit de menigte dat hij een vriend chirurg in Europa had, die daarin gespecialiseerd was. Een andere toehoorder - net op pensioen - zegde dat hij nog gratis mijlen over had van de vele vluchten die hij gemaakt had voor zijn werk en dat hij daarmee wel de reis kon betalen. Iemand anders vulde aan dat ze wel voor de medicamenten voor de verzorging achteraf wilde zorgen. Nog iemand anders stelde voor om een benefiet- maaltijd te organiseren om zo inkomsten te hebben voor onkosten die er zeker zouden zijn. Er waren ook enkele verpleegsters in de groep die mee de nazorg op zich wilden nemen.
Dit alles gebeurde en de man genas voorgoed van zijn fistel. Hij dankte God en ook de mensen die allemaal geholpen hadden, maar op de eerste plaats toch die God waaraan hij zijn leven had toevertrouwd.

Jullie herkennen in dit verhaal Gaston Niyonzima de initiatiefnemer van AHD, een beweging van straatkinderen in Burundi, twee jaar geleden gevlucht naar Rwanda en daar begonnen in met een Steviaproject met Burundese vluchtelingen. Vorig jaar was hij hier i.v.m. zijn gezondheidsprobleem en even ook in deze kapel.

Johannes verbindt de lichamelijke genezing van de blinde met een innerlijke verandering – je zou het ook een innerlijke genezing kunnen noemen - waarbij de man in verschillende stappen een dieper inzicht krijgt in de persoon van Jezus en hem tenslotte als de Mensenzoon herkent. Zo wordt deze helingsgeschiedenis ook een heilsgeschiedenis. Ook de lichamelijke genezing van Gaston heeft een diepere betekenis. Voor een Europeaan en voor Gasthuisberg is zo’n fisteloperatie een relatief eenvoudige ingreep, een routineklus , maar voor Gaston, een Afrikaan, blijft het toch een wonderbaarlijke gebeurtenis, een geschenk van God. Maar ook ik herken in deze liefdevolle solidariteit van een gemeenschap een glimp van die liefdevolle God, die huist in de harten van mensen; een God die op die manier betrokken is op de zeer concrete problemen in de wereld.
Op dit laatste thema: de solidariteit onder mensen als een glimp van God wordt ook na de viering in gegaan in de aperitief mondiale die de wereldgroep organiseert over de acties van Broederlijk delen dit jaar met de focus op Burkina Faso.
Maar bidden we eerst om de ontferming voor al die mensen, die onze solidariteit verdienen

Lied 114: “Ontferm U” 1-5-6-7-11
Openingsgebed
Lezing Johannes 9, 1-41
Tussenzang (na lezing) Lied 573: “Hij die de blinden weer liet zien”

Homilie

De blindgeborene wordt niet alleen genezen van zijn blindheid maar maakt dus innerlijk ook een hele ontwikkeling door in zijn beeld over Jezus. Op die manier neemt Johannes ons mee om dit genezingsverhaal ook als een heilsverhaal te bekijken. Blijven we even stilstaan bij de etappes van deze evolutie.

Eerst zegt de man dat iemand - hoe was zijn naam alweer? Jezus - hem genezen heeft.
De farizeeën kijken vanuit de wet en de regels naar Jezus en werpen op dat iemand die zich niet aan de sabbat regels houdt, zondig is en bijgevolg niet van God kan komen. Waarop de blinde reageert met te zeggen: Neen het is zeker “een profeet” en wat later: “Neen het moet een man van God zijn want ‘als deze man niet van God komt, dan zou hij dat toch niet kunnen doen”. Tenslotte gelooft de blindgeboren dat Jezus “de Mensenzoon en de Messias” is, iemand met een heel andere kijk, een kijk van God op de wereld: niet iedereen ziet wat Jezus ziet. Men is ziende blind als men deze diepere kijk niet heeft.

Na deze viering hebben we zoals reeds gezegd een aperitief mondiale met Broederlijk delen en de campagne op Burkina Faso. Maar ik wil hier nu even focussen op het Stevia project dat twee jaar geleden met een klein kapitaaltje van Filosofenfontein gestart is en dat we de voorbije 2 jaar gesteund hebben. Ook daar kan je op verschillende manieren naar te kijken: een gewone maar ook een diepere.
Eerst heb je de kijk van de feiten: achteraan in de kerk ligt er een A4 gemaakt met de cijfers en een samenvatting van de evolutie van dit project en u kan dat na de viering meenemen. Objectief gaat het niet fantastisch goed want er zijn problemen maar het gaat ook niet echt slecht want er zijn opportuniteiten.

Het Stevia project is opgenomen in de projecten van de ngo VIA DONBOSCO en als dusdanig erkend door de Belgische staat. Het beantwoordt ook aan de steeds strenger wordende criteria voor ngo-projecten waardoor er de mogelijkheid van belastingaftrek is. Dit houdt oa in dat er halfjaarlijks een financiële afrekening is met de verantwoording van elke euro die uitgegeven werd via facturen van die uitgaven.

