21 oktober 2007: 29e zondag in het jaar:
“Zal Hij geloof vinden op aarde?”
Hilde Boers
Intredelied nr. 611:
“Wees niet bezorgd”
Zoals de intredezang al
verwoordde: als we vertrouwen hebben en in God geloven komt
alles terecht, Hij weet wel wat we nodig hebben. En toch,
met zulke woorden kunt ge niet af komen bij mensen die 't
niet meer zien zitten. Als we een rouwproces ondergaan, van
welke aard ook, zijn we eerder geneigd te denken : "waarom
moest dit mij overkomen" en zalvende woorden klinken
dan vals en maken ons wrevelig ...vroeger was het zelfs een
cliché om te zeggen dat God de geslagene juist het liefste
zag! Maar ook suggereren dat alles eigen schuld is, zoals
de vrienden van Job deden, is even ergerlijk. Wat kunnen wij
ervaren van de gerechtigheid van God? Hoe kunnen wij geloven
als de feiten tegen God zelf pleiten? Vandaag zou ik dus even
met u willen b44d-,i~ stilstaan bij dit moeilijke thema van
geloof en vertrouwen, maar ook van de overgave die omslaat
tot overmoed en het vertrouwen dat tot misbruik leidt. Kortom
de vraag, of relatie mogelijk is met de Onzichtbare en zijn
ondoorgrondelijke plannen.
Openingsgebed
Heer, geef ons de kracht
om de dingen te aanvaarden die onvermijdelijk zijn.
Geef ons de moed om de dingen te veranderen
die veranderd moeten worden.
En geef ons boven alles de wijsheid
om beide van elkaar te onderscheiden.
Eerste lezing: Ex 17,
8-13
In heel exodus komt naar
voor hoe God en Zijn volk samen horen. Vooral in dit verhaal
wordt de relatie uiterst sterk verbeeld. God laat zijn volk
niet in de steek als het op hem vertrouwt. Alleen twijfel
is nefast. De armen van Mozes die niet opgeheven bleven is
een mooi beeld over twijfel, door de ondersteuning van deze
armen, men zou kunnen zeggen, door de ondersteuning van het
geloof door Aëron en Chur bleef de relatie met God stand houden.
Alleen door de steun van anderen kunnen we onze twijfels overwinnen.
Maar toch is het ook een heel moeilijke lezing als men de
moed heeft ze niet enkel symbolisch maar ook politiek te bekijken.
Het gaat wel degelijk om historische gebeurtenissen. De Israëlieten
waren nog maar pas uit Egypte vertrokken toen ze werden aangevallen
door Amalek. Wettige zelfverdediging denken we dan. En toch,
de vraag ligt voor de hand, mag het volk van God een bloedige
strijd voeren? Deze historische context mag niet uit de weg
gegaan worden, ook al brengt het mij bij moeilijke vragen.
Met een lijdzaam verzet zoals Ghandi of Martin Luther King
die voerden, hebben we geen problemen. Dat was een nobele
strijd. Ook de monniken uit Birma krijgen ons respect. Maar
de geschiedenis kent andere voorbeelden die moeilijker liggen.
Was de strijd van Jeanne d'Arc zo nodig? En was het actieve
verzet van de vrijheidsstrijders in Zuid-Amerika het enig
mogelijke antwoord op de onderdrukking? Vechten in naam van
God... zit daar geen triomfantelijk vermetel vertrouwen achter?
En waar slaat het om tot destructieve agressie? "Geef
ons de moed om de dingen te veranderen die veranderd moeten
worden". Hoe kunnen wij dat beoordelen vanuit onze beperkte
visie en hoe weten we dat onze inspiratie van boven komt en
in dienst van God staat? Ik zoek geen antwoorden, ik heb die
trouwens niet en ik denk dat iemand die ze wel heeft vlug
op een verkeerd spoor zou zitten. Ik wil alleen over de vraag
nadenken.
