------
 
Welkom
------
Liturgie
------
Vorming
------
Historiek
------
Archief
------
Kalender
------




 

26 februari 2006 : 8e zondag door het jaar

Het verhaal van Ruth

Lisette Monard

Pieter Lastman (ca. 1583-1633)

"Ruth zweert trouw aan Naomi"

Hannover: Niedersächsische Landesmuseum

Lied nr. 602: Hoe ver te gaan

Openingsgebed

Die ons geroepen hebt,
nog altijd ons zoekt,
ons aanziet en wil kennen:
BLIJF NAAR ONS VRAGEN!

Als wij niet horen,
vluchten in zwijgen, -
noem onze naam,
noem ons uw geliefde:
BLIJF NAAR ONS VRAGEN !

Die aan ons vasthoudt,
ons leven ten goede:
STA ONS VOOR OGEN!

Doe ons elkaar zien
zoals Gij ons ziet:
STA ONS VOOR OGEN!

Die ons geroepen hebt:
Hoor ons gebed!
Amen                   (Drempelgebed, Bij gelegenheid (I), Sytze de Vries, p 42)

De voorbije zondagen hebben we Jezus gevolgd op zijn tocht door Galilea, zoals verteld door Marcus. We ontmoetten er een Jezus die de confrontatie aangaat met het religieuze Joodse gezag en een radicaal nieuwe boodschap brengt: het gelovig besef dat ons leven ingeweven ligt in het diepe mysterie van een God die om ons bekommerd is en ons aanvaardt zoals wij zijn.

Bij wijze van intermezzo tussen de Marcusverhalen door, wil ik vandaag samen met u in deze viering stilstaan bij de figuur van Ruth uit het Oud-testament.  Niet alleen omdat het zo’n ontroerend verhaal is, maar ook om dat de geschiedenis van Ruth evenzo een illustratie is van hoe God openstaat voor alle mensen, ook vreemdelingen, die onder zijn vleugels een toevlucht zoeken. Het is een verhaal over vriendschap tussen twee vrouwen, de oudere Naomi en de jongere schoondochter Ruth, over de solidariteit binnen een familie en over het omgaan met mensen uit andere culturen.   Het zou een verhaal van deze tijd kunnen zijn.

Het boek Ruth ontleent zijn naam aan de hoofdpersoon Ruth, een Moabitische vrouw. Deze mooie en zeer menselijke bijbelse novelle, met haar fijne psychologie, staat onmiddellijk in verband met het koningshuis van David en de afstamming van Jezus. Bij Matteüs treffen we in de geboortelijst van Jezus' voorouders Ruth aan als een van de stammoeders.

Het verhaal van Ruth speelt zich af in de bewogen tijd van de rechters, vóór de instelling van het koningschap. Juda wordt door hongersnood geteisterd. Daarom vertrekken de joodse Elimelech, zijn vrouw Naomi en hun twee zonen uit Betlehem naar Moab, een heidens gebied ten oosten van de Dode Zee. Beide zonen huwen daar met Moabitische vrouwen, één ervan is Ruth. Na de dood van haar man besluit Naomi naar haar land terug te keren. Ruth, die inmiddels ook weduwe is geworden, wil kost wat kost mee, ofschoon Naomi erop aandringt dat zij in haar land zou blijven. Maar Ruth zegt veelbetekenend: ‘Dring er niet langer op aan dat ik u verlaat … Waar u gaat, ga ik; waar u blijft, blijf ik. Uw volk is mijn volk, uw God is mijn God’ .

1e lezing : Naomi en Ruth gaan op weg naar Juda

(Bijbel voor de kinderen (KLINK) p. 189)

Lied 639: “Waarom wanneer uit welke luchtlaag”

In Juda voorziet Ruth in het onderhoud van haar schoonmoeder door op de akkers tijdens de oogst aren te lezen. Toevallig, of beter gezegd door Gods voorzienigheid, leert ze Boaz kennen, een familielid van haar overleden man. Naomi bedenkt een plan om Boaz ertoe te brengen dat hij zijn verplichtingen tegenover zijn familie op zich neemt zoals dat bij een ‘losser’ past.  Het losserschap houdt in dat binnen de familie, zeg maar de clan, een naaste familielid  moet bijspringen als een ander familielid door armoede in de problemen komt. Het kan gaan om loskopen uit slavernij of het inlossen van panden voor gronden die voor de familie verloren dreigen te gaan. De losser heeft dus verplichtingen naar zijn familie toe, zowel wat hun vrijheid, als wat hun grond betreft.  Als wij Jezus onze verlosser noemen, verwijzen we naar dit beeld van de losser. Als 'losser' van zijn volk moet Jezus hen 'vrijkopen' uit hun zonden.

Boaz trouwt met Ruth, en zo zal deze Moabitische vrouw de overgrootmoeder van koning David worden. De Moabitische vreemdelinge wordt de waardige stammoeder van Gods volk. Door haar keuze voor de Heer werkt Ruth mee aan Gods heilplan.

2e lezing : Bijbel voor de kinderen (KLINK) p. 195

Homilie

We ontmoeten Ruth eerst en vooral als 'de Moabitische' en als Naomi’s schoondochter. Haar identiteit als 'de Moabitische' en 'Naomi's schoondochter' staat in het spanningsveld van 'een vreemde' versus 'één van ons'. Een Moabitische te zijn in Moab is heel wat anders dan een Moabitische te zijn in Juda. In Moab hoort Ruth, de Moabitische, gewoon bij haar eigen volk, haar eigen familie, haar eigen god. Een Moabitische zijn in Juda is iets heel anders: daar ben je een vreemdelinge. En als een vreemdelinge blijft ze bekeken worden, ook al heeft zij zich geëngageerd tegenover Naomi, Naomi's volk en Naomi's God. Maar haar nieuwe volk blijft haar tot het einde toe aanduiden met een verwijzing naar haar land van oorsprong. 