In de voorbije 2 jaar werd er oa met de vastenacties in Filosofenfontein, de benefits in Pavo en met Geert Moons in totaal 38.000 euro ingezameld en overgemaakt naar Rwanda. 34.000 euro daarvan werd uitgegeven aan de lonen van de landarbeiders: Burundese vluchtelingen en arme dorpelingen uit de omgeving en recent ook als tegemoetkoming aan gevangenen uit de plaatselijke gevangenis in Nyanza, die geëngageerd werden om het zwaardere werk uit te voeren. Zij maken de gronden klaar maken voor het planten – u ziet hen in de oranje pakken bezig op de velden. Ondertussen zijn er 50 ha beplant en is de eerste grote oogst bezig. De potentiele opbrengst is veelbelovend omdat Steviablaadjes meer opbrengen dan thee of koffie.
Maar er zijn ook een reeks moeilijkheden. Een deel van het zaaigoed werd niet geleverd, er was een periode van onverwachte droogte en er ontbreken delen in het irrigatiesysteem, één van de agronomen heeft ontslag genomen. Wellicht het grootste probleem is dat de Canadese firma die de Stevia normaal zou opkopen een te lage prijs geeft. Ook een piste met een Nederlands bedrijf, dat meer wilde betalen, bleek enkele weken geleden geen realistische optie op korte termijn. Men moet dus op zoek naar andere kopers. Omdat de blaadjes eerst gedroogd worden en meer dan een jaar hun suikergehalte behouden heeft men nog wel wat tijd om een ander koper te vinden. Maar er zijn dus tot nog toe geen inkomsten en alleen maar uitgaven en dat is wel een ernstige moeilijkheid.

Maar net zoals de blindgeborene gaandeweg met een andere blik naar Jezus kijkt, moet je volgens mij ook met andere ogen naar dit Stevia project blijven kijken, dat dus zonder Filosofenfontein niet zou gestart zijn. Deze foto, dit beeld van vorige dinsdag op akkers ergens in het Zuiden van Rwanda zou dus zonder ons niet bestaan hebben
Eén de doelstellingen was om iets de doen aan de armoede van de plaatselijke bevolking en van vluchtelingen. Begin februari gebeurde er een doorlichting van dit project door een professionele organisatie en dit punt werd als erg positief geëvalueerd. Een 300-tal gezinnen van Burundese vluchtelingen en arme dorpsbewoners hebben inderdaad de voorbije maanden door op de velden te gaan werken een klein inkomen gekregen waarmee ze voedsel konden kopen, het schoolgeld van hun kinderen betalen en zo hun levenstandaard een beetje konden verbeteren.

Met de plaatselijke gevangenis in Nyanza werd er een contract afgesloten waardoor er 150 gevangenen – vaak opgesloten vanwege hun betrokkenheid bij de genocide – 80 dagen buiten de gevangenis kunnen gaan werken. Ze zijn erg gemotiveerd om even buiten de muren te zijn. Een deel van de opbrengst gaat naar de verbetering van hun leefomstandigheden. Sommigen werken zelfs samen met hun eigen vrouw die niet opgesloten is en soms – de bewaking is niet zo streng - kunnen ze ook even over en weer naar huis.

Eigenlijk is het de bedoeling om met het Stevia project het AHD-project “van opleiden van straatkinderen in de regio van de grote meren” verder te financieren om niet afhankelijk te blijven van subsidies. Door een winstgevende business op te zetten wil men inkomen genereren. Eén derde van de winst zal gebruikt worden om het straatkinderen-project verder uit de bouwen, waardoor de jongeren een beroep leren, een eigen inkomen verwerven en een toekomst hebben. Dit is economie met een belangrijke sociale doelstelling. Ook hierin zie ik een glimp van God.

Dit project blijft - als men verder kijkt dan de problemen - een klein stukje heilsgeschiedenis: een stukje koninkrijk van God op aarde. Laten we ook samen met Broederlijk Delen concreet verder bouwen aan deze heilsgeschiedenis: de betrokkenheid van het rijke Noorden op het arme Zuiden, de verbondenheid tussen Filosofenfontein en de landarbeiders in Rwanda. En zo Gods licht een beetje meer doen schijnen op deze aarde.

Hier staat een mandje met Stevia uit de velden van Rwanda, geoogst door vluchtelingen. Het zijn vruchten van arbeid, maar ook de draden van leven, met liefde geweven. We willen tijdens de offerande dit hele project aan God opdragen opdat het verder mag groeien. Maar ook erg concreet vragen we dat er een koper opdaagt die een eerlijke prijs wil geven voor de oogsten. Een koper die niet vooral naar de eigen winst kijkt en zo te blind blijft voor de mogelijkheden van ontwikkeling en voor het ledigen van noden van de plaatselijke bevolking.

Offerande Lied 149: "Oergebaar"
Canon 162 tafelgebed van de 40-dagen tijd
Communielied 365: "Lied van het Licht"

Slotgebed

Heer Jezus
Waar staan wij als we over u nadenken?
Geraken we verder dan de feiten:
Een man 2000 jaar geleden, een profeet misschien?
Herkennen we u als een man van God?
Als de Mensenzoon?
Waar staan wij als we kijken naar wat er rondom ons gebeurt
In onze familie, op het werk, in de wereld
Geraken we ook hier verder dan de feiten, het oppervlakkige zien.
Leer ons
Met uw ogen naar de wereld en naar de mensen kijken
Zodat we uw heilsgeschiedenis blijven ontdekken
En de verbondenheid blijven zien
Elke dag opnieuw
Zoals de blindgeborene buigen we ons voor u neer
Laat ook in ons Gods werk zichtbaar worden
Dat vragen we U
Door Christus onze Heer.