13 april 2008
Leven in verbondenheid
Lut Lemmens
Aan het prikbord in de gang
en aan het altaar: poster van Aqua Blanca
Openingslied: “Hoever te gaan
en of er wegen zijn, nooit meer gebaande...”
Kruisteken en welkom
Begin januari had ik het geluk
naar Ecuador te vertrekken op inleefreis. Deze reis werd georganiseerd
door de vriendenkring van de Fondation Ecassef, een Ecuadoriaanse
stichting die projecten heeft lopen op cultureel, antropologisch,
sociaal, ecologisch en educatief vlak. De stichting wordt hoofdzakelijk
gedragen door Jean en Ria, 2 Vlamingen die 10 jaar geleden hun hart
verloren in Ecuador en die in samenwerking met de lokale bevolking
van onderuit en met engelengeduld zeer uiteenlopende noden proberen
te lenigen. De reis was bedoeld als kans om dit prachtige land met
zijn diverse culturen van binnenuit te leren kennen en ter ondersteuning
van hun werk: we werden bij diverse gelegenheden officieel ontvangen
als hooggeachte delegatie uit België... Voor mezelf was het een
gelegenheid om ondergedompeld te worden in een totaal andere cultuur
in een voor mij nieuw continent, de heilzame werking van de prachtige
natuur te ervaren, weer dieper in mezelf aan te komen door ballast
uit het verleden te transformeren en los te laten en met vernieuwde
energie mijn weg verder te gaan... Vooraleer jullie verder mee te
nemen naar een bijzondere plek en een bijzondere ontmoeting tijdens
deze reis, keren we ons naar binnen.
Openingsgebed
In geloof met elkaar verbonden
Openen wij ons hart voor Uw oneindige liefde Zuiveren wij onze gedachten
zodat er ruimte komt voor inzicht en bewustzijn geef ons een teken
als we de weg kwijt zijn hou ons bijeen geef ons licht als het donker
is om ons heen dat wij u horen, zoals de schapen de stem van de
herder dat wij U zien in de schoonheid en de ander om ons heen dat
wij U vinden diep in onszelf dat vragen we U door Jezus Christus
Lied: “Wat ik gewild heb”
Inleiding op het evangelie
Anders dan de aanbevolen lezingen
van vandaag, beluisteren we een stukje uit het 2e boek van Lucas,
de Handelingen der apostelen. Het is een idyllische tekst waarin
we horen hoe de eerste kerk geprobeerd heeft te leven. Verderop
in de tekst blijkt dat het niet zo eenvoudig was. Direct na de verrijzenis
moet men echter heel verbonden en onthecht geleefd hebben, vervuld
van het overstijgende waar de leerlingen en volgelingen getuige
van geweest waren. Tot op vandaag zijn er kloosterorden die deze
tekst als basis hebben genomen voor een leefwijze die totaal op
absolute verbondenheid, onthechting en overgave gericht is.
Lezing: Handelingen, 4, 32-36
Homilie
Terug naar Ecuador want daar
bezocht ik een heel bijzondere leefgemeenschap van Mantenas-indianen
aan de kust, Aqua Blanca geheten. Bijzonder omdat ze precies in
deze geest leeft. Aqua Blanca maakt deel uit van het nationale park
Machalilla dat zo'n 60.000 hectare oorspronkelijk kustlandschap
beschermt en is een onafhankelijke staat in de staat Ecuador. We
worden onthaald door de president die een heuse toespraak houdt
op het overdekte terras van het gebouw waarin zich het archeologisch
museum bevindt, de trots van deze gemeenschap. In dit museum krijg
je een overzicht van de plaatselijke opgravingen met resten van
bouwwerken en voorwerpen uit pre-Colombiaanse culturen vanaf 3500
voor Christus.
De president spreekt met grote waardigheid over de eigenheid van
zijn democratische gemeenschap waarin alle leden van de gemeenschap
deel nemen aan de besprekingen en een gelijkwaardige inbreng en
beslissingsrecht hebben, mannen zowel als vrouwen. Er is groot respect
voor elkaar, voor hun land en voor hun uiterst sobere eigendommen,
de inkomsten en bezittingen worden gedeeld. Een katholieke kerk
neemt een centrale plaats in op het dorpsplein, eigen overtuigingen
en rituelen werden geïntegreerd in hun christelijk geloof. De president,
overigens net als de gids gekleed in jeans en t-shirt, heeft het
uitvoerig ook over de noden op vlak van watervoorziening, scholing,
gezondheidsvoorzieningen, landbouw en uitbreiding van het toerisme
met voortzetting van de archeologische opgravingen. Hun inkomsten
bestaan uitsluitend uit wat het toerisme opbrengt en volstaan niet
om bvb een waterput te laten boren zodat ze voor water tot nu afhankelijk
zijn van aanvoer tegen betaling. De kinderen krijgen les van een
gezamenlijke leraar die gesubsidieerd wordt door de Ecuadoriaanse
regering, maar die slechts enkele uren per week daadwerkelijk lesgeeft
en schromelijk tekort komt in zijn opdracht de kinderen te leren
lezen schrijven en rekenen. De opgravingen willen ze kunnen verder
zetten in eigen beheer omdat er al heel veel kostbaar erfgoed verdween
en er is nood aan efficiënte gezondheidszorg en verbetering van
de landbouw.