Tegelijkertijd is Ruth echter ook meer dan een vreemdelinge. Ze is door haar huwelijk verwant met de familie in Bethlehem. Zij staat bekend als de schoondochter van Naomi. Dit geeft de nauwe band van solidariteit tussen Naomi en Ruth weer, die als een rode draad doorheen heel het verhaal loopt. Deze bijzondere vriendschap van de twee vrouwen berust op wederzijds vertrouwen en respect. Ze binden zich aan elkaar in hun zwakke en sterke kanten: de buitenlandse Ruth heeft de inheemse Naomi nodig om wortel te schieten in een ander land, wat in die tijd uitsluitend door het huwelijk en het moederschap kon bereikt worden. En Naomi die ouder wordt en zich bewust is van haar vereenzaming kan niet meer het veld op gaan om aren te lezen. Ze heeft de energieke hulp van de jonge vrouw nodig. De twee vrouwen hebben elkaars bescherming nodig om in de mannenwereld te overleven. De jonge vrouw Ruth is bang voor de achtervolgingen van de mannen op het werk, de oude vrouw maakt zich zorgen om hun levensonderhoud.

De landheer Boaz is onder de indruk van Ruths waardige houding, een houding die hij beschrijft als deze van iemand die onder Gods vleugels haar toevlucht zoekt, en God als een God die haar moge vergelden wat ze deed voor Naomi. Ruth daagt Boaz uit om zijn geloof waar te maken door zelf zijn 'vleugel/mantel' over haar uit te spreiden en zijn woorden van lof meer substantie te geven door iemand te worden die zijn familie echt ter harte neemt.

Als Ruth en Boaz huwen, worden beiden gezegend door het volk en de oudsten in de poort. Zij krijgen een kind Obed, die vader wordt van Isai en grootvader van koning David.  

Ruth, de Moabitische, de vreemdelinge, die niet tot het godsvolk behoorde, wordt een belangrijke schakel voor het voortbestaan van datzelfde godsvolk. Toch wel een gedachte om even bij stil te staan. Ruth wordt door de Verhaler beschouwd als 'de andere', maar Ruth zelf beschouwt zich als deel van het Joodse volk. Het idee ‘vreemdeling’, en ‘andere’ is dus heel relatief en subjectief. Daarenboven blijkt dat de vreemdeling, de 'kink in de kabel' nodig is om de toekomst van dit volk te bestendigen.

Ruth’s volgehouden solidariteit en haar uitdaging om het geloof wààr te maken is essentieel. Haar houding maakt het ontstaan van 'lossers', van mensen die ten dienste staan van God en mensen mogelijk. Door Jezus in haar lijn te plaatsen, vraagt Matteüs erkenning voor haar levenshouding, die ook deze van Jezus is.  Ruth daagt ons, tot op vandaag, uit om ons geloof ook in daden om te zetten en zo te bouwen aan Gods volk

Uit het verhaal van Ruth leren we dat de liefde van God, belichaamd in Jezus van Nazareth , zich uitstrekt tot àlle volken. En hebben wij wel voldoende oog voor de waardevolle inbreng van de ‘anderen’ in onze samenleving.  Hebben wij wel voldoende vertrouwen dat God ook via hen werkt aan zijn volk. God schrijft met en door alle volken zijn geschiedenis.

Muziek

Offerande

Consecratie : dankgebed nr. 143 met refrein van lied 190(“Omdat gij het zijt, groter dan ons hart, die mij hebt gezien eer ik werd geboren”).

Onze Vader

Communie  - Muziek: Lied nr. 643:

Tot slot:

Heer, wij vragen uw zegen voor onze zonen en dochters. Dat zij in hun zoektocht naar een zinvol bestaan ver weg, maar ook dichtbij, inspiratie mogen vinden in het leven van Ruth en de uitdaging die zij is aangegaan. laten we bidden voor els, an en al onze dochters en zonen dat zij in hun zoektocht naar een zinvol bestaan ver weg maar ook dichtbij inspiratie mogen vinden in het leven van Ruth en de uitdaging die zij is aangegaan"laten we bidden voor els, an en al onze dochters en zonen dat zij in hun zoektocht naar een zinvol bestaan ver weg maar ook dichtbij inspiratie mogen vinden in het leven van Ruth en de uitdaging die zij is aangegaan

Mogen zij uw blijde boodschap en de waarden die zij hier in deze kapelgemeenschap kregen aangereikt, meedragen in het uitbouwen van hun levensproject. Moge de geest van Filosofenfontein hen begeleiden en in hen doorleven.

Laten we bidden voor Els, An en al onze dochters en zonen dat zij in hun zoektocht naar een zinvol bestaan ver weg maar ook dichtbij inspiratie mogen vinden in het leven van Ruth en de uitdaging die zij is aangegaan

Gedicht  : Vertrek van dochters (Rutger Kopland)

Ze moesten inderdaad gaan, ik had het gezien
aan hun gezichten die langzaam veranderden
van die van kinderen in die van vrienden,
van die van vroeger in die van nu.

En gevoeld en geroken als ze me kusten,
een huid en een haar die niet meer voor mij
waren bedoeld, niet zoals vroeger,
toen we de tijd nog hadden.

Er was in ons huis een wereld van verlangen,
geluk, pijn en verdriet gegroeid, in hun
kamers waarin ze verzamelden wat ze mee
zouden nemen, hun herinneringen.

Nu ze weg zijn kijk ik uit hun ramen en zie
precies datzelfde uitzicht, precies die
zelfde wereld van twintig jaar her,
toen ik hier kwam wonen.

Muziek

 

------