Wanneer moét er ingegrepen
worden, maar ook, wanneer is er overmoed in het spel en zou
afwachtend passief verzet beter zijn? Zelfoverschatting kan
overgave aan de wil van God in de weg staan maar te grote
voorzichtigheid kan misbruik aanmoedigen bij de tegenpartij.
Waar slaat rechtvaardige strijd en verdediging om tot haat
en agressie? Voor mij is die biddende Mozes ook de mens die
staande blijft op het scherp van de snede, hij die in de grenssituatie
stand houdt In 't heetst van de strijd niet vergeten wat het
doel is, gewetensvol handelen omdat de relatie met God een
mens, mens laat worden en de strijd humaniseert. Mijn recht
kan nooit andermans recht uitwissen. De discussie over de
mensenrechten kan in dit leven nooit definitief opgelost worden.
Er zijn ook vandaag geen pasklare antwoorden over de problemen
tussen de Palestijnen en de Joden, tussen Amerika en 't Midden
Oosten en ook niet tussen ons zelf en de ander op persoonlijk
vlak. Er zijn geen antwoorden, er zijn alleen smeekbeden tot
God. "Verhaast de dag van uw gerechtigheid".
Lied nr. 190: “Gij die
geroepen hebt "Licht"
Evangelie Lc.18, 1-8
Het Evangelie van vandaag
ontroerde me omwille van de vurigheid waarmee Jezus voor zijn
vader pleit. Geloof toch in Hem, vertrouw Hem toch! Het klinkt
bijna als een wanhoopskreet: "Maar als de mensenzoon
komt, zal hij dan geloof vinden op aarde?" Het is een
telkens terugkerend thema in het Evangelie en het zijn telkens
degenen van wie men het niet verwacht die het
geloof kunnen opbrengen...
zelden de vromen met aanzien. In deze perikoop gaat Jezus
dan ook heel ver, hij vergelijkt met een onrechtvaardige rechter
die recht zal doen uit eigen belang om van het gezaag vanaf
te zijn. Onder druk recht doen, dat dwingen wij ook af van
anderen en heeft zeker niets te maken met vertrouwen... Als
dat al kan in de wereld, zo lijkt Jezus te zeggen, hoe is
het dan mogelijk nog te twijfelen aan de vader, die alleen
maar Liefde is en geen eigenbelang kent? Geloof en vertrouwen
hebben natuurlijk te maken met relatie. Jezus had die relatie
met zijn vader, maar blijkbaar was 't moeilijk die intieme
band door te geven ...zo moeilijk dat hij hier rationele argumenten
gebruikt ...iemand die onrechtvaardig is doet ook soms recht
om er vanaf te zijn en nog durven jullie twijfelen... Een
vals motief geeft al resultaten, hoeveel te meer dan zal God
over het welzijn van mensen waken. Jezus verhaal is één grote
smeekbede en pleidooi voor zijn vader. "Alles komt terecht"
Het doet me terug denken aan het verhaal van Job dat ook een
"happy end" heeft. Onrecht heeft nooit het laatste
woord zegt ook die schrijver zonder pasklare antwoorden aan
te reiken, zonder duidelijke verklaringen. Wel zegt hij heel
bemoedigend: "Een mens is toch te beperkt om het geheel
en de samenhang te vatten ...maar wees geduldig ...de tijd
brengt raad en het inzicht zal groeien". Ook hier weer
die relatie van vertrouwen tussen God en mens, dwars door
alle opstand door, niettegenstaande alle onopgeloste vragen...
"Maar als de mensenzoon komt, zal hij dan geloof vinden
op aarde"? Volgens Jezus maakt God zijn macht afhankelijk
van ons vertrouwen. Toch wel merkwaardig hoe machtig de mens
dan kan worden in deze visie!
Lied nr. 621 “Tijd van
vloek en tijd van zegen”
Tafelgebed nr.142: “Wat
geen oog heeft gezien”
Lied 653: “Zij die stom
zijn, ver heen, koud”
|