Ik ben heel erg onder de indruk van de algemene uitstraling van
deze mensen en van hun woongebied met tegelijk een eenvoud op de
grens van armoede enerzijds en een waardigheid, zeg maar soevereiniteit
anderzijds. Van de intelligentie en professionaliteit qua aanpak
en organisatie ondanks het hoge percentage analfabetisme. Ik ben
gefascineerd door het behoud van de eigen cultuur en waarden enerzijds
en de soepele aanpassing aan en integratie van westerse, moderne
invloeden anderzijds. Na de plechtige en uitvoerige ontvangst en
rondleiding in het museum bezoeken we een opgegraven begraafplaats
met grote urnen waarin de doden begraven werden en de ruines van
een oude winter-zonnewendetempel. Ik word geraakt door de vredevolle
sfeer zowel onder de mensen - de vrouwen doen samen handwerk onder
een ander afdak - als in de dorpskern en omgevende natuur.
De huizen zijn zeer eenvoudig gebouwd op traditionele manier met
oog voor esthetiek en harmonie. De tuinen en omheiningen, met eenvoudige
middelen en met zorg onderhouden, alles functioneel en netjes en
met groot respect voor de natuur. Nergens heb ik nog zo'n mooie
integratie gezien van mens en natuur, zo'n respectvolle verbondenheid.
Overal lopen geiten en koeien rond en we vernemen dat de behoeften
aan vlees en het slachten van dieren aangepast worden aan het in
evenwicht houden van de kuddes en niet aan de eigen behoeften. De
harmonie tussen mens, dier en natuur staat centraal, de kennis van
vruchten en zaden en geneeskrachtige eigenschappen van bomen en~planten
zijn indrukwekkend. Toch eist de aanpassing aan de moderne tijd
zijn tol: er is veel diabetes en opvallend zijn de dikke buiken
bij alle volwassenen, mannen en vrouwen, vermoedelijk wijzend op
een onevenwicht in de voeding.
De inwoners delen met trots en vreugde hun zwavelbron en geven alle
bezoekers de gelegenheid erin te baden. Dit ervaren we als een zuiverend,
vernieuwend en geneeskrachtig ritueel en vervult ons met dankbaarheid.
Ik voel me meer en meer geraakt tot in het diepst van mijn ziel
en adem de sfeer en de energie die ik aanvoel als hoger bewustzijn
met volle teugen in. Groot is mijn ontroering als we bij het eten
een gratis drankje aangeboden krijgen en bij het afscheid van de
vrouwen een zelfgemaakt geschenk meekrijgen. Ze delen zeer bewust
van het weinige dat ze bezitten, het raakt me diep en het maakt
me bewust van het liefdevolle bewustzijn dat in deze mensen leeft
en waarin ik een parallel zie met Hem die ons voorging in onvoorwaardelijke
liefde en met de leefwijze van de eerste christelijke leefgemeenschappen.
Op deze manier leven is inderdaad idyllisch, zeer extreem en ver
van evident. De vergelijking helemaal doortrekken lijkt me niet
realistisch en evenmin de bedoeling. Toch is leven in verbondenheid
een wezenlijk element van spiritualiteit. Op welke manier ervaren
wij verbondenheid in onze gemeenschap? Wat nemen wij mee naar huis
vanuit deze vieringen, vanuit onze ontmoeting met elkaar, het samen
zingen, bidden en vieren, vanuit het delen van lief en leed, vanuit
de sereniteit van ons samenzijn en vanuit deze idyllische plek van
rust, schoonheid en bezinning? Als wij de paasnacht gevierd hebben
met elkaar zoals we nu deden, welke transformatie maken we dan door?
In welk opzicht gaan we van hieruit veranderd naar huis en heeft
dit impact op de rest van de week, ons leven, op wie we zijn? Dit
zijn vragen die ik jullie mee naar huis geef. Aan de wereldgroep
graag het verzoek om Aqua Blanca op het lijstje te zetten als mogelijk
volgend project voor ondersteuning. Als afsluiting van deze woorddienst
zingen Annelies en ik het gebed van St. Franciscus over liefdevolle
verbondenheid.
Mantra: Gebed van St. Franciscus
It's the power of love
It's the light in the darkness
It's the rhythm of a new start
All over the world
Groot dankgebed
Tijdens de communie : “Yemaya
assesu”: mantra voor de godin van de rivier, een mantra die
we ginder ook verschillende keren samen zongen
Na de communie: voorbeden
Lied : tekst Kris Gelaude;
muziek Arnout Malfliet
Voor alle intenties in deze
kapel (concreet uitgesproken of in ons eigen hart gevraagd)
Slotlied: “Om te zien een
nieuwe aarde”
|